اثر بخشی برنامه مداخله‌ای فراتشخیص یکپارچه‌نگر بر تنظیم هیجان و رابطه والد-کودک والدین کودکان دارای اختلال یادگیری خاص

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری ، روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف:.هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر بخشی برنامه مداخله‌ای فراتشخیص یکپارچه نگر بر تنظیم هیجان و رابطه والد-کودک والدین کودکان دارای اختلال یادگیری خاص بود.
روش‌ها: روش پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی والدین کودکان دارای اختلال یادگیری خاص شهر تهران در سال ۱۴۰۳-۱۴۰۲ تشکیل دادند. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس از بین والدین کودکان دارای اختلال یادگیری تعداد 30 نفر به عنوان گروه نمونه با توجه به ملاک‌های ورود به پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه تنظیم هیجان گراس و جان (2003) مقیاس رابطۀ والد-کودک پیانتا (1994) بود. برنامه مداخله فراتشخیص یکپارچه‌نگر در قالب 10 جلسه و طی دو ماه بر روی گروه آزمایش اجرا شد اما گروه کنترل هیچ مداخله‌ای را دریافت نکردند. تجزیه وتحلیل داده ها از طریق نرم‌افزار SPSS نسخه 28 در دو بخش توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی(تحلیل کوواریانس چند متغیره) انجام پذیرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد تفاوت معناداری بین گروه‌ها در تنظیم هیجان و رابطه والد-کودک وجود دارد. میانگین تنظیم هیجان و رابطه والد-کودک گروه آزمایش در پس‌آزمون در مقایسه با گروه کنترل، بیشتر بود (05/0p<).
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج بدست آمده می‌توان نتیجه گرفت که برنامه مداخله‌ای فراتشخیص یکپارچه‌نگر بر تنظیم هیجان و رابطه والد-کودک والدین کودکان دارای اختلال یادگیری خاص اثر بخش بوده لذا استفاده و به کارگیری برنامه مداخله‌ای فراتشخیص یکپارچه‌نگر در فرایند درمان و آموزش پیشنهاد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Unified Protocol Transdiagnostic Treatmenton Emotion Regulation and Parent-Child Relationship of Parents of Children with Learning Disabilities

نویسنده [English]

  • Soroush Ranjbar
Ph.D student, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective
The objective of this study was to examine the effectiveness of an integrated transdiagnostic intervention program on emotion regulation and the parent-child relationship in parents of children with specific learning disabilities.
Methods
This study employed a quasi-experimental design with a pre-test and post-test and a control group. The statistical population included all parents of children with specific learning disabilities in Tehran during the academic year 2023-2024. Using convenience sampling, 30 parents of children with learning disabilities were selected based on the inclusion criteria and divided into experimental and control groups. Research tools included the Gross and John Emotion Regulation Questionnaire (2003) and the Pianta Parent-Child Relationship Scale (1994). The integrated transdiagnostic intervention program was conducted in 10 sessions over two months for the experimental group, while the control group received no intervention. Data analysis was performed using SPSS software version 28, employing descriptive statistics (mean and standard deviation) and inferential statistics (multivariate covariance analysis).
Results
The results showed a significant difference between the groups in terms of emotion regulation and the parent-child relationship. The mean scores of emotion regulation and the parent-child relationship in the experimental group were higher in the post-test compared to the control group (p<0.05).
Conclusion
Based on the obtained results, it can be concluded that the integrated transdiagnostic intervention program is effective in improving emotion regulation and the parent-child relationship among parents of children with specific learning disabilities. Therefore, implementing the integrated transdiagnostic intervention program in treatment and educational processes is recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transdiagnostic
  • emotion regulation
  • parent-child relationship
  • parents of children with specific learning disorder
آریاپوران، س.، و نریمانی، م.(1400). شیوع افسردگی در کودکان دچار اختلال یادگیری خاص: نقش ارتباط کودک-والد و کودک-معلم. ناتوانی های یادگیری، 10(3)، 300-315. [DOI.org/10.32598/JLD.10.3.1]
آشنا، م.، بشارت، م.، ملیحی الذاکرینی، س.، و رافضی، ز.(1400). اثربخشی گروه درمانی فراتشخیصی یکپارچه بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان مادران کودکان مبتلا به سرطان، علوم روان‌شناختی ۲۰ (۱۰۴)،1383-1401. http://psychologicalscience.ir/article-1-1104-fa.html
ابارشی، ز.، طهماسیان، ک.، مظاهری، م، پناغی، ل.(1388). تأثیر آموزش برنامه " ارتقای رشد روانی- اجتماعی کودک از طریق بهبود تعامل مادر- کودک" بر خود اثرمندی والدگری و رابطه مادر و کودک زیر سه سال. پژوهش در سلامت روان‌شناختی. ۳ (۳)، ۴۹-۵۸
توسلی‌زاده، ر.، حسینی، س.، امیری، ح.، و عارفی، م.(1401). ارائه مدل اختلالات یادگیری  بر اساس ارتباط با والدین و کمال‌گرایی.  خانواده درمانی کاربردی، ،12(1)، 723-56. [DOI.org/10.22034/aftj.2022.289386.1103]
پرنده، ز.، دادیان فلاورجانی، ن.(1401). اثربخشی درمان فراتشخیصی بر بهبودراهکارهای مقابله با استرس و رابطه والد کودک درمادران پسران مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله جویانه. اولین همایش بین المللی علوم تربیتی، مشاوره، روان‌شناسی و علوم اجتماعی، همدان.
دریکوند، م.، دانش پایه، م. و نخستین روحی، ن. (1403). الگوی ساختاری سازگاری بر اساس تصویربدنی با نقش میانجی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در دانش­آموزان نوجوان. فصلنامه روان‌شناسی مدرسه و آموزشگاه، 13(1)، 25-39. https://jsp.uma.ac.ir/article_2914.html?lang=en
زمستانی، م. (1402). مقایسه راهبردهای تنظیم هیجان و عدم تحمل بلاتکلیفی در مادران کودکان با و بدون ناتوانی‌های یادگیری خاص. ناتوانی های یادگیری، 12(3), 49-38. [DOI.org/10.22098/jld.2023.12555.2077]
شفیعی، س.، هاشمی رزینی، ه.، و شاهقلیان، م.( 1397). نقش تعامل والد-کودک و الگوی پردازش حسی در پیش بینی مشکلات درونی سازی و برونی سازی کودکان، کودکان استثنایی، 18 (1)، 19-32. http://joec.ir/article-1-603-fa.html
علوی، ز.، قاسم زاده، س.، ارجمندنیا، ع.، لواسانی، م.، و وکیلی، س. (1401). اثربخشی برنامه یکپارچه درمان فراتشخیصی بر تنظیم هیجان دانش‌آموزان کودک مضطرب و شیوه‌های فرزندپروری مادران آن‌ها . مطالعات روان‌شناختی، 18 (2)، 21-34. https://psychstudies.alzahra.ac.ir/article_6426.html
عصاره، ن.، پیرانی، ذ و زنگنه مطلق، ف. (1403).  هم­سنجی اثربخشی آموزش خوددلسوزی شناختی و تنظیم هیجان بر خودتنظیمی انگیزشی و کارکرد اجتماعی و انطباقی دانش­آموزان دختر مبتلا به اضطراب. فصلنامه روان‌شناسی مدرسه و آموزشگاه، 13(1)، 63-76 . https://jsp.uma.ac.ir/article_2907.html?lang=en
قاسم­پور، ع.، ایل بیگی، ر.، شهناز، حسن­زاده، سعید (1391). خصوصیات روانسنجی پرسشنامه تنظیم هیجانی گراس و جان در یک نمونه ایرانی. ششمین همایش بهداشت روانی دانشجویان، دانشگاه گیلان،724-722. https://elmnet.ir/doc/470108998-71994
حائری، م.، بشارت، م.، احمدوند شاهوردی، م., و رمضانی مقدم آرانی، ف. (1401). مقایسه تکانشوری، استحکام من، ناگویی هیجانی و حمایت اجتماعی ادراک‌شده در معتادان ادامه‌دهنده و رهاکننده درمان،  روان‌شناسی کاربردی. 16(2)133-156.  
محمدی، ر.، تقی­پور، ب.، برزگران، ر.، صلح­جو، ه.، رحیمی، س.، جوکار، س. (1401). اثر بخشی آموزش تنظیم هیجان بر نشخوارفکری و ادراک کنترل اضطراب دانش ­آموزان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی، فصلنامه روان‌شناسی مدرسه و آموزشگاه، 11(4)، 130-141. https://jsp.uma.ac.ir/article_2044.html?lang=en
نیکبخت ، ن.، کیخسروانی، م.، دیره، ع و پوالدی ریشهری، ع. (1403). مقایسه اثربخشی برنامه توانبخشی شناختی مبتنی برحافظه آینده­نگر و برنامه تنظیم هیجان برکاهش مشکلات رفتاری دانش­آموزان با اختلال نارسایی توجه و بیش­فعالی. فصلنامه روان‌شناسی مدرسه و آموزشگاه، 13(1)، 112-123. https://jsp.uma.ac.ir/article_2941.html?lang=en
References
Alavi, Z., Ghasemzadeh, S., Arjmandnia, A. A., Lavasani, M. G., & Vakili, S. (2022(. The Effectiveness of Unified Protocol for Transdiagnostic Treatment on Emotion Regulation in Anxious Pupils and Parenting Methods of Their Mothers.  Psychological Studies18(2), 21-34.[Persian]. [DOI.org/10.22051/psy.2022.39074.2563]
Abareshi Z, Tahmasian K, Mazaheri M A, Panaghi L. )2009(. The impact of psychosocial Child Development training program, done through improvement of mother-child interaction, on parental self-efficacy and relationship between mother and child under three. Research in Psychological Health, 3 (3), 49-58. [Persian]
Alavi, Z., Ghasemzadeh, S., Arjmandnia, A. A., Lavasani, M., & Vakili, S. (2022). The Effectiveness of the Unified Transdiagnostic Treatment Protocol on the Social Skills of Students with Anxiety Disorders and the Self-Efficacy of their Mothers. Applied Psychological Research, 13(3), 225-241. [Persian]. [DOI.org/10.22051/psy.2022.39074.2563]
Ashena, M, S., Besharat, M A, Malihialzuckerini S, Rafezi Z. (2021). The effectiveness of unified transdiagnostic therapy on strategies cognitive emotion regulation in mothers of children with cancer. Psychological Science. 20(104), 1383-1402. [Persian]. http://psychologicalscience.ir/article-1-1104-fa.html
Ariapooran, S., & Narimani, M. (2021). Prevalence of Depression in Children with Specific Learning Disorder: The Role of Child-Parent and Child-Teacher Relationship. Learning Disabilities, 10(3), 300-315.
Asareh, N., Pirani, Z. & Zanganeh Motlagh, F. (2024). Evaluating the effectiveness of cognitive self-compassion and emotion regulation training on motivational self-regulation and social and adaptive functioning of female students with anxiety. Journal of School Psychology and Institutions, 13 (1), 63-76. https://jsp.uma.ac.ir/article_2907.html?lang=en
Auriemma, D. L., Ding, Y., Zhang, C., Rabinowitz, M., Shen, Y., & Lantier-Galatas, K. (2022). Parenting Stress in Parents of Children with Learning Disabilities: Effects of Cognitions and Coping Styles. Learning Disabilities Research & Practice, 37(1), 51-63. [DOI.org/10.1111/ldrp.12265']
Brianna, S., Fumiko, H., Caroline, G, R. (2024). Stress, resilience, and emotional well-being in children and adolescents with specific learning disabilities, Current Opinion in Behavioral Sciences, 18(1), 101-410
Barlow, D. H., Harris, B. A., Eustis, E. H., & Farchione, T. J. (2020). The unified protocol for transdiagnostic treatment of emotional disorders. World Psychiatry, 19(2)245-246. [DOI.org/10.1002/wps.20748]
Barlow, D. H., Fairholme, C. P., Ellard, K. K., Boisseau, C. L., Allen, L. B., & Ehrenreich-May, J. (2011). Unified protocol for transdiagnostic treatment of emotional disorders: Therapist guide. Oxford: New York
Bemmouna, D., & Weiner, L. (2023). Linehan's biosocial model applied to emotion dysregulation in autism: a narrative review of the literature and an illustrative case conceptualization. Frontiers in psychiatry14(1), 123-811.
Chen N, Zhao K, Chen IH, Liu G. (2023). The influence of parent-child relationships on the learning adaptability of left-behind children: the mediating role of peer attachment and the moderating role of separation duration. Frontiers in Psychology.14(1),108-233. [DOI: 10.3389/fpsyg.2023.1108993.]
Celleri, M., Cremades, C., Etchevers, M. et al. (2023). Effectiveness of the Unified Protocol for the transdiagnostic treatment of emotional disorders in online and group format in Argentina: study protocol for a randomized controlled trial. Trials 24(1), 637. [DOI.org/10.1186/s13063-023-07428-4]
Derikvand, M., Danesh Paye, M. & Nokhostin Ruhi, N. (2024). The structural model of adjustment based on body image with the mediating role of cognitive emotion regulation strategies in adolescent students. Journal of School Psychology and Institutions, 13 (1), 25-39. https://jsp.uma.ac.ir/article_2914.html?lang=en
Ghasempour, A., Ilbeigi, R., S, Hassanzadeh, S. (2012). Psychometric Properties of Gross and John's Emotion Regulation Questionnaire in an Iranian Sample. 6th Conference on Students' Mental Health, University of Guilan, 722-724. [Persian]. https://elmnet.ir/doc/470108998-71994
Ghasemzadeh, S., & Naghsh, Z. (2020). Effectiveness of Unified Protocols for Transdiagnostic Treatment in Emotion Regulation of Mothers and Anxiety of Children with Type I Diabetes. [DOI.org/10.1016/j.ijporl.2023.111490]
Gross, J. J., & Thompson, R. A. (2007). Emotion regulation: Conceptual foundations. In J. J. Gross (Ed.), Handbook of emotion regulation (pp. 3-24). New York: Guilford Press. https://psycnet.apa.org/record/2007-01392-001
Gross, J. J., & John, O. P. (2003). Individual difference in two emotion regulation processes: Implications for affect, relationships, and well-being. Journal of Personality and Social Psychology. 85, 348-362.
Haeri, M., Besharat, M. A., Ahmadvand Shahverdi, M., & Ramezani Moghadam Arani, F. (2022). Comparison of Impulsiveness, Ego strength, Alexithymia and Perceived Social Support in Addicts Who Continue Treatment and Those Who Quit. Applied Psychology16(2), 156-133. [Persian]. [Doi: 10.52547/apsy.2021.223267.1113]
Haslam, D., Poniman, C., Filus, A., Sumargi, A., Boediman, L. (2020). Parenting style, child emotion regulation and behavioral problems: The moderating role of cultural values in Australia and Indonesia. Marriage & Family Review, 56(4), 320–34. [DOI.org/10.1080/01494929.2020.1712573]
Hronis, A., Roberts, R., Roberts, L. et al. (2022) Cognitive Behavioural Therapy for children and adolescents with intellectual disability and anxiety: a therapist manual. Discov Psychology 2, 24. [DOI.org/10.1007/s44202-021-00017-z]
Finardi, G., Paleari, F.G. & Fincham, F. D.(2022) Parenting a Child with Learning Disabilities: Mothers’ Self-Forgiveness, Well-Being, and Parental Behaviors. Child Fam Study, 2454–2471. [DOI.org/10.1007/s10826-022-02395-x]
Frosch, C, A., Schoppe-Sullivan, S, J., O’Banion, D, D,.(2021) Parenting and Child Development: A Relational Health Perspective. American Journal of Lifestyle Medicine.15(1), 45-59. [DOI.org/10.1177/1559827619849028]
Kennedy, S. M., Tonarely, N. A., Halliday, E., & Ehrenreich-May, J. (2022). A person-centered approach to understanding heterogeneity of youth receiving transdiagnostic treatment for emotional disorders. consulting and clinical psychology, 90(3), 234–245. [DOI.org/10.1037/ccp0000710]
Kleinschlömer, P., & Krapf, S. (2023). Parental separation and children’s well-being: Does the quality of parent-child relationships moderate the effect, Social and Personal Relationships40(12), 4197-4218.
Martin, L. N., Renshaw, K. D., Mauro, K. L. (2023). Intergenerational Effects of Childhood Maltreatment: Role of Emotion Dysregulation and Emotion Socialization. Child Fam Study, 32(2), 2187–2197
Mehrdadfar, M., Ghasemzadeh, S., Ghobari-Bonab, B., Hasanzadeh, S., & Vakili, S. (2023). Effectiveness of unified protocols for online transdiagnostic treatment on social-emotional skills and parent-child interaction in school-aged children with cochlear implants.  pediatric otorhinolaryn gology167(1), 111490. [DOIorg/10.1016/j.ijporl.2023.111490]
Mohammadi, R., Taghipuor, B., Barzegaran, R., Solhjou, S., Rahimi, S. & Jokar, S. (2023). The effectiveness of emotion regulation training on rumination and perception of anxiety control in students with social anxiety disorder. Journal of School Psychology and Institutions, 11(4), 130-141.  https://jsp.uma.ac.ir/article_2044.html?lang=en
Nikbakht, N., Keykhosrovani, M., Deyreh, E. & Pooladi Rishehri, A. (2024). Comparison of the effectiveness of cognitive rehabilitation program based on prospective memory and emotion regulation program on behavioral problems of students with attention deficit hyperactivity disorder. Journal of School Psychology and Institutions, 13 (1), 112-123. https://jsp.uma.ac.ir/article_2941.html?lang=en
Parandeh, Z. & DadianFalavarjani, N. (2022). The Effectiveness of Transdiagnostic Therapy on Improving Coping Strategies with Stress and Parent-Child Relationship in Mothers of Boys with Oppositional Defiant Disorder, The first international conference of educational sciences, counseling, psychology and social sciences،Hamadan. [Persian]
Pianta, R. C. (1994). Patterns of relationships between children and kindergarten teacher. school psychology, 32(2), 15-32. [DOI:10.1016/0022-4405(94)90026-4]
Quintero, J., Alvarez-Perez, P. A., & Restrepo-Escobar, S. M. (2020).The self control skills and age self-regulation preschool. Neuroeducation, 2(2): 66-75. [DOI.org/10.1344/joned.v2i2.37387]
Riemersma, I., Van Santvoort, F., Van Doesum, K. M., Hosman, C. H., Janssens, J. M., Van Der Zanden, R. P., & Otten, R. (2022). ‘You are Okay’: Effects of a support and educational program for children with mild intellectual disability and their parents with mental health concerns. Intellectual Disabilities, 26(1), 70-89.
Sakiris, N., & Berle, D. (2019). A systematic review and meta-analysis of the Unified Protocol as a transdiagnostic emotion regulation based intervention. ClinicalPsychology Review, 72, 101751. [DOI.org/10.1016/j.cpr.2019.101751]
Salgó E, Bajzát B, Unoka Z.)2021( Schema modes and their associations with emotion regulation, mindfulness, and self-compassion among patients with personality disorders. Borderline Personal Disorder Emotional Dysregulation 8(1):19. [DOI.org/10.1186/s12888-015-0698-0]
Shafiee, S., Hashemirazini, H., Shahgholian, M.)2018(. The Role of Parent-Child Interaction and Sensory Processing Pattern in Predicting Children's Internalizing and Externalizing Problems. Ecepcional Children; 18 (1), 19-32.
TrongDam, V. A., Do, H. N., Thi Vu, T. B., Vu, K. L., Do, H. M., Thi Nguyen, N. T., Nguyen, T. T., Thi Vu, T. M., Thi Nguyen, T. P., Auquier, P., Boyer, L., Fond, G., Latkin, C. A., Ho, C. S. H., & Ho, R. C. M. (2023). Associations between parent-child relationship, self-esteem, and resilience with life satisfaction and mental wellbeing of adolescents. Frontiers in public health11, 1012337. [DOI.org/10.3389/fpubh.2023.1012337]
Tavasoli, R., hosseini, S., Amiri, H., & Arefi, M. (2022). A Model for Learning Disorders based on the Relationship with Parents and Perfectionism. Applied Family Therapy, 3(1), 56-72. [Persian]. [DOI: 10.22034/aftj.2022.289386.1103]
Vashi, N., Bohr, Y. & Weiss, J. A. (2023).Transdiagnostic Symptoms in Children with Neurodevelopmental Disabilities and Perceived Parent-Child Relationship Quality: A Pilot Study. J Child Fam Stud, 32, 3472–3481
Xu, X., Spinrad, T. L., Cookston, J. T. (2020). The Relations of Parental Emotion Dysregulation and Emotion Socialization to Young Adults’ Emotion Dysregulation.  Child Fam Stud, 29(1), 725–737
Young, K, S., Sandman, C, F., Craske, M, G. (2019) Positive and negative emotion regulation in adolescence: links to anxiety and depression. Brain Science. 9(4):76-54.  [DOI.org/10.3390/brainsci9040076]
Zidan, M. (2023). Learning Difficulties Theories And Solutions, Humanities And Literature, 1(7).
Zimmer-Gembeck, M. J., Rudolph, J., Kerin, J., & Bohadana-Brown, G. (2022). Parent emotional regulation: A meta-analytic review of its association with parenting and child adjustment. Behavioral Development46(1), 63-82.