اثربخشی بازی‌درمانی بر ارتقاء یادگیری مفاهیم ریاضی و توانایی حل مسئله دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری ریاضی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد واحد خمین

2 دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران

10.22098/jld.2018.627

چکیده

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی بازی­درمانی بر ارتقای یادگیری مفاهیم ریاضی و توانایی حل مسئله­ی دانش­آموزان با ناتوانی یادگیری ریاضی انجام گرفت. این پژوهش آزمایشی از نوع پیش­آزمون- پس­آزمون همراه با گروه کنترل بود. در این مطالعه­ی تجربی تعداد 60 دانش­آموز دختر پایه دوم ابتدایی شهر قم که در آزمون عملکرد پیوسته رازولد و آزمون حل مسئله گل پرور نمره­ی پایین­تر از میانگین دریافت کردند، به صورت نمونه­گیری طبقه­ای تصادفی، انتخاب شده و در دو گروه 30  نفری آزمایش و کنترل قرار گرفتند. پس از انجام پیش­آزمون، دانش­آموزان گروه آزمایش در 28 جلسه 45 دقیقه ای تحت آموزش بازی­درمانی قرار گرفتند و گروه کنترل همان آموزش مرسوم در کلاس درس را ادامه دادند. سپس پس­آزمون اجرا گردید. داده­ها نیز با استفاده از آزمون ریاضیات عمکرد پیوسته و آزمون حل مسئله جمع­آوری گردید. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از آمار توصیفی میانگین، انحراف معیار و آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره (MANCOVA) به کمک نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته­ها نشان داد در یادگیری مفاهیم ریاضی و توانایی حل مسئله بین دو گروه از نظر درصد تغییرات، تفاوت معناداری به نفع گروه آزمایش وجود دارد. طبق شواهد این تحقیق، نتیجه­گیری می­شود که آموزش مبتنی بر بازی­درمانی بر ارتقا یادگیری مفاهیم ریاضی و توانایی حل مسئله دانش­آموزان با ناتوانی یادگیری ریاضی موثر  است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effectiveness of game therapy on improvement of math concept learning and ability of problem-solving in students with learning disability in math

نویسندگان [English]

  • H heidari 1
  • A Zare 2
  • M Mohammadi 2
1 corresponding author: Associated Professor of counseling, Psychology Department, Khomein Branch of Islamic Azad University, Khomein, Iran
2 Phd Student in Educational Psychology, Khomein Branch of Islamic Azad University, khomein, Iran
چکیده [English]

