اثربخشی آموزش گروهی مهارت‌های اجتماعی مبتنی بر پردازش شناختی بر بهبود سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال ریاضی

نویسندگان

1 استادیار گروه روان شناسی، دانشگاه پیام نور تهران

2 کارشناس ارشد روان شناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه

3 کارشناس ارشد مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی

4 دانشجوی دکتری تخصص روان شناسی عمومی، دانشگاه رازی کرمانشاه

5 کارشناس ارشد روان شناسی بالینی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی آموزش گروهی مهارتهای اجتماعی مبتنی بر پردازش شناختی بر بهبود سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی دانش­آموزان مبتلا به اختلال ریاضی انجام شد. این پژوهش آزمایشی بوده و از  طرح  پیش­آزمون- پس­آزمون و پیگیری با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری آن را کلیه­ی دانش­آموزان پسر مقطع راهنمایی شهرستان نورآباد (دلفان) در سال تحصیلی 93-1392 تشکیل می­دادند که مبتلا به اختلال ریاضی بودند. نمونه پژوهش شامل 40 نفر از دانش­آموزان پسر مبتلا به اختلال ریاضی بود. که بعد از شناسایی به وسیله آزمون ریاضی کی­مت و انجام مصاحبه بالینی ساختاریافته به صورت خوشه­ای چند مرحله­ای از میان دانش­آموزان انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. ابزارهای پژوهش شامل، مصاحبه بالینی ساختاریافته، آزمون ریاضی کی­مت و مقیاس سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی سینها و سینگ بود. از هر دو گروه پیش آزمون، پس­آزمون و پیگیری دو ماهه به عمل آمد. در فرآیند اجرا، گروه آزمایش به مدت دو ماه تحت آموزش گروهی مهارتهای اجتماعی مبتنی بر پردازش شناختی قرار گرفتند (هشت جلسه­ی یک ساعتی) در حالی که گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند. برای تجزیه و تحلیل آماری داده­ها نیز از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل واریانس آمیخته نشان داد که آموزش مهارتهای اجتماعی مبتنی بر پردازش شناختی بر سازگاری اجتماعی، هیجانی، تحصیلی و عملکرد ریاضی دانش­آموزان مبتلا به اختلال ریاضی مؤثر بوده است (001/0>P). هم چنین نتایج نشان داد که در مرحله پس­آزمون و پیگیری، بین دو گروه آزمایش و گواه، در میزان سازگاری اجتماعی، هیجانی، تحصیلی و عملکرد ریاضی تفاوت معنادار وجود دارد. بنابر یافته­های این مطالعه، آموزش مهارتهای اجتماعی مبتنی بر پردازش شناختی منجر به افزایش سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی در دانش­آموزان مبتلا به این اختلال می­شود و می­توان از این آموزش به عنوان یک روش مداخله­ای مناسب سود جست.‌

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of group training of social skills based on cognitive processing on social, emotional, and educational adjustment of students with math disorders

نویسندگان [English]

  • Z Barghi Irani 1
  • H Vafapour 2
  • A Moradi Choghamarani 3
  • M Bagian Kolehmarz 4
  • M Rajabi 5
1 Corresponding Author : Assistant Professor in Department Psycologhy, University of Payame Noor University
2 MA in Public Psycologh, Islamic Azad University of Kermanshah
3 MA in School Counseling, Allameh Tabatabai University
4 PhD student of General Psychology, Razi University
5 MA in Clinical Psycologh, Zahedan University of Medical Sciences, Zaheda
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the effectiveness of group training of social skills based on cognitive processing on the improvement of social, emotional, and educational adjustment in students with math disorder. This research was experimental and used pre-test-post-test design and follow-up including a control group. The statistical population of this research consisted of all male students with math disorders of guidance school in Noorabad city (Delfan) in the academic year 2013-2014. The research sample consisted of 40 male students with math disorder. After being identified by KMAT math test and interviewed through structured clinical, they were selected using multi-stage cluster among the students and randomly assigned to two experimental and control groups. The research tools included a structured clinical interview, a KMAT math test, and Sinnah and Singh's social, emotional and educational adjustment scale. For both groups, pre-test, post-test and a two-month follow-up were performed. In the implementation process, the experimental group was subjected to a group training of social skills based on cognitive processing for two months (eight sessions per hour), while the control group received no training. Covariance analysis was used to analyze the data. The results of mixed variance analysis showed that the training of social skills based on cognitive processing was effective on social, emotional, academic and math function in students with math disorders (P <0.001). Also, results showed that there was a significant difference in the level of social adjustment, emotional, academic and math performance in the post-test and follow up stages between the two experimental and control groups. According to the findings of this study, the training of social skills based on cognitive processing leads to increased social, emotional and educational adjustment in students with math disorder and this training can be used as an appropriate interventional method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social skills
  • cognitive processing
  • math disorder
  • adjustment

مراجع

پوررضوی، سیده صغری و حافظیان، مریم (1396). اثربخشی آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی برسازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی دانش‌آموزان. مجله ی روان شناسی مدرسه، 6(1)، 47-26.
دلاور، علی (1390). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: انتشارات رشد.
دهقان نژاد، سمانه؛ حاج حسینی، منصوره و اژه‌ای، جواد (1396). اثربخشی آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی بر سازگاری اجتماعی و سرمایه روان‌شناختی دختران نوجوان ناسازگار. مجله ی روان شناسی مدرسه، 4(1)، 65-48.
ساقی، محمد حسین و رجایی، علیرضا (1387). رابطه ادراک نوجوانان از عملکرد خانواده با سازگاری آنها. اندیشه و رفتار، 3 (10) 82-71.
سلیمانی، اسماعیل؛ زاهد بابلان، عادل؛ فرزانه، جبرائیل و ستوده، محمد باقر (1390). مقایسه­ی نارسایی هیجانی و مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری و بهنجار. مجله ی ناتوانی­های یادگیری، 1 (1) 93-78.
صبحی، قراملکی ناصر؛ حاجلو، نادر و محمدی، سکینه (1395).  بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر سازگاری اجتماعی کودکان پیش دبستانی. مجله ی روان شناسی مدرسه، 5(3)، 131-118.
فولاد چنگ، محبوبه (1385). نقش الگوهای خانوادگی در سازگاری نوجوانان. فصلنامه خانواده پژوهی، 2 (7) 221- 209.
فولادی، عزت الله (1383). مشاوره همتایان: چشم اندازها، مفاهیم بهداشت روان و مهارت‌ها. چاپ سوم، تهران: انتشارات طلوع دانش.
طاهر، محبوبه؛ ابوالقاسمی، عباس و نریمانی، محمد (1395).  اثربخشی آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی بر سازگاری اجتماعی و سرمایه روان‌شناختی دختران نوجوان ناسازگار. مجله ی روان شناسی مدرسه، 5(1)، 47-26.
لطیفی، زهره؛ امیری، شعله؛ ملک پور، مختار و مولوی، حسین (1388). اثر بخشی آموزش حل مسأله شناختی- اجتماعی بر بهبود روابط بین فردی تغییر رفتارهای اجتماعی و ادراک خودکارآمدی دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری. تازه­های علوم شناختی، 11(3)، 84-70.
محمدی فر، محمد علی؛ کاظمی،‌ سکینه؛ زارعی مته کلایی، الهه (1395).  نقش عملکرد خانواده و خودکارآمدی در سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان. مجله ی روان شناسی مدرسه، 5(4)، 131-117.
Al-Yagon, M., & Mikulincer, M. (2004). Patterns of close relationships and socio-emotional and academic adjustment among school-age children with learning disability. Learning Disabilities Research & Practice, 19(2):12–19.
Auerbach, J.G., Gross-Tsur, V., Manor, O., & Shalev, R.S. (2008). Emotional and Behavioral characteristics over a six year period in youths with persistent and non-persistent dyscalculia. Journal of Learning Disabilities, 41(3): 263–273.
Bakker, J.T.A., Denessen, E., Bosman, A.M.T., Krijger, E., & Bouts, L. (2007). Socio-Metric status and self-image of children with specific and general learning Difficulties in Dutch general and special education classes. Learning Disability Quarterly, 30 (4): 47–62.
Bauminger, N., & Kimhi-Kind, I. (2008). Social information processing, security of attachment, and emotion regulation in children with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 41(6): 315–332.
Bryan, T. (2010). Effectivess of Cognitiue Process Approached Social Skills Training Program of research in learning disabilities. In H. L. Swanson (Ed.), Handbook the assessment of learning disabilities (pp. 285-312). Austin, Tex. : Pro-Ed.
Curtis, G., & Elliott, M. (2012). Social self–evaluation and Social problem–solving skills in learning–disabled and non-learning–disabled males. Unpublished doctoral Dissertation, Ball State University.
Elias, M., & Arnold, H. (2006). The educator’s guide to emotional intelligence and Academic achievement. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
Estell, D.B., Jones, M.H., Pearl, R.A., Van Acker, R., Farmer, T.W., & Rodkin, P.R. (2008). Peer groups, popularity, and social preference: Trajectories of social functioning among students with and without learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 41(1): 5–14.
Freilich, R., Shechtman, Z. (2010). The contribution of art therapy to the social, emotional, and academic Adjustment of children with learning disabilities. The Arts in Psychotherapy, 37(2): 97–105.
Geary, D. C., Hamson, C. O., & Hoard, M. K. (2000). Numerical and arithmetical cognition: A longitudinal study of process and concept deficits in children with learning disability. Journal of Experimental Child Psychology, 73 (8): 236-263.
Hale, J. B., Fiorello, C. A., Bertin, M., & Sherman, R. (2003). Predicting math achievement through neuropsychological interpretation of WISC-III variance components. Journal of Psychoeducational Assessment, 21(4): 358-380.
Heath, N.L., & Ross, S. (2000). Prevalence and expression of depressive symptomatology in students with and without learning disabilities. Learning Disability Quarterly, 23(3): 24–36.
Jane, L. (2012). Social–cognitive problem–solving skills and the learning disabled: An investigation of parenting influences. Unpublished doctoral dissertation, Temple University.
Karami, A. (1998). Normalization of adjustment inventory for high school students.Tehran: Sina psycho- ogical institute press.
Kazemi, E. (2006). Psychological factors in learning disabilities. Unpublished doctoral dissertation, University of California.
Klassen, R. M., & Lynch, S. L. (2011). Self-efficacy from the perspective of adolescents with learning disabilities and their specialist teachers. Journal of Learning Disabilities, 40(5): 494-507.
Ladd, G.W., & Troop-Gordon, W. (2003). The role of chronic peer difficulties in the Development of children’s psychological adjustment problems. Child Development, 74(11): 1344 –1367.
Lerner, J. (1997). Learning disabilities: Theories, diagnosis and teaching strategies. Boston: Houghtom Mifflin.
Lovett, B. T., & Sheffield, R. A. (2007). Affective empathy deficits in aggressive children and adolescents: A critical review. Clinical Psychology Review, Journal of Personality and Social Psychology, 85(5), 881- 893.
Mazzocco, M. M. M. (2001). Math learning disability and math LD subtypes: Evidence from studies of Turner syndrome, fragile X syndrome, and neurofibromatosistype1. Journal of Learning Disabilities, 34(6), 520–533.
Mcquillan, M.K., Coleman, G.A., Tucker, C. R., & Thompson, A. L. (2011). Guidelin for identifying children with learning disability. Connecticute State: Department of Education.
Mousavi-Lotfi, M., Akbari, V., Safavi, M. (2009). Why Emotional Intelligence. Qum: Qum University of Medical Sciences Press.
Pedrotty, D. (2010). Math disability in children: An overview. Retrived: July 20, 2010, from http://www. schwablearning. org.
Plata, M.,Trusty, J.,& Glasgow, D. (2005). Adolescents with learning disabilities:Are they allowed to participate in activities? Journal of Educational Research, 98 (11): 136-143.
Poor Afkari, N. (2006). Psychological-Psychiatric comprehensive dictionary. Tehran: farhange moaser publication.
Ramaa, S., & Gowramma, I. P. (2002). A systematic procedure for identifying and classifying children with dyscalculia among primary school children in India. Dyslexia, 8(1):, 67-85.
Shalev, R. S., Auerbach, J., Manor, O., & Gross- Tsur, V. (2000). Developmental dyscalculia: Prevalence and prognosis. European Child and Adolescent.
Sharma, G. (2004). Acomparative study of the personality characteristics of primary school. Students with learning disabilities and their non-learning disabled peers. Learning Disability Quarterly, 27(6): 127–140.
Sideridis, G.D. (2005). Classroom goal structures and hopelessness as Predictors of day-to-day experience at school: Differences between students with and without Learning disabilities. International. Journal of Educational Research, 43(4): 308–328.
Sideridis, G.D. (2006). Understanding low achievement and depression in children with learning disabilities: A goal orientation approach. International Review of Research in Mental Retardation, 31(4): 163–203.
Sideridis, G.D. (2010). International approaches to learning disabilities: More Alike or more different? Learning Disabilities Research & Practice,  22 (12): 210–215.
Tekin arsalan , Bulbin SucoGlu. (2007) . Effectivess of Cognitiue Process Approached Social Skills Training Program for people with Mental Retardation. International Journal of special Education. Vol: 22.
Wiener, J. (2004). Do peer relationships foster behavioral adjustment in children With learning disabilities? Learning Disability Quarterly, 27 (8): 21–30.
Wiener, J., & Schneider, B.H. (2008). A multisource exploration of the friendship Patterns of children with and without learning disabilities. Journal of Abnormal Child Psychology, 30(9): 127–142.
Wolf, L. H., & Horon, E.T., & Goddard, Y. L. (2010). Effect of self-monitoring on students with learning disabilities. Human Sciences. 8(2): 263- 279.
 
ناتوانی های یادگیری
دوره 6، شماره 4 - شماره پیاپی 23
تابستان 96
شهریور 1396
صفحه 40-66

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار