نقش عملکردی حافظه فعال، دیداری- فضایی و سرعت پردازش در پیش‌بینی عملکرد تحصیلی کودکان با اختلال یادگیری خاص ریاضی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد شیراز، شیراز، ایران

چکیده

اهداف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش عملکردی حافظه فعال دیداری- فضایی و سرعت پردازش در پیش بینی عملکرد تحصیلی کودکان با اختلال یادگیری خاص ریاضی انجام شد.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان مبتلا با اختلال یادگیری خاص ریاضیات پایه دوم تا پایه ششم دبستان نواحی یک و دو شیراز و مراجعه کننده به مراکز ویژه مشکلات یادگیری آموزش و پرورش شهر شیراز در سال تحصیلی 1401-1400بود. نمونه مورد بررسی شامل 150 نفر از دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص ریاضیات بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس هوشی وکسلر کودکان نسخه پنجم، آزمون ریاضی کی‌مت کانولی، تکلیف بلوک های کرسی استفاده شد. داده های پژوهش با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها: نتایج نشان داد که بین حافظه فعال دیداری- فضایی و سرعت پردازش با عملکرد تحصیلی دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص ریاضی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد (001/0≥P). همچنین نتایج نشان داد که 48 درصد از واریانس عملکرد تحصیلی دانش آموزان توسط حافظه فعال دیداری- فضایی و سرعت پردازش تبیین می شود (001/0≥P).
نتیجه گیری: کارکردهای شناختی (حافظه فعال، حافظه دیداری- فضایی و سرعت پردازش) باید در طول فرآیند تشخیصی ارزیابی شوند تا مشخصات دانش آموزان با مشکلات حساب را بهتر درک و مداخلات متناسب سازی شده را به کار گرفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The functional role of working memory, visual-spatial and processing speed in predicting the academic performance of children with special mathematical learning disorder

نویسنده [English]

  • Fatemeh Qazizadeh
Master of Clinical Psychology, Azad University, Shiraz Branch, Shiraz, Iran.
چکیده [English]

Objective: The purpose of this study was to investigate the functional role of visual-spatial working memory and processing speed in predicting the academic performance of children with specific mathematical learning disorders
Methods: The present study was a correlational descriptive study. The sample consisted of 150 students with specific mathematical learning disorders, who were selected by available sampling method. To collect data, Wechsler IQ scale for children (5th edition), Q-Mat math test, and Corsi block-tapping test were used. Research data were analyzed using Pearson's correlation coefficient and multivariate regression.
Results: The results showed that 48% of the variance of students' academic performance is explained by visual-spatial active memory and processing speed (P≥0.001).
Conclusion: It can be concluded that cognitive functions (working memory, visual-spatial memory and processing speed) should be evaluated during the diagnostic process in order to better understand the characteristics of students with math problems and to apply tailored interventions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • visual-spatial working memory
  • processing speed
  • academic performance
  • math specific learning disorder
آقابابایی، س امیری، ش. (1393).  بررسی مؤلفه دیداری- فضایی حافظه فعال و کوتاه مدت در دانش‌آموزان با اختلالات یادگیری و مقایسه با دانش‌آموزان عادی. فصلنامه روان‌شناسی شناختی، ۲ (۴)، 1-9  [DOI: 20.1001.1.23455780.1393.2.4.1.0]
پاشایی، ز.، تقی پور، ا و خوش کنش، ا. (1388). تأثیر آموزش مهارت‌های مقابله با هیجان در اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی دختران دبیرستانی، فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 3 (4)، 7-20. [DOI:  20.1001.1.20084331.1388.3.4.7.4]
درتاج، ف. (1383). بررسی تأثیر شبیه سازی ذهنی فرآیندی و فرآوردهای بر بهبود عملکرد تحصیلی دانشجویان، ساخت و اعتباریابی آزمون عملکرد تحصیلی. رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.
