بررسی تأثیر آموزش حل مسئله بر خودپنداره، عزت نفس و خودتنظیمی دانش ‌آموزان با اختلال یادگیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روانشناسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.

2 آموزگار کودکان با نیازهای ویژه مدرسه استثنایی

3 دانشجو ی کارشناسی ارشد روانشناسی، گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

حل مسئله مهارت مهمی برای زندگی در دوره کنونی است. امروزه چه در زمینه‌های عمومی، فنی و چه در زندگی روزمره و در انجام فعالیت‌های پیچیده توانایی حل مسئله حائز اهمیت است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش حل مسئله بر خودپنداره، عزت نفس و خودتنظیمی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری بود. پژوهش حاضر به روش نیمه‌آزمایشی همراه با پیش‌آزمون و پس‌آزمون با دو گروه کنترل و آزمایش انجام گرفت. جامعه‌ی‌ آماری مطالعه شامل دانش‌آموزان با اختلال یادگیری در شهر شیراز در سال 1399-1398 بود. ۳۰ نفر از افراد نمونه در مرحله‌ی نخست به شیوه‌ی نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و پس از تکمیل مقیاس خودپنداره، عزت نفس و خودتنظیمی به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (15 نفر برای هر گروه) گمارده شدند. گروه آزمایش 8 جلسه آموزش حل مسئله را به صورت گروهی دریافت نمودند و گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکردند. داده‌های حاصل با آزمون تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که دانش‌آموزانی که آموزش حل مسئله را دریافت کرده بودند، در خودپنداره، عزت نفس و خودتنظیمی در مقایسه با گروهی که آموزش حل مسئله را دریافت نکرده‌ بودند، نمره‌ی بیشتری کسب کرده‌اند. بنابراین، یافته‌های مطالعه نشان داد که آموزش حل مسئله بر خودپنداره، عزت نفس و خودتنظیمی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری تأثیر مثبت دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the effect of problem-solving training on students' self-concept, self-esteem and self-regulation with learning disabilities

نویسندگان [English]

  • Zahra Babazadeh 1
  • Shirin Mojaver 2
  • Kamrooz Fati 3
1 Master of Psychology, Islamic Azad University of Ardabil Branch, Ardabil, Iran.
2 Teacher of children with special needs in Exceptional School
3 Master student of psychology, department of psychology. Tabriz university. Tabriz. Iran
چکیده [English]

Problem solving is an important skill for living in the current era. Today, the ability to solve problems is important, both in the public, technical and everyday life, and in performing complex activities.The aim of this study was to evaluate the effectiveness of problem-solving education on self-concept, self-esteem and self-regulation of students with learning disabilities The present study was conducted as a quasi-experimental method with pre-test and post-test with two control and experimental groups. The statistical population of the study included students with learning disabilities in Shiraz in 2020. The sample was selected by purposive sampling in the first stage and after completing the scale of self-concept, self-esteem and self-regulation, 30 people were randomly assigned to the experimental and control groups (15 people for each group). The experimental group received 8 sessions of problem solving training as a group and the control group did not receive any intervention. The data were analyzed by analysis of covariance. The results showed that students who received problem-solving training scored higher on self-concept, self-esteem, and self-regulation than those who did not receive problem-solving training. Therefore, the findings of the study showed that problem solving training has a positive effect on self-concept, self-esteem and self-regulation of students with learning disabilities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Problem Solving
  • Self-Imagination
  • Self-Esteem
  • Self-Regulation
  • Learning Disabilities

