مداخله ای در کارکردهای شناختی و هیجانی دانش‌آموزان نارساخوان: اثربخشی و کارآمدی آموزش مهارت‌های شناختی- هیجانی

نویسنده

استادیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

چکیده

هدف این مطالعه اثربخشی آموزش مهارت‌های شناختی- هیجانی بر بهبود مهارت‌های شناختی و هیجانی دانش‌آموزان نارساخوان بود. این پژوهش به شیوه­ی شبه آزمایشی و با طرح  پیش­آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه‌ی آماری شامل کلیه­ی دانش‌آموزان پسر 12 تا 16 شهر اراک در سال تحصیلی 95-1394 بودند. نمونه پژوهش شامل 40 دانش‌آموز پسر نارساخوان بود که از میان دانش‌آموزان نارساخوان، بعد از مصاحبه‌ی بالینی ساختار یافته و گزارش‌های معلم به صورت در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. برای جمع­آوری داده‌ها از سیاهه‌ی مشکل‌های رفتاری- عاطفی اینفلد و تونگ و مقیاس توانایی­های شناختی نجاتی استفاده شد. نتایج تحلیل کواریانس چند متغیری (MANCOVA) نشان داد که آموزش مهارت‌های شناختی- هیجانی باعث کاهش مشکل‌های شناختی و هیجانی دانش‌آموزان نارساخوان می­شود (001/0>P). از آنجا که دانش‌آموزان نارساخوان، علاوه بر مشکل‌های تحصیلی، افسردگی و تنهایی را تجربه می­کنند و نسبت به دانش‌آموزان عادی از تعامل‌های اجتماعی کمتری برخوردارند، مداخله‌ی فوق می­تواند به بهبود مهارت‌های اجتماعی آنها کمک کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Intervention in cognitive and emotional functions dyslexic students: efficiency and effectiveness of cognitive- emotional skills training

نویسنده [English]

  • z Pirani
Corresponding Author: Assistant Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University of Arak
چکیده [English]