صادقی، ا.، ربیعی، م و عابدی، م.ر. (1390). رواسازی و اعتباریابی چهارمین ویرایش مقیاس هوش وکسلر کودکان. روان‌شناسی تحولی، 7(28)، 377/386. https://jip.stb.iau.ir/article_512280_en.html?lang=fa
کرمی، ا.، کرمی، ر و علیپور، ع. (1399). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس هوشی وکسلر کودکان ویرایش- پنجم. فصلنامه اندازه­گیری تربیتی، 11 (41)، 125-97.  [DOI: 10.22054/JEM.2021.51727.2036]
کشاورز، س و کاکاوند، ع. (1398). مطالعه سرعت پردازش عددی، حافظه آشکار و نهان، فعال و منفعل، توانایی نگهداری ذهنی و مهارت‌های دیداری- فضایی دانش ­آموزان با اختلال ریاضی. فصلنامه سلامت روان کودک، 6 (2)، 67-54.  [DOI: 10.29252/jcmh.6.2.6]
مبین، ف. (1394). تاثیر تمرینات ترکیبی بسکتبال بر حافظه کاری، ادراک عمق و یادگیری مهارت پاس در کودکان بیش ­فعال. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده تربیت بدنی علوم ورزشی، دانشگاه تبریز. https://www.virascience.com/thesis/850130/
محمد اسماعیل، ا.، و هومن، ح. ع. (1381). انطباق و هنجاریابی آزمون ریاضیات ایران کی‌مت. فصلنامه کودکان استثنایی، ۲ (۴)، ۳۳۲-323.  [DOI: 20.1001.1.16826612.1381.2.4.1.2]
مشتاقی شریف زاده، م.، منصوری، ا و باقرزاده گلمکانی، ز. (1399). نقش میانجی سرعت پردازش در رابطه بین حافظه فعال و آگاهی واج شناختی با خواندن دانش ­آموزان مبتلا به اختلال خواندن. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 18 (4)، 568-576.  [DOI: 20.1001.1.17352029.1399.18.4.9.5]
نظری، م.ع.، واحدی، ش.، روشندل راد، م و کافی، م. (1395). نقش حافظه کاری بر روند تحولی ادراک زمان در کودکان دبستانی. روان‌شناسی مدرسه، 5(1)، 101-117. http://jsp.uma.ac.ir/article_421.html
نیلی­پور، ر.، کریمی جوان، گ و قریشی، ز.س. (1394). شاخص های کیفیت گفتار و سرعت پردازش اطلاعات در کودکان فارسی زبان دچار اختلال ویژه زبانی. فصلنامه کودکان استثنایی، 15(2)، 67-79.  https://www.magiran.com/paper/1447220
References
Agha babaei, S., Amiri, S. (2015). Visual-spatial component of working memory and short-term memory in students with learning disorders and comparison with normal students. Journal of Cognitive Psychology, 2 (4), 1-9 [DOI: 20.1001.1.23455780.1393.2.4.1.0]
Agostini, F., Zoccolotti, P., Casagrande, M. (2022). Domain-General Cognitive Skills in Children with Mathematical Difficulties and Dyscalculia: A Systematic Review of the Literature. Brain Sciences, 12, 239. [DOI.org/10.3390/brainsci12020239]
Akhavan Tafti, M., Boyle, J. R., & Crawford, C. M. (2014). Meta – Analysis of visual-spatial deficits in dyslexia. Int J Brain Cogn Sci, 3(1), 25-34. http://article.sapub.org/10.5923.j.ijbcs.20140301.03.html
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed). Washington, DC: Auteurs. [DOI.org/10.1176/appi.books.9780890425596]
Aro, T., Eklund, K., Eloranta, A. K., Ahonen, T., & Rescorla, L. (2021). Learning Disabilities Elevate Children's Risk for Behavioral-Emotional Problems: Differences Between LD Types, Genders, and Contexts. Journal of learning disabilities, 222194211056297. [DOI.org/10.1177/00222194211056297]
Baddeley, A. (2010) Working Memory. Current Biology, 20, R136-R140.
[DOI: 10.1016/j.cub.2009.12.014]
Becker, S. P. (2021). Systematic Review: Assessment of sluggish cognitive tempo over the past decade. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 60(6), 690–709. [DOI.org/10.1016/j.jaac.2020.10.016]
Caviola, S., Colling, L. J., Mammarella, I. C., & Szűcs, D. (2020). Predictors of mathematics in primary school: Magnitude comparison, verbal and spatial working memory measures. Developmental Science, 23(6), e12957. [DOI.org/10.1111/desc.12957]
Costa, L-J. C., Edwards, C. N, & Hooper, S. R. (2016). Writing disabilities and reading disabilities in elementary school students: rates of co-occurrence and cognitive burden. Learning Disability Quarterly, 39, 17–30. [DOI.org/10.1177/0731948714565461]
Dehn, M. J. (2008). Working memory and academic learning assessment and intervention. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc. https://scirp.org/reference/referencespapers.aspx?referenceid=1004337
De Paula, J. J., Malloy-Diniz, L. F., & Romano-Silva, M. A. (2016). Reliability of working memory assessment in neurocognitive disorders: a study of the Digit Span and Corsi Block-Tapping tasks. Revista Brasileira de Psiquiatria, 38(3), 262-263. [DOI.org/10.1590/1516-4446-2015-1879]
Fischer M. H. (2001). Probing spatial working memory with the Corsi Blocks task. Brain and cognition, 45(2), 143–154. [DOI: 10.1006/brcg.2000.1221]
Fletcher, J. M., & Grigorenko, E. L. (2017). Neuropsychology of Learning Disabilities: The Past and the Future. Journal of the International Neuropsychological Society: JINS, 23(9-10), 930–940. [DOI.org/10.1017/s1355617717001084]
Geary, D. C., Nicholas, A., Li, Y., & Sun, J. (2017). Developmental change in the influence of domain-general abilities and domain-specific knowledge on mathematics achievement: An eight-year longitudinal study. Journal of Educational Psychology, 109(5), 680–693. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/edu0000159  
Georgitsi, M., Dermitzakis, I., Soumelidou, E., Bonti, E. (2021).  The Polygenic Nature and Complex Genetic Architecture of Specific Learning Disorder. Brain Science, 11(5), 631. [DOI.org/10.3390/brainsci11050631]
Grigorenko, E. L., Compton, D. L., Fuchs, L. S., Wagner, R. K., Willcutt, E. G., Fletcher, J. M. (2020). Understanding, educating, and supporting children with specific learning disabilities: 50 years of science and practice. American Psychologist, 75(1), 37-51. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/amp0000452
Hossain, B., Bent, S., Parenteau, C., Widjaja, F., Davis, M., & Hendren, R. L. (2022). The Associations between Sluggish Cognitive Tempo, Internalizing Symptoms, and Academic Performance in Children with Reading Disorder: A Longitudinal Cohort Study. Journal of attention disorders, 26 (12), 1576–1590. [DOI.org/10.1177/10870547221085493]
Huang, S. (2022). A Review of the Relationship between EFL Teachers' Academic Buoyancy, Ambiguity Tolerance, and Hopelessness. Front Psychology, 13, 831258. [DOI.org/10.3389/fpsyg.2022.831258]
Karami, A., Karami, R., Alipour, A. (2020).The investigation of psychometric properties of fifth version of Wechsler Children's Intelligence in Iran. Quarterly of Education Measurement, 11 (41), 97-125. [DOI:10.22054/JEM.2021.51727.2036].
Keshavarz, S., & Kakavand, A. (2019). Study of Numerical Processing Speed, Implicit and Explicit Memory, Active and Passive Memory, Conservation Abilities, and Visual-Spatial Skills of Students with Dyscalculia. In Quarterly Journal of Child Mental Health. 6 (2), 54-67.  http://childmentalhealth.ir/article-1-730-en.html
Lo Bue-Estes, C., Willer, B., Burton, H., Leddy, J. J., Wilding, G. E., & Horvath, P. J. (2008). Short-term exercise to exhaustion and its effects on cognitive function in young women. Perceptual and motor skills, 107(3), 933–945. [DOI: 10.2466/pms.107.3.933-945].
Mammarella, I. C., Caviola, S., Giofrè, D., & Szűcs, D. (2018). The underlying structure of visuospatial working memory in children with mathematical learning disability. British Journal of Developmental Psychology, 36 (2), 220–235. [DOI: 10.1111/bjdp.12202].
Mobin, F. (2015). The effect of combined basketball exercises on working memory, depth perception and passing skill learning in hyperactive children. Master's thesis. Faculty of Physical Education, Sports Sciences, Tabriz University. https://www.virascience.com/thesis/850130/
Mohammadesmaeil, E., Hooman, H. A. (2003). Adaptation and Standardization of the Iran Key-Math Test of Mathematics. Journal of Exceptional Children, 2 (4), 323-332 [DOI: 20.1001.1.16826612.1381.2.4.1.2]
Moshtaghi Sharifnehzad, M., Mansouri, A., Bagherzadeh Golmakani, Z. (2021). The Mediating Role of Processing Speed in the Relationship between Working Memory and Phonological Awareness with Reading in Students with Reading Disorder. Journal of Research in Behavioral Sciences, 18(4), 568-576. [DOI: 20.1001.1.17352029.1399.18.4.9.5]
Nazari, M. A., Vahedi, S. H., Roshandel Rad, M., & Kafi, M. (2016). The role of working memory in the process of transformation time perception in school-age children. Journal of School psychology, 5(1), 101-117. http://jsp.uma.ac.ir/article_421.html?lang=en
Nelwan, M., Friso-van den Bos, I., Vissers, C., & Kroesbergen, E. (2022) The relation between working memory, number sense, and mathematics throughout primary education in children with and without mathematical difficulties, Child Neuropsychology, 28, 2, 143-170. [DOI.org/10.1080/09297049.2021.1959905]
Nilipour, R., Karimi, G., Ghoreishi, S. (2015). Predictors of Quality of Speech and Slow Information Processing in Persian Children with Special Language Impairment (SLI). JOEC. 15 (2), 67-78. https://www.magiran.com/paper/1447220
Papanastasiou, F. (2017) Executive Functions and their role in Learning Disabilities. Journal of Psychology Brain Study, 1(3), 1-7.https://www.imedpub.com/articles/executive-functions-and-their-rolein-learning-disabilities.pdf
Pashayi, Z., Pourebrahim, T., Khoshkonesh, A (2010). The effects of skills training of emotions confronting on test anxiety and academic performance of female students. Journal of Applied Psychology, 3, 4(12), 7-20. [DOI:  20.1001.1.20084331.1388.3.4.7.4]
Passolunghi, M. C., & Lanfranchi, S. (2012). Domain-specific and domain-general precursors of mathematical achievement: a longitudinal study from kindergarten to first grade. The British journal of educational psychology, 82(1), 42–63. [DOI.org/10.1111/j.2044-8279.2011.02039.x]
Pilling, R. F., Donaldson, L., Karas, M., Leitch, R. J., Bunting, H., Naru, R., & Ilett, G. (2022). Referral thresholds for an integrated learning disability eye care pathway: a consensus approach. Eye (London, England), 36(4), 742–748. [DOI: 10.1038/s41433-021-01516-y]
Rindermann, H., & Neubauer, A. C. (2004). Processing speed, intelligence, creativity, and school performance: Testing of causal hypotheses using structural equation models. Intelligence, 32(6), 573-589. [DOI.org/10.1016/j.intell.2004.06.005]
Rudkin, S. J., Pearson, D. G., Logie, R. H. (2007). Executive processes in visual and spatial working memory tasks. Q J Exp Psychol (Hove), 60(1), 79–100. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17162509
Sadeghi, A., Rabiei, M. & Abedi, M. R. (2011). Validation and Reliability of the Wechsler Intelligence Scale for Children- IV. Developmental Pscychology, 7(28), 377-386. https://jip.stb.iau.ir/article_512280_en.html
Szucs, D., Devine, A., Soltesz, F., Nobes, A., & Gabriel, F. (2013). Developmental dyscalculia is related to visuo-spatial memory and inhibition impairment. Cortex; a Journal Devoted to the Study of the Nervous System and Behavior, 49(10), 2674–2688. [DOI.org/10.1016/j.cortex.2013.06.007]
Swanson, H. L., & Jerman, O. (2006). Math disabilities: a selective meta-analysis of the literature. Rev Educ Res, 76(2), 249–274. https://psycnet.apa.org/record/2007-08777-003
Träff, U. (2013). The contribution of general cognitive abilities and number abilities to different aspects of mathematics in children. Journal of Experimental Child Psychology, 116(2), 139–156. [DOI: 10.1016/j.jecp.2013.04.007]
Van Der Ven, S. H. G., Van der Maas, H. L. J., Straatemeier, M., & Jansen, B. R. J. (2013). Visuospatial working memory and mathematical ability at different ages during primary school. Learning and Individual Differences, 27, 182–192. [DOI:10.1016/j.lindif.2013.09.003]
Wahlstrom, D., Breaux, K. C., Zhu, J., & Weiss, L. G. (2012). The Wechsler Preschool and Primary Scale of Intelligence–Third Edition, the Wechsler Intelligence Scale for Children– Fourth Edition, and the Wechsler Individual Achievement Test. Contemporary Intellectual Assessment: Theories, Tests, and issues, 224- 248. https://psycnet.apa.org/record/2012-09043-009
 Weiss, L. G., Saklofske, D. H., Holdnack, J. A., & Prifitera, A. (Eds.). (2016). WISC-V assessment and interpretation: Scientist-practitioner perspectives. New York, NY: Elsevier. 425 pp. [DOI: 10.1177/0734282915615449]
Zhang, M. (2021). EFL/ESL Teacher's Resilience, Academic Buoyancy, Care, and Their Impact on Students' Engagement: A Theoretical Review. Front Psychology, 5 (12), 731859. [DOI.org/10.3389/fpsyg.2021.731859]
Zhang, H., Chang, L., Chen, X., Ma, L., Zhou, R. (2018). Working memory updating training improves mathematics performance in middle school students with learning difficulties. Front Hum Neurosci, 12, 154. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5928151/