مراجع

آقایی، م.، گزل، ص.، زینالی، م.، احمدی، ن.، و میرزایی، ش. (1395). اثربخشی آموزش مهارت حل مسأله بر کیفیت زندگی و عزت نفس بیماران مبتلا به ام اس، مجله ایده‌های نوین روان‌شناسی، 1(1)، 29-38.
البرزی، ش.، و سامانی، س. (1378). مقایسه خودپنداره در میان دختران و پسران مقطع راهنمایی مراکز تیزهوشان شهرستان شیراز. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، ۲(۱)، ۳-۲۰.
پاکیزه، ع.، و جعفرنژاد، م.ج. (1399). پیش­ بینی توان بخشودگی براساس سبک­ های دلبستگی، جهت ­گیری زندگی و عزت نفس دانش­آموزان دبیرستانی. مجله روان­شناسی مدرسه، 9(2)، 7-25.
پورحسین، ا.، انتصار فومنی، غ.، حجازی، م.، و نریمانی، م. (1399). اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی بر مهارت حل مسئله و عزت نفس دانش آموزان پایه یازدهم مشکین­ شهر. روانشناسی مدرسه، 9(4)، 34-45
حق رنجبر، ف.،  کاکاوند، ع.، و دانش، ع. (۱۳۹۰). مقایسه خودکارامدی، اختلال هیجانی، و احساس تنهایی در دانش آموزان دچار ناتوانی یادگیری و عادی. مجله روان‌شناسی کاربردی، 4(۵)، ۴۲-۵۸.
زراعت، ز.، و غفوریان، ع. (1388). اثربخشی‌آموزش مهارت حل مسأله بر خودپنداره تحصیلی دانشجویان، مجله راهبردهای آموزش، 2(1)، 23-26.
غریبی، ح.، و بهاری زر، ک. (1394). اثربخشی آموزش مهارت حل مسأله بر خودتنظیمی تحصیلی و اضطراب ریاضی دانش‌آموزان.  نشریه آموزش و  ارزشیابی، 8(32)، 61-78.
قاسمی ارگنه، ح.،  دارابی عمارتی، ع.، و صفری سفید چغایی، ص. (1393). اثر بخشی آموزش شناختی رفتاری بر خودکارآمدی و عزت نفس دانش‌آموزان دوره دوم شهرستان صحنه. دومین کنفرانس ملی روان‌شناسی و علوم رفتاری، تهران.
کدیور، پ. (۱۳۸۰). بررسی سهم باورهای خودکارآمدی، خودگردانی، هوش، پیشرفت درسی دانش‌آموزان به منظور ارائه الگویی برای یادگیری بهینه. تهران: پژوهشکده تعلیم و تربیت.
کمرزرین، ح. (۱۳۷۲). مطالعه‌ای پیرامون عزت نفس و عملکرد تحصیلی گروهی از دانش‌آموزان سال سوم دبیرستان های دولتی و غیرانتفاعی شهرستان دزفول، شیراز: دانشکده علوم تربیتی.
هومن، ح. (1369). روانسنجی کاربردی، چاپ سوم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
Abbaszadeh, M., & Sardoie, G. (2016). Compare Academic Self-Efficacy and Self-Regulation among Students with Learning Disorder and without Learning Disorder in Normal Elementary Schools (Fourth and Fifth Grade) of Kerman. Biomed Pharmacol Journal, 9(2), 751- 759.  [DOI.org10.13005bpj999]
Ahghar, G. (2012). Effect of Problem-solving Skills Education on Auto-Regulation Learning of High School Students in Tehran. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 69, 688 – 694. [DOI:%2010.1016/j.sbspro.2012.11.462]
Alesi, M., Rappo, G., & Pepi, A. (2014). Depression, Anxiety at School and Self-Esteem in Children with Learning Disabilities, Journal of Psychological Abnormalities in Children, 3(3), 2-8. [DOI.%2010.4172/2329-9525.1000125]
Al-Zyoudi, M. (2010). Differences in self- concept among student with and without learning disabilities in Al Karak District in Jordan. International Journal of special education, 25(2), 72-77. https://eric.ed.gov/?id=EJ890586
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5thed.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3777342/
Baars, M., Leopold, C., & Paas, F. (2018). Self-explaining steps in problem-solving tasks to improve self-regulation in secondary education. Journal of Educational Psychology, 110(4), 578-595. [DOI.org/10.1037/edu0000223]
Bembenutty, H. (2007). Self-regulation of learning and academic delay of gratification: gender and ethnic differences among college students. Journal of Advanced Academics, 18(4), 586-616. [DOI.org/10.4219/jaa-2007-553]
 Berkeley, S., & Larsen, A. (2018). Fostering Self‐Regulation of Students with Learning Disabilities: Insights from 30 Years of Reading Comprehension Intervention Research. Learning disabilities research practice, 3(2), 75-86. [DOI.org/10.1111/ldrp.12165]
Botvin, G. J., & Griffin, K. W. (2004). Life skills training: empirical findings and future directions. The Journal of Primary Prevention, 25(2), 211–232. [DOI/10.1023/B:JOPP.0000042391.58573.5b]
Chimentão Punhagui, G. (2019). Using Problem-Solving as a Method for the Development of Self-Regulation of Learning with Adolescents: An Experience Report. Metacognition in Learning, Nosisi Feza, IntechOpen, [DOI: 10.5772/intechopen.88195]
Coopersmith, S. (1981). The antecedents of self-esteem. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press. [DOI.org/10.1007/978-3-319-28099-8_81-1]
Dermitzaki, I., Leandari, A., & Goudas, M. (2009). Relations between young students’strategic behaviours, domain‑specific self‑concept, and performance in a problem‑solving, situation. Learn Instr; 19(2), 144-157. [DOI:10.1016/j.learninstruc.2008.03.002]
Erozkan, A. (2014). Analysis of Social Problem Solving and Social Self-efficacy in Prospective Teachers. Educational Sciences: Theory & Practice, 14(2), 447-455. [DOI: 10.12738/estp.2014.2.2014]
Filippello, P., Marino,F., Spadaro, L., & Sorrenti, L. (2013). Learning disabilities and social problem solving skills. Mediterranean Journal of Clinical Psychology, 1(2), 911-923. https://cab.unime.it/journals/index.php/MJCP/article/view/911/0
Frieson, T. C., & Frieson, C. W. (1996). Relationship Between hope and self-esteem in Renal Transplant Recipients. J Transpl Coord, 6(1), 3-20. [DOI: 10.7182/prtr.1.6.1.q52347756145h374.]
Gerea, M. K., Villabøa, M. A., Torgersena, S., & Kendallb, P. C. (2012).Overprotective parenting and child anxiety: The role of co-occurring child behavior problems. Journal of Anxiety Disorders, 26, 642– 649. [DOI: 10.1016/j.janxdis.2012.04.003. Epub 2012 May 14.]
Graham, L., & Berman, J. (2012). Self-regulation and learning disabilities. Special Education Perspectives, 21(2), 41-52. https://www.teachinghowtolearn.edu.au/verity/uploads/2021/08/Graham_Berman_SRL.pdf
Grant, G., Ramcharan, P., & Flynn, M. (2010). Learning disability: A life cycle approach (2thed.). Maidenhead: Open University Press. http://shura.shu.ac.uk/4289/
Horvat, B. (2013). Doživljanjesebepriosebah shizofrenijo in osebah ponezgodnipoškod bihrbtenjače [Experiencing ourselves in subjects with schizophrenia and persons by accidental spinal cord injury. Psihološkaobzorja, 22, 122-133. [DOI.org/10.20419/2013.22.382]
Hsieh, M., & Dopkins Stright, A. (2012). Adolescents’ Emotion Regulation Strategies, Self-Concept, and Internalizing Problems. The Journal of Early Adolescence, 32(6), 876-901. [DOI.org/10.1177/0272431611433848]
Kang, Y. (2010). Self-regulatory training for helping students with special needs to learn mathematics. Doctoral thesis, University of Iowa. [DOI:%2010.17077/etd.yucmgqwa]
Kirk, S. A., Gallagher, J. J., Anastasiow, N. J., & Coleman, M. R. (2006). Educating exceptional children (11th ed.). Boston, MA: Houghton Mifflin. https://fpg.unc.edu/publications/educating-exceptional-children-11th-ed
Kirkley, J. (2003). Principles for Teaching Problem Solving. Indiana University. Web: http://ww.plato.com/downloads/papers/paper_04.pdf. [DOI=10.1.1.117.8503&rep=rep1&type=pdf]
Lazakidou, G., & Retalis, S. (2010). Using computer supported collaborative learning strategies for helping students acquire self – regulated problem-solving skills in mathematics. Computers & Education, 54(1), 3-13. [DOI.org/10.1016/j.compedu.2009.02.020]
Mandaglio, S., & Pyryt, M. C. (1995). Self-concept of gifted students. Teaching Exceptional Children, 27(3), 40-50. https://www.sid.ir/FileServer/JF/78913944206.pdf