The aim of this study the effectiveness of cognitive skills training on cognitive and emotional skills was dyslexic students. This is a quasi-experimental study with pretest, post-test and control group. The study population included all male students of 12 to 16 years in Arak city at academic year 1394-95. The sample size consisted of 40 male students with dyslexic after structured clinical interview and report teachers were randomly selected and assigned to experimental and control groups. Research instruments were emotional and behavioral problems inventory infeld and tungs and Cognitive Abilities Questionnairenejati. The results of multivariate analysis of covariance (MANCOVA) showed that cognitive- emotional skills training is can be reduced cognitive and emotional problems of dyslexic students (P≤0/001). therefrom dyslexic students, in addition to academic problems, depression and loneliness they experience less than normal students from social interactions, social skills intervention could be of help.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive-emotional skills training
  • social skills
  • anxiety
  • communication disorder
  • dyslexia
اشکانی، فرح و حیدری، حسن (1393). تاثیر آموزش تنظیم هیجانی بر بهزیستی روان‌شناختی و سبک‌های اسنادی دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری مقطع دبستان. مجله­یناتوانی‌هاییادگیری، 4 (1)، 6-22.
بیرامی، منصور؛ پیمان­نیا، بهرام و موسوی قیه­قشلاقی، الهام (1392). مقایسه‌ی کارکردهای اجرایی در دانش‌آموزان دارای اختلال ناتوانی در ریاضی با همتایان عادی. دو فصلنامه‌ی راهبردهای شناختی در یادگیری، 1 (1)، 15-29.
دلاور، علی (1390). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: انتشارات رشد.
سیدعباس‌زاده، میرمحمد؛ گنجی، مسعود و شیرزاد، علی (1382). بررسی رابطه­ی هوش، پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پایی سوم راهنمایی تحصیلی مدارس استعداد درخشان شهرستان اردبیل. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، سازمان مدیریت و برنامه­ریزی استان اردبیل.
عابدی، احمد؛ پیروز زیجردی، معصومه و یارمحمدیان، احمد (1390). اثربخشی آموزش توجه بر عملکرد ریاضی دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری ریاضی. مجله­یناتوانی‌هاییادگیری، 2 (1)، 92-106.
لطیفی، زهره؛ امیری، شعله؛ ملک پور، مختار و مولوی، حسین(1388). اثر بخشی آموزش حل مسأله‌ی شناختی- اجتماعی بر بهبود روابط بین فردی تغییر رفتارهای اجتماعی و ادراک خودکارامدی دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری. تازه­های علوم شناختی، 11(3)، 70-84.
مرادی، سپیده (1393). ماهیت و طبقه بندی اختلال‌های خواندن (نقدی بر پیشنهادها (DSM-5) برای این اختلال) فصلنامه تعلیم و تربیت استثنایی، 14(3)، 69-59.
میرمهدی، سیدرضا؛ علیزاده، حمید و سیف نراقی، مریم (1388). تأثیر آموزش کارکردهای اجرایی بر عملکرد ریاضیات و خواندن دانش‌آموزان دبستانی با ناتوانی­های یادگیری ویژه. پژوهش در حیطه‌ی کودکان استثنایی، 9 (1)، 1-12.
نجاتی، وحید (1392) پرسش­نامه‌ی توانایی­های شناختی: طراحی و بررسی خصوصیت‌های روان­سنجی.فصلنامه تازه­های علوم شناختی، 15 (2)، 11-19.
نریمانی، محمد؛ بگیان کوله‌مرز، محمدجواد و عباسی، مسلم (1393). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی مبتنی بر پردازش شناختی بر بهبود کیفیت رابطه‌های بین فردی دانش‌آموزان دارای ناتوانی­های یادگیری خاص. فصلنامه‌ی پژوهش­های روان‌شناسی اجتماعی. 4 (13)، 93-77.
Abedi, A., Pirooz zeyjerdy, M. &  Yarmohammadian, A. (2011). The effectiveness of attention training on mathematics performance of students with mathematics learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 2 (1), 92-106. (Persian)
Alloway, T.P. (2009). Working memory, but not IQ, predicts subsequent learning in children with learning difficulties. European Journal of Psychological Assessment. 25:92–8.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5 Th Ed). Washington, DC: APA.
Ashkani, F. &  Heydari, H. (2015). The effects of emotion regulation training Psychological well-being and attribution styles elementary school students with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 4 (1), 6-22. (Persian)
Bauminger, N., Edelsztein, H. & Morash, J. (2005). Social information processing and emotional understanding in children with LD. Journal of Learning Disabilities, 38, 45-61.
Beirami, M., Peymannia, B. &  Mosavi-e gaya geshlagi, E. (2011). Comparison of executive functions in students with Disability disorder in math with normal counterparts. Journal of cognitive strategies in learning, 1 (1), 15-29. (Persian)
Bryan, T. (2010). Effectivess of Cognitiue Process Approached Social Skills Training Program of research in learning disabilities. In H. L. Swanson (Ed.), Handbook the assessment of learning disabilities (pp. 285-312). Austin, Tex. : Pro-Ed.
Cargin, J.W., Maruff, P., Collie, A. & Masters, C. (2006). Mild memory impairment in healthy older adults is distinct from normal aging. Brain and cognition. 60(2):146-55.
Charoo, S. G., Jimit, S., Patel, D., Pratik, J., Vyas, H. N., Barot, M. J., & Divyang, H. S. (2011). Dyslexia: The developmental reading disorder. International Pharmaceutical Science.
Cnotka, J., Güntürkün, O., Rehkämper, G., Gray, RD. & Hunt, GR. (2008). Extraordinary large brains in tool-using New Caledonian crows (Corvus moneduloides). Neuroscience Letter. 433, 241-45.
Delavar, A. (2011). Research Theoretical and practical Basics in the humanities and social sciences. Tehran:  Roshd Publications. (Persian)
Dukas,  R. (2004). Evolutionary biology of animal cognition. Annual Review of Ecology, Evolution, and Systematics. 35,347-374.
Education Support Program. (2011). Education in a Hidden Marketplace: Monitoring of Private Tutoring. Overview and Country Reports. Azerbaijan, Bosnia and Herzegovina, Croatia, Georgia, Lithuania, Mongolia, Poland, Slovakia, Ukraine. Budapest, Open Society Institute, Education Support Program, Network of Education Policy Centers.
Gathercole, S. E., Alloway, T. P., Willis, C. S. & Adams, A. M. (2006). Working memory in children with reading disabilities. Journal of Experimental Child Psychology . 93(2), 265–81.
Hardman, M., Drew, C. & Egan, M. W. (2010). Human exceptionality: School, community, and family. New York: Cengage Learning.
Hashemi, T., Beirami, M., Eghbali, A., Vahedi, H, & Rezaee, R. (2009). Effectiveness of verbal self-instruction on improvement the symptoms of oppositional defiant disorder in children. Reserch Except Child. 9(3), 203-210. (Persian).
Hedden, T., Ketay, S., Aron, A., Markus, H. R. & Gabrieli J. D. E.(2008). Cultural influences on neural substrates of attentional control. Psychological Science. 19,12–17.
Hides, L., Carroll, S., Catania, L., Cotton, S.M., Baker, A., Scaffidi, A., & Lubman, D.I., (2010).” Outcomes of an integrated cognitive behaviour therapy (CBT) treatment program for co-occurring depression and substance misuse in young people”, Journal Affective Disorder. 121(11), 169–174.
Holekamp, K. E., Sakai, S. T. & Lundrigan, B. L. (2007). Social intelligence in the spotted hyena (Crocuta crocuta). Philosophical Transactions of the Royal Society. 362,523-38.
Holmes, J., Gathercole, S. E., Place, M., Dunning, D. L., Hilton, K. A. & Elliott JG. (2010). Working memory deficits can be overcome: Impacts of training and medication on working memory in children with ADHD. Application Cognition Psychology. 24(6),827–36.
Hooper, S. R., Swartz, W., & Wakely, M.B.(2005). Executive functions in Elementary school children with and without problems in written expression. Journal of Child and Adolescent Psychiatry, 18,48-60.
Kazemi, E. (2006). Psychological factors in learning disabilities. Unpublished doctoral dissertation, University of California.
Klepac, N., Trkulja, V., Relja, M. & Babic T. (2008). Is quality of life in non-demented Parkinson's disease patients related to cognitive performance? A clinic-based cross-sectional study. European Journal of Neurology 15(2):128–33.
Lackaye, T. D.  & Margalit, M. (2006). Comparisons of achievement effort, and self–perceptions among student with learning disabilities and their peers from different achievement groups. Journal of Learning Disabilities, 39, 432-44.
Latifi, Z., Amiri, sh., Malekpour, M. &  Molavi, H. (2009). The effectiveness of social-cognitive problem solving training on improving interpersonal relationships and social behaviors change and self- efficacy perceptions of students with learning disabilities. New Cognitive Science, 11 (3), 70-84. (Persian)
Madrigal, R. (2008). Hot vs. cold cognitions and consumers' reactions to sporting event outcomes. Journal of Consumer Psychology. 18(4),304-19.
Margaret, J., Snowling, 1. & Charles, Hulme. (2012). Annual Research Review: The nature and classification of reading disorders – a commentary on proposals for DSM-5, Journal of Child Psychology and Psychiatry. 53(5), 93–607.
McCloskey, G., Perkins, L., & Divner, B. (2009). Assessment and Intervention for Executive Function Difficulties. New York: Routledge Press.
Mirmahdi, S.R., Alizadeh, H. &  Seyfnoragi, M. (2009). Effect of executive functions on math and reading performance of elementary school students with specific learning disabilities. Research on Exceptional Children Fields, 9 (1), 1-12. (Persian)
Momeni, S., Barak, M., Kazemi., R.  Abolghasemi1, A., Babaei, M. & Ezati, E. (2012). Study of the Effectiveness of Social Skills Training on Social and Emotional Competence among Students with Mathematics Learning Disorder. Creative Education. 3(8), 1307-1310.
Moradi, S. (2014). The nature and classification of reading disorders (cash on (DSM-5) offers for this disorder) exceptional. Journal of Education, 14 (3), 59-69. (Persian)
Morrison, A. B. & Chein, J. M. (2011). Does working memory training work? The promise and challenges of enhancing cognition by training working memory. Psychonomic Bulletin & Review - ResearchGate. 18(1),46–60.
Narimani, M., Bagian kolehmarz, M.J. & Abbasi, M. (2014). The effectiveness of social skills training, cognitive processing based on improving the quality of the relationships between individual students with specific learning disabilities. Journal of Social Psychology. 4 (13), 93-77. (Persian)
Nejati, V. (2013). Cognitive abilities questionnaire: design and examine the psychometric properties. New Quarterly Journal  of Cognitive Science, 15 (2), 11-19. (Persian)
Rossell, J., Bernal, G. & Medina, C. (2008). Individual and Group CBT and IPT for adolescents with depression symptoms. Cultural diversity and ethnic minority psychology, 14, 3, 234- 245.
Samadi,  S. A. (2008). Intellectual Disability. Tehran: Danjeh Publisher. (Persian)
Seyed Abaszadeh, A. M., Ganji, M. &  Shiraz, A. (2003). Investigate the relationship between intelligence, academic achievement in third grade Guidance School for exceptional talent students of Ardabil city. Master's thesis, the Management and Planning Organization of Ardabil province. (Persian)
Shaywitz, S. E. (2010). Dyslexia (specific reading disability). In FD Burg et al., eds., Current Pediatric Therapy, 18th ed. Philadelphia: Saunders Elsevier.
Shettleworth, S. J. (2010). Cognition, Evolution, and Behavior. 2nd ed. New York: Oxford University Press.
Shokoohi Yekta, M. & Parand,  A. (2005). Behavioral Disorders of Children and Adolescents. Tehran: Teymoorzadeh Pub. (Persian).
Sol, D., Szekely, T., Liker, A. & Lefebvre, L. (2007). Bigbrained birds survive better in nature. Proceed Royal Society B. 274:763-69.
Stone, W. L. & Lagreca, A. M. (2011). The socialstatus of children with learning disabilies: A reexamination. Child psychiatry Hum Dev. 10 (3), 23-34.
Swanson, H., L. & Jerman, O. (2010). Math Disabilities: A selective meta- Analysis of the literature. Review of educational Research, 76, 249-274.
Tamm, L., McCandliss, B. D., Liang, A., Wigal, T. L., Posner,  M. I. & Swanson,  J. M. (2008). Can attention itself be trained? Attention training for children at risk for ADHD. Med Psychiatry. 37,397-402.
Zelazo, P. D., Muller, U., Frye, D., Marcovitch, S., Argitis, G., Bosevski., Chiang,  J. K., Hongwanishkul, D., Schuster, B. V. & Sutherland, D. (2003). The development of executive function in early childhood. Monographs of the Society for Research in Child Development, 68 (3), 138-151.