The purpose of this research was to consider the effectiveness of game therapy on improvement of concept learning and problem-solving in math. The research method was a quasi-experimental, pre-test and past-test with a control group. In this experimental research, 60 female students of second elementary level from Qom city who received scores of lower than average in continuous performance test of  Razold (1995) and problem-solving test of Golparvar (2008), were chosen by stratified random sampling and were divided into one experimental group (N=30) and one control group (N=30). After pre-test, the experimental group received game therapy for 28 sessions of 45 minutes. The control group continued the traditional methods. The data were analyzed using descriptive statistics of mean, standard deviation and multivariate covariance analysis (MANCOVA) by means of SPSS software. The findings demonstrated that there was a meaningful difference between two groups in favor of the experimental group regarding both variables. As a result, education on the basis of game therapy can be effective on improving of math concept learning and ability of problem-solving in students with learning disability in math.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Math learning disability
  • game therapy
  • math concept
  • Problem-solving
احمدوند، محمد علی(1385). روان­شناسی بازی. تهران، پیام نور.
امانی، ملاحت، برهمند، اوشا و نریمانی، محمد(1391). اثر بخشی روش های نوروسایکولوژیک و تعلیم محتوا در اصلاح اختلال یادگیری ریاضی. مجله ناتوانی های یادگیری، 1(2)، 21-6.     
اهرمی، راضیه، شوشتری، مژگان و گلشنی، فرشته (1390). اثربخشی آموزش دقت بر توانایی خواندن دانش‌آموزان نارساخوان دختر پایه‌ی سوم ابتدایی شهر اصفهان. فصلنامه روان شناسی افراد استثنایی، 3(156)، 94-79.
آزاد فلاح، پرویز، رسول زاده طباطبایی، سید کاظم، سلطانی فر، عاطفه و مشهدی، علی(1388). رواسازی آزمون عملکرد پیوسته. موسسه تحقیقات علوم رفتاری شناختی سینا.
 تبریزی، مصطفی(1392). درمان اختلالات ریاضی. چاپ هشتم، تهران، فراوان.
 درتاج، فریبرز(1392). مقایسه­ی تأثیر دو روش آموزش به شیوه­ی بازی و سنتی بر انگیزه و پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش­آموزان. مجله­ی روان شناسی مدرسه، 2(4)، 80-62.
دلاور، علی(1395). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. ویرایش دوم، تهران، رشد.
رضایی شریف، علی، حاجیلو، نادر، حق گوی، توحید و مرادی، مسعود(1395). اثر بخشی بازی درمانی بر رویکر شناختی-رفتاری در بهبود عملکرد ریاضیات و خواندن دانش آموزان دارای حساب نارسایی خوانی. مجله ناتوانی یادگیری، 5(3)، 70-54.
زارع، اعظم(1395). تأثیر انجام فعالیت­های خارج کلاس بر یادگیری مفاهیم ریاضی. دومین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم  و تکنولوژی، ترکیه.
سلحشور، ماندانا(1391). مشکلات یادگیری و ناتوانی یادگیری کودکان. تهران، رسا.
سیف، علی اکبر(1394). روان شناسی پرورشی نوین. تهران، دوران.
شانگ، دیل اچ(2001). نظریه های یادگیری. ترجمه­ی یوسف کریمی(1393). چاپ دوم، تهران، ویرایش.
عابدی، احمد، پیروزفر ، معصومه و یار محمدیان، احمد(1391). اثربخشی آموزش توجه بر عملکرد ریاضی دانش آموزان با ناتوانی یادگیری ریاضی. مجله ناتوانی یادگیری، 2(5)، 106 -92.
فریار، اکبر و رخشان، فریدون(1379). ناتوانی­های یادگیری، مفاهیم و ویژگی­ها. مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی.
فضلی­خانی، منوچهر(1386). راهنمای عملی روش­های فعال و اکتشافی در آموزش. چاپ دوم، تهران، آزمون نوین.
گل پرور، فرشته، میرنسب، میرمحمود و فتحی آذر، اسکندر(1389). اثربخشی خودنظارتی توجه بر عملکرد حل مسئله ریاضی دانش آموزان پسر پایه چهارم ابتدایی دچار ناتوانی ریاضی. فصلنامه روان شناسی کاربردی، 2(3)، 41- 31.
لرنر، ژانت(1997). ناتوانی یادگیری: نظریه ها، تشخیص و راهبردهای تدریس. ترجمه­ی عصمت دانش(1384). تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
مبینی، محمدتقی(1380). آموزش ریاضیات قبل از دبستان. مشهد، آستان قدس رضوی.
مهجور، سیامک(1392). روانشناسی بازی. تهران، نشر ویرایش.
میرزابیگی، حسنعلی(1389). پنجاه راهکار عملی برای تمرکز و دقت. چاپ اول، تهران، آرامتن.
هادیان فر، حبیب، نجاریان، بهمن، شکرکن، حسین و مهرابی زاده، مهرناز(1379). تهیه و ساخت فرم فارسی آزمون عملکرد پیوسته. مجله ی روان شناسی، 4(4)، 404-388.
یار محمدی واصل، مسیب؛ رشید، خسرو و بهرامی، فرشته (1393). آموزش از طریق بازی بر بهبود نگرش ریاضی دانش‌آموزان دختر مقطع ابتدایی. مجله ی روان شناسی مدرسه، 3(3)، 135-122.
یادگار زاده، غلامرضا( 1389). نشاط دانش­آموزان در پیشرفت تحصیلی. مجله رشد تکنولوژی، 6(4)، 7-3.
Abedi, A. Pirozfar, M. &  yarmohamadi, A. (2012). The influnce of attention on students with math learning diability, Journal of learning disability, 2(5): 92-106. (Persian).
Ahmadvand, M. (2005). Game psychology, Tehran, payame  nour university. (Persian).
Ahromi, R. Shooshtari, M. Golshani, F. (2011). The effectiveness of attention education on reading skill, Journal of exceptional psychology, 3(156): 79-44. (persian).
Amani, M. Berahmand, O. Narimani, M. (2012). The effectiveness of neurobiological methods & analyzing of concept in improving of math learning disorders, Journal of learning disabilities, 1(2): 6-21. (Persian).
Azad falah, P., Rasolzadeh, S., Soltanifar, A. & Mashhadi, A. (2009). Validity of continues Performance text, Cognetive behavioral science of cina institute. (Persian).
Baggerly, J. & Parker, M. (2005). Child-centered group play therapy with African American boys at the elementary school level. Journal of counseling & Development. 40, 38-96.
Barrett, D. (1975). The effects of play therapy on social and psychological   adjustment of five to nine years old children, Deration abstract international, 36, 20-32.  
Delavar, A. (2016). Theorical & practice principle of research in human & scocial science. Scoial eddition, Tehran, roshd. (Persian).
Dortaj, F. (2013). Comparison of effect of two different method of education by use of gams & traditional, on learning motivation & improving math ability in students. Journal of schoole Psychology, 2(4): 62 – 80. (Persian).
Faryar, A. rakhshan, F. (2000). Learning disabilities, concepts & features Mashhad, astane ghodse Razavi Publication. (Persian).
Fazlikhani, M. (2007). Practical guidance of active & creative education, Second addition, Tehran, Novin Azmon. (Persian).
Geary, D. C. (2010). Mathematical disabilities: Reflections on cognitive, mathematics achievement in first and third grades. Learning and Individual Differences, 20 (2), 130-133. 
Golparvar, F. Mirnasab, M. Fathi azar, E. (2009). The effect of self-supervision & attention on the performance of math problem-solving in male students of fourth elementary level with math disability, Journal of practical psychology, 2(3):31-41. (Persian).
Hadian Far, H., Najarian, B., shelkar shekan, H. & Mehrabizadeh, M. (2000). Persian form of continuous performance test, Journal of psychology, 4(4): 388-404. (Persian).
Kessler, S. R, Lacayo, N. J. JO, B. (2011). A pilot study of an online cognitive rehabilitation program for executive function skills in children with cancer-related brain injury, Department of psychiatry and Behavioral Sciences, Stanford University, 25 (1), 101-12.
Landerl, K., Fussenegger, B., Moll, K., & Willburger, E. (2012). Dyslexia and dyscalculia: Two learning disorders with three different cognitive profile. Journal of Experimental Child Psychology, 4(3), 234-244.
Lerner, G. (1996). Learning disability, Theories, diagnosis & teaching Methods, Tehran, shahid beheshti university. (Persian).
Mahjour, S. (2013). Game psychology, Tehran, nashre virayesh. (Persian).
Maugham, B. & Garroll. J. (2011). Literacy and mental disorders. Journal of Current Opinion in Psychiatry, 19 (4), 350-354.
Mirzabeigi, H. (2010). 50 practical ways for concentration & attention, First edition, Tehran, aramtan. (Persian).
Mobini, M. (2001). Math teaching before elementary school, Mashhad, Astana ghods razavi. (Persian).
Moore, D. j. (2000). Eye exercises to in attention and reduce impulsinity Retrieved from the word wide. veb 2000http//www.w.Altavista.Com
O’Connell. R. G., Bellgrove, M. A., & Robertson, I. H. (2007). Avenues for the Neuro Remediation of ADHD: Lessons from Clinical Neurosciences. In M. Fitzgerald, M. Bellgrove, M., Gill, M. (2007). West Sussex: John Wiley & Sons Ltd.
Rabian. A.B. &. Mc closkey. S, M. (2010). A brief group cognitive–behavioral Intervention for Education problem In children, Journal of Anxiety disorders, 18,  459- 479.
Rezaii sharif, A. Hajilo, N. Haghgoi, T. Moradi, M. (2016). The effect of game therapy with cognitive-behavioral approch on inprovement of performace & reading in student with math disability, Journal of learning disability, 5(3): 54-70. (Persian).
Salahshor, M. (2011). Learning problem & learning disability, Tehran, rasa. (Persian).
Seif, A. (2015). New educational psychology, Tehran, doran. (Persian).
Shang dil, H. (2005). Learning theories. Yosef Karimi. (2012). Second addition, Tehran, virayesh. (Persian).
Yarmohamadi Vasel, M., Rashid, K. & Bahrami,F. (2014). The effectiveness of instruction through the play in improving mathematics attitude of primary girl students. Journal of school psychology, 3(3), 122-135. (Persian).
Tabrizi, M. (2013). Treatment of math disorders, 8th eddition, Tehran, Faravan. (Persian).
Yadegarzadeh, G. (2010). Student happiness in educational improvement, Journal of Technology growth, 6(4): 3 -7. (Persian). 
Zare, A. (2016). The effects of external activities on reading of math concepts, Second international conference of science technology, Torky, 19. (Persian).