Moller, J., Streblow, L., & Pohlman, B. (2009). Achievement and self-concept of students with learning disabilities, Social Psychology of Education, 12(19), 113–122. [DOI:10.1007/S11218-008-9065-Z]
Morf, C. C., & Mischel, W. (2002). Self-Concept, Self-Regulation, and Psychological Vulnerability, Journal of Self and Identity, 1(2), 103-104. [DOI.org/10.1080/152988602317319267]
Patil, M., Saraswathi, G., & Padakannaya, P. (2009). Self-esteem and Adjustment among Children with Reading and Writing Difficulties. Studies on Home and Community Science, 3(2), 91-95. [DOI.org/10.1080/09737189.2009.11885282]
Pires, P. (2003). The friendship quality of children with learning disabilities: association with loneliness and self-perceptions. Doctoral Dissertation, Mount Saint Vicente University.
Schmidt, M., & Cagran, B. (2008). Self-Concept of Students in Inclusive Settings. International Journal of Special Education, 23(1), 8-17. https://www.researchgate.net/publication/285736618_Selfcncept_of_Students_in_Inclusive_Settings
Schunk, D. H., & Usher, E. L. (2012). Social cognitive theory and motivation. In R. M. Ryan (Ed.), The Oxford handbook of human motivation (pp.13–27). New York, NY: Oxford University Press. https://psycnet.apa.org/record/2012-03687-002
Selcuk, G. S., Caliskan, S., & Erol, M. (2007). The effect of gender and grade levels on Turkish physics teacher candidates’ problem solving Strategies. Journal of Turkish since education, 4(1), 10. http://tused.org/index.php/tused/article/download/662/567
Shaffer, D. (2005). Social and Personality Development .Ed5. U.S.A.: Thomson learning. Inc.
Shahgholy Ghahfarokhi, F., Moradi, N., Alborzkouh, P., Radmehr, S., & Zainali, M. (2015). The impact of training problem-solving skills on self-esteem and behavioral adjustment in teenage girls who have irresponsible parents or no parents. Journal of Medicine and Life, 8(4), 125–131. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28316718/
Vaughn, S. H., Gersten, R., & Chard, D. J. (2000). The Underlying Message in LD Intervention Research: Findings from Research Syntheses. Exceptional children Journal, 67(1), 99-114. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED531907.pdf
Veisi, S., Imani, S., Yosefzade, M. R., Veisipour, M., Moradhaseli, Y., & Amiri, R. K. (2020). Effectiveness of problem solving Training on self-concept academic high school students in holillan kahreh. Int J Educ Psychol Res, 1(2), 131-4. [DOI: 10.4103/2395-2296.152227]
Walsh, K. (2018). Self-concept in middle year students with learning disabilities. The faculty of geaduate and postdoctoral studies (school psychology). University of British Columbia. https://open.library.ubc.ca/media/download/pdf/24/1.0372955/4
Watkins, D., & Astilla, E. (1980). The reliability and validity of the Cooper smith Self-Esteem Inventory for a sample of Filipino high school girls. Educational and Psychological Measurement, 40(1), 251-4. https://eric.ed.gov/?id=EJ231206
Wei, X., & Morder, C. (2011). Self-Concept Development of Students with Disabilities: Disability Category, Gender, and Racial Differences from Early Elementary to High School, Remedial and Special Education, 1(24), 441-410. [DOI.org/10.1177%2F0741932510394872]
Wiener, J. (2004). Do peer relationships foster behavioral adjustment in children with learning disabilities? Learning Disabilities Quarterly, 27, 21-30. [DOI.org/10.2307/1593629]
Zeleke, S. (2004). Self‐concepts of students with learning disabilities and their normally achieving peers: a review. European Journal of Special Needs Education, 19(2), 145-170. [DOI.org/10.1080/08856250410001678469]

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار