ساخت و هنجاریابی ابزار تشخیصی اختلال یادگیری ویژة خواندن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روان‌شناسی تربیتی، گروه روان‌شناسی تربیتی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار گروه روان شناسی تربیتی، دانشگاه سمنان

10.22098/jld.2020.1048

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ساخت و هنجاریابی ابزار تشخیصی اختلال یادگیری ویژة خواندن صورت گرفت. طرح پژوهشی این مطالعه توصیفی (تحلیل عاملی) بود. کلیه دانش‌آموزان دختر و پسر 6 تا 12 سال مراجعه کننده به مراکز اختلال یادگیری شهر تهران در سال تحصیلی 96-97 جامعه آماری گروه دارای اختلال یادگیری ویژة خواندن را تشکیل می‌دادند و جامعه آماری گروه عادی را کلیه دانش‌آموزان دختر 6 تا 12 سال مدارس دولتی و غیردولتی ابتدایی دخترانه منطقه 2 شهر تهران در سال تحصیلی 96-97 تشکیل می‌داد. از گروه دارای اختلال یادگیری ویژة خواندن 61 نفر به صورت نمونه‌گیری دردسترس و از گروه عادی 97 نفر به صورت نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای به عنوان نمونه انتخاب گردید و آزمون تشخیصی اختلال یادگیری ویژة خواندن که شامل آزمون‌های حافظه بصری کیم‌کاراد، خرده آزمون چهارم فراستیگ، توالی حافظه بینایی_ترسیمی، تشخیص شنیداری وپمن، خرده آزمون پنجم هوش کتل و خرده آزمون حافظه عددی هوش وکسلر برای کودکان بود، بر روی آن‌ها اجرا گردید. به منظور بررسی پایایی آزمون از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. روش‌های T هاتلینگ و تحلیل عاملی جهت بررسی روایی تفکیکی و روایی سازه مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که ابزار تشخیصی اختلال یادگیری ویژة خواندن شامل سه عامل اصلی توالی شنیداری، ادراک دیداری و تشخیص شنیداری است و نتایج حاصل از T هاتلینگ تفاوت معنادار بین دو گروه را نشان داد. همچنین، ضریب آلفای کرونباخ برای گروه عادی و گروه دارای اختلال یادگیری ویژة خواندن به ترتیب 90/0، 89/0 و 86/0 بود؛ بنابراین، با توجه به نتایج به دست آمده می‌توان گفت که ابزار تشخیصی اختلال یادگیری ویژة خواندن ابزاری قابل اعتماد و پایا جهت سنجش و غربالگری اختلال یادگیری ویژة خواندن در دانش‌آموزان است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The construction and standardization of diagnostic tool of reading disorder

نویسندگان [English]

  • M Karami 1
  • F Kianersi 2
1 M.A. in Elementary education, Department of Educational Psychology, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor of Educational Psychology, Semnan University
چکیده [English]

The purpose of the current study was to construct and standardize the diagnostic tool of reading disorder. The project was a descriptive (factor analysis) study. All 6 to 12 years old students in the academic year of 2017-2018 who referred to learning disabilities center in Tehran comprised the statistical population of the group with reading disorder and the statistical population of the normal group was all primary and secondary school girls aged between 6 to 12 in the academic year of 2017-2018 in the second district of Tehran. Sixty one students were selected by convenience sampling from the group with reading disorder and 97 subjects were selected by multi-stage random sampling from the normal group and a diagnostic test for reading disorder (including Kim Karad Visual Memory, Frostig Fourth Subtest, Drawn Visual Memory Sequence, Wopman Audit Diagnosis, Cattell Fifth Intelligence Subtest, and Wechsler Intelligence Numerical Memory Subtest for Children) was performed on the participants. Cronbach's alpha method was used to check the reliability of the test and to investigate the separation validity and construct validity, T-Hatling method and factor analysis were used. Factor analysis results showed that the diagnostic tool for reading disorder includes three main factors: auditory sequence, visual perception, and auditory recognition, and the results of T-Hatling test showed a significant difference between the two groups. Cronbach's alpha coefficient for the normal group and the reading disorder group was 0.90, 0.89, and 0.86, respectively. Therefore, according to the results, it can be said that the diagnostic tool for reading disorder is a reliable and steady tool for the assessment and screening of student with the reading disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

  • reading
  • reading-disorder
  • validity
  • reliability
  • standardization

مراجع

انجمن‌روان‌پزشکی‌آمریکا (2013). راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی. فرزین رضاعی؛ علی فخرایی؛ آتوسا فرم‌اند؛ علی نیلوفری؛ ژانت هاشمی آذر و فرهاد شاملو (1394). چاپ دوم، تهران، انتشارات ارجمند.
افروز، غلامعلی (1388). اختلالات یادگیری، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
بختیاری، جلال؛ دادگر، هوشنگ؛ خاتون آبادی، احمدرضا و قربانی، راهب (1391). بررسی مهارت تمییز شنیداری کودکان عادی فارسی زبان 6-4 ساله. مجله علمی پژوهشی توانبخشی- دانشگاه علوم پزشکی تهران،2، 37-41.
بهزادی، فرزانه؛ رحیمی، چنگیز و محمدی، نوراله (1393). تأثیر آموزش نوروفیدبک بر ادراک بینایی دانش آموزان ابتدایی با اختلال یادگیری ریاضی. فصلنامه تازه های علوم شناختی،3، 1-12.
 تبریزی، مصطفی؛ تبریزی، علیرضا و تبریزی، نرگس (1392). درمان اختلالات خواندن. تهران، انتشارات فراروان.
جباری، سوسن و خادمی، محسن (1392). ساخت آزمون تشخیصی خواندن و درک مطلب جهت دانش آموزان دوره ابتدایی. پژوهش های برنامه درسی،2، 51-33.
حسنی راد، مرجان؛ ارجمندنیا، علیرضا و باقری، فریبرز (1392). مقایسه مهارت های ادراک دیداری و توجه انتخابی دانش آموزان مقطع ابتدایی با و بدون اختلال خواندن. فصلنامه توانمندسازی کودکان استثنایی،20، 24-3.
خالقی، فهیمه (1392). بررسی توانایی پردازش حسی و مهارتهای دیداری-شنیداری دانش آموزان با اختلال خواندن و مقایسه آن با همتایان عادی. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
درخانی، زهرا؛ کجباف، محمد باقر؛ مولوی، حسین و امیری، شعله (1387). تأثیر روش های آموزش فرایند بر عملکرد املا نویسی در دانش آموزان دبستانی. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 9، 102-91.
سیف نراقی، مریم و رضایی، اکبر (1385). مقایسه ویژگی های روانشناختی دانش آموزان نارسا نویس و عادی پایه سوم ابتدایی. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 6، 497-514.
شفیعی، بیژن؛ توکل، سمیرا؛ علی‌نیا، لیلا؛ مراثی، محمد رضا؛ صداقتی، لیلا و فروغی، رقیه (1387). طراحی و ساخت آزمون غربالگری تشخیص اختلال خواندن در پایه های اول تا پنجم دانش آموزان مقطع ابتدایی در شهر اصفهان. شنوایی شناسی، 2، 60-55.
شیرازی، طاهره سیما و نیلی پور، رضا (1383). طراحی و معیاریابی آزمون تشخیصی خواندن. توانبخشی، 16 و 17، 11-7.
عزیزیان، مرضیه و عابدی، محمدرضا (1383). ساخت و هنجاریابی آزمون تشخیصی سطح خواندن برای دانش آموزان پایه سوم دبستان. بخش تحقیقات سازمان آموزش و پرورش اصفهان.
فراستیگ، ماریان؛ ولف ا، ولتی و ویتلسی، جان (2005). آزمون پیشرفته ادراکی بینایی فراستیگ تشخیص و درمان. مصطفی تبریزی و معصومه موسوی (1394). تهران، انتشارات فراروان.
کرمی نوری، رضا؛ مرادی، علیرضا؛ اکبری زرد خانه، سعید و زاهدیان، حائده (1388). آزمون خواندن و نارساخوانی (نما). تهران: جهاد دانشگاهی.
گنجی، حمزه و ثابت، مهرداد (1380). روان سنجی مبانی نظری آزمون های روانی. تهران: نشر ساوالان.
مش، ای. جی و وولف، د. ای (1951). روانشناسی مرضی کودک. محمد مظفری مکی آبادی؛ اصغر فروع الدین عادل (1389)، تهران، انتشارات رشد.
میرعلی، محمد صادق؛ چشم براهی، صدیقه و صدیقی ارفعی، فریبرز (1391). بررسی و مقایسه توالی حافظه بینایی-ترسیمی دانش آموزان دارای اختلال نارساخوانی با دانش آموزان دارای اختلال ریاضی پایه ابتدایی (در شهرستان کاشان و آران و بیدگل). نخستین همایش ملی توانمندسازی فردی_اجتماعی افراد با نیازهای ویژه.
مارنات، گری گراث (2005). راهنمای سنجش روانی: برای روان شناسان بالینی، مشاوران و روان پزشکان – دوره دو جلدی. حسن پاشا شریفی و محمدرضا نیکخو (1394). تهران، نشر سخن.
نریمانی، محمد و رجبی، سوران (1384). بررسی شیوع و علل اختلالات یادگیری در دانش آموزان دوره ابتدایی استان اردبیل. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 5، 252-231.
یحیی زاده، آیدا؛ کریمی، رقیه و حسن نیا جورشریس، مهدیس (1395). سطح انگیزش، خودپنداشت و نگرش نسبت به خواندن در دانش آموزان نارساخوان. سلامت روانی کودک، 3(3)، 31-42.
Afroz, GH. (2009). learning disorders. Tehran: Payamenoor University. (Persian).
Azizian, M., & Abedi, M. (2004). Establishing and making a diagnostic test - level diagnostic test for third - grade students. Department of education in Isfahan. (Persian).
Bakhtiyari, J., Dadgar, H., Khatonabadi, A. & Ghorbani, R. (2012). Survey of Auditory Discrimination skill in 4-6 years old children in Semnan city. Journal of modern rehabilitation, 2, 37-41. (Persian).
Behzadi, F., Rahimi, CH., & Mohammadi, N. (2014). The Effect of Neurofeedback Instruction on Visual Perception of Primary School Students with Dyscalculia. Advances in Cognitive Science, 3, 1-12. (Persian).
Brooks, A. D., Berninger, V. W., & Abbott, R. D. (2013). Letter naming and letter writing reversals in children with dyslexia. Momentary inefficiency in the phonological and orthographic loops of working memory. DevNeuropsychol. 36 (7), 847-868.
Brand, H. J. (1989). Reliability of the frostig of visual perception in a south african sample. Perceptualand Motor Skills, 1989, 69, 273-274.
Catts, H. F., Hogan, T. P., & Fey, M. (2003). Sub grouping poor readers on the basis of individual differences in reading-related abilities. Journal of Learning Disabilities: 36, 151-164.
Carroll, J. M., Solity, J., Shapiro, L. R. (2017). Predicting dyslexia using prereading skills: the role of sensorimotor and cognitive abilities. Journal of Child Psychology and Psychiatry: 57, 750–758.
Dorkhani, Z., Kajbaf, M., Molavi, H., & Amiri, SH. (2008). Task-Process Training Methods on Spelling Performance in 3rd and 4th Elementary Graders. Journal of Exceptional Children, 9, 91-102. (Persian).
Ganji, H. & Sabet, M. (2001). Psychometrics Theoretical foundations of psychological tests. Tehran: Savalan Publishing.
Hameel, D., Arenti B. (2002). Teach the students the learning and behavioral difficulties, Translating Biabangard E & Naeenian MR., 2002, the Organization of exceptional education, volume II. (Persian).
Hasanirad, M., Arjmandnia, A., & Bagheri, F. (2013). Comparative study of visual perception and selective attention skills of primary school students with and without reading disability. Journal of empowering exceptional children, 20, 3-24. (Persian).
Jabari, S., & Khademi, M. (2013). Making diagnostic tests and reading comprehension for elementary students. Curriculum research, 2, 33-51. (Persian).
Khaleghi, F. (2013). Evaluation of auditory processing ability and visual - auditory processing of students with reading disorder and comparing it with normal peers. Mashhad: Ferdowsi University of Mashhad. (Persian).
Karaminoori, R., Moradi, A., Akbari, S., & Zahedian, H. (2009). Reading and Dyslexia Test (NEMA). Tehran: Academic Center for Education, Culture and Research. (Persian).
Lyon, G. R., Shaywitz, S. E., Shaywitz, B. A. (2003). A definition of dyslexia. Ann Dyslexia 53, 1-14 10.1007/s11881-003-0001-9.
Liu, S., Li, C. W., Liu, D. (2019). Auditory, Visual, and Cross-Modal Temporal Processing Skills among Chinese Children with Developmental Dyslexia. Journal of Learning Disabilities.
Mehta, D. H., Swarup, S. (2004). The Diagnostic test of reading disorders (DTRD). Asia Pacific Disability Rehabilitation Journal.
McCarney, S. B., Arthaud, T. J. (2007). Learning disability evaluation scale penormed. Hawtorne.
Narimani, M., & Rajabi, S. (2005). A study of the Prevalence and Causes of Learning Disorders among Elementary Students of Ardebil Province. Journal of Exceptional Children, 5, 231-252. (Persian).
Reid, G. (2009). Dyslexia: a practitioner’s handbook. John Wiley & Sons Ltd.
Shirazi, T., & Nilipoor, R. (2004). Standardization of a Diagnostic Reading Test. Rehabilitation, 16 & 17, 7-11. (Persian).
Shafiei, B., Tavakol, S., Alinia, L., Maracy, M. & Sedaghati, F. (2009). Roghayah ForoughiDeveloping a screening inventory reading test (IRT) for the Isfahanian students of the first to fifth grade. Audiol, 17(2), 53-60. (Persian).
Seyfe Naraghi, M., & Rezai, A. (2006). Psychological characteristics in 3rd grade elementary students with and without orthography. Journal of Exceptional Children, 6, 497-514. (Persian).
Tabrizi, M., Tabrizi, A., & Tabrizi, N. (2013). Treatment for reading disorders. Tehran: Fararavan Publishing. (Persian).
Yahyazadeh, A., Karimi, R, Hassannia Jorshari, M. (2016). Motivation, Self – Concept and Attitudes toward Reading in Students with Dyslexia, 3 (3), 31-42. (Persian).
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار