اثربخشی آموزش‌ تاب‌آوری بر مدیریت استرس، عواطف و رفتار کمک‌طلبی تحصیلی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال یادگیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.

2 کارشناسی ارشد روان‌شناسی، دانشگاه پیام نور، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر مدیریت استرس، عواطف و رفتار کمک‌طلبی تحصیلی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال یادگیری بود. روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی و به صورت پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و همراه با پیگیری بود. جامعه آماری 380 دانش‌آموز دچار انواع اختلال یادگیری پایه سوم تا پنجم ابتدایی ارجاع داده‌شده به مرکز اختلال یادگیری آموزش و پرورش بوشهر در سال تحصیلی 1399-1398 بود. نمونه شامل 40 دانش‌آموز که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه (آزمایش 20 نفر) و (کنترل 20 نفر) به صورت تصادفی شدند. برای سنجش متغیرهای مورد مطالعه از پرسشنامه عواطف واتسون، کلارک و تلجین، پرسشنامه کمک‌طلبی ریان و پنتریچ و پرسشنامه راهبردهای مقابله با استرس انـدلر و پـارکر استفاده شد. گروه آزمایش تحت 9 جلسه آموزش تاب‌آوری قرار گرفتند و گروه کنترل هیچگونه آموزشی دریافت نکردند. داده‌های حاصل از اجرای پرسشنامه‌ها در مورد دو گروه در سه مرحله اندازه‌گیری، با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و نرم‌افزار آماری SPSS نسخه ۲۲ تجزیه و تحلیل شد. نتایج تحلیل یافته‌ها نشان داد آموزش
تاب‌آوری بر مدیریت استرس، عواطف و رفتار کمک‌طلبی تحصیلی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری تأثیر داشته و این تأثیر در مرحله پیگیری دو ماهه پایدار ماند. از آنجا که آموزش تاب‌آوری سبب ارتقاء تعامل فرد با همسال‌ها، افزایش آگاهی، پذیرش و ابراز هیجان‌های او می‌شود، می‌توان از آن به عنوان روش مداخله‌ای مؤثری برای بهبود مدیریت استرس، عواطف و رفتار
کمک‌طلبی تحصیلی دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of resiliency training on stress Management, Affects, and academic help seeking in students with learning disabilities

نویسندگان [English]

  • Yousef Dehghani 1
  • Mohammad Amin Hasani 2
1 Assistant Professor of Psychology, Faculty of Literature, Persian Gulf University, Bushehr, Iran.
2 M .A of General Psychology, Payame Noor University, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study was to determine the effectiveness of resiliency training on stress management, affects and academic help seeking in students with learning disabilities. The method of this study was semi-experimental and pre-test-post-test with control and follow-up group. The statistical population consisted of 380 third- to fifth-grade primary students with all kinds of learning disabilities who had been referred by the schools to the Center for Learning Disabilities of Bushehr province’s Department of Education in 2019-2020 school year. The sample consisted of 40 students who were selected through convenience sampling and randomly assigned in two groups (exprimental and control). The measurement tools were the Watson, Clarke & Teljin's affects questionnaire, Ryan & Pentrich's helplessness questionnaire and Endler & Parker's stress coping strategies questionnaire. The experimental group received 9 training sessions and the control group did not receive any intervention. The data were analyzed using repeated measure ANOVA and SPSS software version 22. Findings showed that resiliency training has a significant effect on stress management, affects, and academic help seeking behavior of students with learning disabilities and and this effect remains unchanged in the two-month follow-up phase. Since resiliency training helps improves individuals’ interactions with peers and increases their awareness, acceptance and emotional expression, such training can be used as effective intervention method to improve stress management, affects and academic help seeking in students with learning disabilities

کلیدواژه‌ها [English]

  • resiliency training
  • stress management
  • affects
  • academic help seeking
  • learning disabilities

مراجع

بخشی­ پور، ع.، و دژکام، م. (1384). تحلیل عاملی مقیاس عاطفه مثبت و منفی. مجله روان‌شناسی، 4(36)، 365 – 351.
بشارت، م. (1387). بررسی ویژگی­ های روانسنجی نسخه فارسی فهرست عواطف مثبت و منفی. گزارش پژوهشی، دانشگاه تهران.
بشارت، م.، کوچی، ص.، دهقانی، م.، فراهانی، ح.ا.، و مومن­زاده، س. (1391). بررسی نقش تعدیل کننده عاطفه مثبت و منفی بر رابطه بین ناگویی هیجانی و شدت درد در بیماران مبتلا به درد مزمن. روان‌شناسی بالینی و شخصیت، 19(7)، 113-103.
زارع بهرام آبادی، م.، و گنجی، ک. (1396). بررسی شیوع اختلال نارسایی توجه/ بیش ­فعالی و همبودی آن با اختلال یادگیری در دانش ­­آموزان دبستانی. مجله ناتوانی­ های یادگیری، 3(4)، 43-25.
سادوک، ب.ج.، سادوک، و.، روئیز، پ. (1395). کاپلان و سادوک. خلاصه روا‌ن‌پزشکی (علوم رفتاری، روان‌پزشکی بالینی). جلد سوم. ترجمه فرزین رضاعی. انتشارات ارجمند.
شکری، ا.، تقی ­لو، ص.، گراوند، ف.، پاییزی، م.، مولایی، م.، عبداالله‌پور، م.آ.، و اکبری، ه. (1387). ساختار عاملی و ویژگی­ های روان­سنجی نسخه فارسی پرسشنامه مقابله با استرس. تازه ­های شناختی، 10(3)، 33-22.
صدری دمیرچی، ا.، بشرپور، س.، رمضانی، ش.، و کریمیان ­پور، غ. (1395). اثربخشی آموزش برنامه تاب ­آوری بر خشم و بهزیستی روان شناختی دانش ­آموزان تکانشور. مجله روانشناسی مدرسه، 6(4)، 120-139.
قدم­ پور، ع.ا. (1382). نقش باورهای انگیزشی در رفتار کمک­ طلبی و پیشرفت تحصیلی دانش­ آموزان. مجله روان­شناسی و علوم تربیتی، 7(2)، 126-112.
کاوه، م.، علیزاده، ح.، دلاور، ع.، و برجعلی، ا. (1390). تدوین برنامه افزایش تاب ­آوری در برابر استراس و تأثیر آن بر مؤلفه‌های کیفیت زندگی والدین دارای کودک کم توان ذهنی خفیف. فصلنامه ایرانی کودکان استثنایی، 11(2)، 140-119.
مرادی، م.، دهقانی ­زاده، م.ح.، و سلیمانی خشاب، ع. (1394). حمایت اجتماعی ادراک­ شده و سرزندگی تحصیلی: نقش واسطه ­ای باورهای خودکارآمدی تحصیلی. مطالعات آموزش و یادگیری، 7(1)، 24-1.
Abbasi, M., Bagiyan Kolemarz, M. J., Ayadi, N., & Dargahi, S. H. (2015). Compare self-compassion, cognitive avoidance and emotional self-regulation in students with and without learning disabilities. Journal of Health Breeze, 4(1), 31-40. (Persian)
Afeli, A. S. (2019). Academic accommodation strategies for pharmacy students with learning disabilities: What else can be done? Currents in Pharmacy Teaching and Learning, 11(8), 751-756. [DOI.org/10.1016/j.cptl.2019.04.001]
Aguiar, A. L., Aguiar, C., Cadima, J., Correia, N., & Fialho, M. (2019). Classroom quality and children’s social skills and problem behaviors: Dosage and disability status as moderators. Early Childhood Research Quarterly, 49(4), 81-92. [DOI.org/10.1016/j.ecresq.2019.05.005]
Arabatzoudis, T., Rehm, I. C., Nedeljkovic, M., & Moulding, R. (2017). Emotion regulation in individuals with and without trichotillomania. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 12(3), 87-94. [DOI.org/10.1016/j.jocrd.2017.01.003]
Barnes, L. L. (2016). Children with learning disabilities with in the family context. Personality and Individual Differences, 30(6), 1311-1327. [DOI.org/10.1111/1540-5826.00053]
Bakhshipour, A., & Dejkam, M. (2005). Factor analysis of positive and negative emotion scales. Journal of Psychology, 4(36), 365 - 351 (Persian). https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=49349
Besharat, M.  A. (2008). Investigating the psychometric properties of the Persian version of the list of positive and negative emotions. Research report, University of Tehran (Persian). https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=351468
Besharat, M. A., Kochi, S., Dehghani, M., Farahani, H., & Momenzadeh, S. (2012). The role of moderators of positive and negative emotions on the relationship between emotional malaise and pain intensity in patients with chronic pain. Clinical Psychology and Personality, 19(7), 113-103. (Persian). http://cpap.shahed.ac.ir/article_2673.html
Butler, R. (1998). The strategic content learning approach to promoting self-regulated    learning: A report of three studies. Journal of Educational psychology, 90, 682-697.[DOI.org/10.1037/0022-0663.90.4.682]
Engen, H. G., & Anderson, M. C. (2018). Memory control: A Fundamental mechanism of emotion regulation. Trends in Cognitive Sciences, 22(11), 982-995. [DOI.org/10.1016/j.tics.2018.07.015]
Finney, S. J., Barry, C. L., Horst, S. J., & Johnston, M. (2018). Exploring profiles of academic help seeking: A mixture modeling approach. Learning and Individual Differences, 61,158-171. [DOI.org/10.1016/j.lindif.2017.11.011]
Floyd, F. J., & Olsen, D. L. (2017). Family-peer linkages for children with intellectual disability and children with learning disabilities. Journal of Applied Developmental Psychology, 52, 203-211. [DOI.org/10.1016/j.appdev.2017.08.001]
Giuliani, F., & Jacquemettaz, M. (2017). Animal-assisted therapy used for anxiety disorders in patients with learning disabilities: An observational study. European Journal of Integrative Medicine, 14, 13-19. [DOI.org/10.1016/j.eujim.2017.08.004]
Gomez, R., Cooper, A., & Gomez, A. (2000). Susceptibility to positive and negative mood states: Test of Eysenck's, Gray's and Newman's theories. Journal of Personality and Individual Differences, 29, 351-365. [DOI.org/10.1016/S0191-8869(99)00198-1]
Gong, X., & Paulson, S. E. (2017). Effect of family affective environment on individuals' emotion regulation. Personality and Individual Differences, 117(3), 144-149. [DOI.org/10.1016/j.paid.2017.05.047]
Green, J. L. (2018). Peer support systems and professional identity of student nurses undertaking a UK learning disability nursing programme. Nurse Education in Practice, 30, 56-61. [DOI.org/10.1016/j.nepr.2017.11.009]
Ghadam Poor, A. (2003). The role of motivational beliefs in students' help-seeking behavior and academic achievement. Journal of Psychology and Educational Sciences, 7(2), 126-112 (Persian). https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?id=4875
Guanglun, M. M., Yang, H., & Wang, Y. (2017). Building resilience of students with disabilities in China: The role of inclusive education teachers. Teaching and Teacher Education, 67, 125-134. [DOI.org/10.1016/j.tate.2017.06.004]
 Kaveh, M., Alizadeh, H., Delavar, A., & Borjali, A. (2011). Develop a program to increase resilience to stress and its impact on the quality of life components of parents with children with mild mental disabilities. Iranian Quarterly of Exceptional Children, 11(2), 140-119 (Persian). http://joec.ir/article-1-242-fa.html
Haft, S. L., Myers, C. A., & Hoeft, F. (2016). Socio-emotional and cognitive resilience in children with reading disabilities. Current Opinion in Behavioral Sciences, 10, 133-14. [DOI: 10.1016/j.cobeha.2016.06.005]
Kuppens, P., Realo, A., & Diener, E. (2017). The role of positive and negative emotions in life satisfaction judgment across nations. Journal of Personality and Social Psychology, 95, 66-75. [DOI.org/10.1037/0022-3514.95.1.66]
Kwon, K., Kupzyk, K., & Benton, A. (2018). Negative emotionality, emotion regulation, and achievement: Cross-lagged relations and mediation of academic engagement. Learning and Individual Differences, 67, 33-40. [DOI.org/10.1016/j.lindif.2018.07.004]
Lau, C., Chiesi, F., & Saklofske, D. H. (2019). The combinative role of traits cheerfulness and seriousness relating to resiliency and well-being: A moderated mediation model. Personality and Individual Differences, 151, 48-53. [DOI.org/10.1016/j.paid.2019.109515]
Lou, Y., Taylor, E. P., & Di Folco, S. (2018). Resilience and resilience factors in children in residential care: A systematic review. Children and Youth Services Review, 89, 83-92. [DOI.org/10.1016/j.childyouth.2018.04.010]
Mannino, J. E. (2015). Resilience and transitioning to adulthood among emerging adults with disabilities. Journal of Pediatric Nursing, 30(5), 13-145. [DOI:https://doi.org/10.1016/j.pedn.2015.05.017]
Matteucci, M. C., Scalone, L., Tomasetto, C., Cavrini, G., & Selleri, P. (2019). Health-related quality of life and psychological wellbeing of children with specific learning disorders and their mothers. Research in Developmental Disabilities. 87(1), 43-53. [DOI.org/10.1016/j.ridd.2019.02.003]
Moradi, M., Dehghani Zadeh, M. H., & Soleimani Khashab, A. A. (2015). Perceived Social Support and Academic Vitality: The Mediating Role of Academic Self-Efficacy Beliefs. Teaching and Learning Studies, 7(1), 1-24. (Persian). https://jsli.shirazu.ac.ir/article_3093.html
Mrazik, M., Naidu, D., Borza, C., Kobitowich, T., & Shergill, S. (2019). King Devick computerized neurocognitive test scores in professional football players with learning and attentional disabilities. Journal of the Neurological Sciences, 399, 140-143. [DOI.org/10.1016/j.jns.2019.02.020]
Naser, M. Z., & Kodur, V. K. R. (2018). Cognitive infrastructure - a modern concept for resilient performance under extreme events. Automation in Construction, 90, 253-264. [DOI.org/10.1016/j.autcon.2018.03.004]
Niven, K. (2017). The four key characteristics of interpersonal emotion regulation. Current Opinion in Psychology, 17, 89-93. [DOI.org/10.1016/j.copsyc.2017.06.015]
Pham, Y., McWhirter, E. H., & Murray, C. (2017). Measuring help-seeking behaviors: Factor structure, reliability, and validity among youth with disabilities. Journal of Adolescence, 37, 237-246. [DOI.org/10.1016/j.adolescence.2014.01.00]
Putwain, D. (2016). Is academic buoyancy anything more than adaptive coping? Anxiety, Stress and Coping, 25(3), 349-358. [DOI.org/10.1080/10615806.2011.582459]
Ryan, A. M., & Pintrich, P. R. (1997). Should I ask for help? The role of motivation and attitudes in adolescents’ help-seeking in math class. Journal of Educational Psychology, 89(2), 329-341. [DOI.org/10.1037/0022-0663.89.2.329]
Sattler, K., & Gershoff, E. (2019). Thresholds of resilience and within- and cross-domain academic achievement among children in poverty. Early Childhood Research Quarterly, 46, 87-96. [DOI.org/10.1016/j.ecresq.2018.04.003]
Sadok, B. J., Sadok, V., & Ruiz, P. (2016). Kaplan and Zadok. Summary of Psychiatry (Behavioral Sciences, Clinical Psychiatry). Volume III. Translated by Farzin Rezaei. Arjmand Publications. (Persian). https://www.amazon.com/Kaplan-Sadocks-Synopsis-Psychiatry-Behavioral/dp/1609139712
Sadri Damirchi, S., Bashorpoor, S., Ramezani, S. H., & Karimanpour, G. H. (2018). Effectiveness of resilience training on anger control and psychological well-being in impulsive students, Journal of school psychology and institutions, 6(4), 199-208 (Persian). http://jsp.uma.ac.ir/article_607.html
Shekare, O., Taqiloo, S., Gravand, F., Paezei, M., Molaei, M., Abdullah Poor, M. A., & Akbari, H. (2008). Factor structure and psychometric properties of the Persian version of the stress coping questionnaire. Cognitive News, 10(3), 33-22 (Persian). http://icssjournal.ir/article-1-484-fa.html
Schoenaker, T. (1991). Mut tut gut: Ich weibich bin okay: Das encouragement training (Courage does good: I know I’m okay: The encouragement training). Stuttgart: Horizone Verlag Gmbh. https://www.amazon.de/gut-wei%C3%9F-okay-Encouraging-Training/dp/3894830387
Son, E., Cho, H., Yun, A. H., Choi, Y. J., An., S., & et al. (2020). Intimate partner violence victimization among college students with disabilities: Prevalence, help-seeking, and the relationship between adverse childhood experiences and intimate partner violence victimization. Children and Youth Services Review, 110, 34-41. [DOI.org/10.1016/j.childyouth.2019.104741]
Spada, M. M., Nikcevid, A. V., Moneta, G. B., & Wells, A. (2017). Metacognition, perceived stress, and negative emotion. Personality and Individual Differences, 44(5), 1172-1181. [DOI.org/10.1016/j.paid.2007.11.010]
 Watson, D., Clark, L. A., & Tellegen, A. (1988). Development and validation of brief measures of positive and negative affect: The PANAS-Scales. Journal of Personality and Social Psychology, 54(6), 1063–1070. [DOI.org/10.1037/0022-3514.54.6.1063]
 Zare Bahramabadi, M., & Ganji, K. (2017). Prevalence of Attention Deficit/ Hyperactivity Disorder and its Coexistence with Learning Disorder in Primary School Students. Journal of Learning Disabilities, 3(4), 25-43 (Persian). http://jld.uma.ac.ir/article_187.html
Zander, L., Chen, C., & Hannover, B. (2019). Who asks whom for help in mathematics? A sociometric analysis of adolescents' help-seeking within and beyond clique boundaries. Learning and Individual Differences, 72, 49-58. [DOI.org/10.1016/j.lindif.2019.03.002]

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار