فراتحلیل اثربخشی مداخلات روان شناختی و آموزشی بر بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان با ناتوانی های یادگیری ریاضی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه اصفهان

2 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه اصفهان

jld-2-4-92-5-4

چکیده

با توجه به اهمیت اختلالات یادگیری و لزوم ارائه مداخلاتی برای بهبود این اختلالات به منظور
پیشگیری از مشکلات بعدی هدف پژوهش حاضر این است که با استفاد هی الگوی پژوهشی فراتحلیل
میزان اثرگذاری مداخلات روان شناختی و آموزشی را بر بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان با ناتوانی
یادگیری ریاضی مشخص کند. این پژوهش با استفاده از تکنیک فراتحلیل با یک پارچه کردن نتایج
حاصل از انجام تحقیقات مختلف، میزان اندازه اثر مداخلات روان شناختی و آموزشی را مشخص
می کند. بدین منظوراز بین 33 پژوهش، 22 پژوهش که از لحاظ روش شناختی مورد قبول بود، انتخاب
و فراتحلیل بر روی آن ها انجام گرفت. ابزار پژوهش چک لیست فراتحلیل بود. یافته های پژوهش نشان
داد میزان اندازه اثر مداخلات روان شناختی و آموزشی بر بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان با ناتوانی
نتیجه ی فراتحلیل نشان داد که میزان اندازه اثر مطابق .(p≤0/ 0 است. ( 00001 / یادگیری ریاضی 57
جدول کوهن در حد بالا می باشد..

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A meta-Analysis of the efficacy of psychological and educational interventions to improve academic performance of students with mathematics learning disabilities

نویسندگان [English]

  • A.H Shamsi 1
  • A Abedi 2
  • M Samadi 1
  • M Ahmadzadeh 1
1 Corresponding Author: M.A student of psychology, University of Isfahan
2 Assistant Professor of Psychology, University of Isfahan
چکیده [English]

Given the importance of interventions to improve the learning disability, and
the need to prevent future problems, the purpose of this study is to determine the
effectiveness of psychological and educational interventions to improve academic
performance of students with mathematics learning disabilities, by using metaanalysis.
This study uses the technique of meta-analysis by integrating the results
of different research; defines the effect size of psychological and educational
interventions. So, among 33 studies, 22 studies with appropriate methodology were
selected and meta-analysis was done on that. The research tool was meta-analysis
checklist. Data analysis showed that the rate of the effect size of psychological and
educational intervention on improving academic performance of students with
mathematics learning disabilities was 0/57. (P ≤0/00001). This rate of effect size
according to Cohen table was high.

کلیدواژه‌ها [English]

  • meta-analysis
  • Mathematics Learning Disabilities
  • psychological and educational interventions
ابوالحسنی تفتی، الهام ( 1389 ). بررسی مداخل هی ترکیبی حسی – حرکتی وآموزشی بر میزان اختلال
یادگیری ریاضی دان شآموزان پسر تیزهوش پایه چهارم شهر یز . د پایان نامه ی کارشناسی ارشد
روان شناسی. دانشکده ی علوم تربیتی وروان شناسی دانشگاه اصفهان.
احدی، حسن و کاکاوند، علیرضا. ( 1387 ). اختلا لهای یادگیری. تهران: نشر ارسباران.
استکی، مهناز؛ عشایری، حسن؛ برجعلی، احمد؛ تبریزی، مصطفی و دلاور، علی ( 1386 ). مقایسه اثربخشی
دو روش آموزش دو نیمکر هی مغز و آموزش موسیقی در بهبود عملکرد حساب نارسایی
.425-488 ،(4) دانش آموزان دختر. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی ، 7
امانی، ملاحت؛ برهمند، اوشا و نریمانی، محمد ( 1391 ). بررسی اثربخشی رو شهای نوروسایکولوژیک و
.6-21،(2) تعلیم محتوا در اصلاح اختلال ریاضی. مجله ناتوان یهای یادگیری، 1
جمالی پاقلعه، سمیه؛ عابدی، احمد و آقایی، الهام ( 1390 ). فراتحلیل اثربخشی مداخلات روا نشناختی بر میزان
.321-334 ،(4) نشانه های اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی. فص لنام هی ایرانی کودکان استثنایی، 11
حمید، نجمه ( 1385 ). بررسی اختلال یادگیری ریاضی در دانش آموزان دختر و پسر دوره ی ابتدایی
منطقه ی یک شهرتهران واثر آموزش کاربردی، تقویت ژتونی و آر ام بخشی عضلانی در کاهش
.22 -37 ، اختلال یادگیری ریاضی. مجله علوم تربیتی و روا نشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، 13
خدامی، نغمه؛ عابدی، احمد و آتش پور، احمد ( 1389 ). اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی، بر بهبود
.63-77 ،(17) عملکرد تحصیلی دانش آموزان با ناتوانی یادگیری ریاضی. یافت ههای نو در روا نشناسی، 5
خدامی، نغمه؛ عابدی، احمد و آتش پور، احمد ( 1390 ). تأثیر آموزش حافظه فعال و فراشناخت بر عملکرد
تحصیلی دانش آموزان دختر ناتوان در یادگیری ریاضی. دانش و پژوهش در روا نشناسی کاربردی،
.12-28 ،12،1
رضایی، مریم ( 1388 ). اثربخشی آموزش ریاضی بر اساس هو شهای چندگانه گاردنر بر میزان عملکرد تحصیلی
دان شآموزان بان اتوانی یادگیری ریاضی دختر پایه سوم ابتدایی اصفها . ن پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه
اصفهان.
رضایی، مریم ( 1388 ). اثر بخشی اموش ریاضی بر اساس هو شهای چندگان هی گاردنر بر میزان عملکرد
تحصیلی دانش آموران با ناتوانایی یادگیری ریاضی دختر پای هی سوم شهر اصفها . ن پایان نامه ی
کارشتاسی ارشد روان شناسی. دانشکده ی علوم تربیتی وروان شناسی دانشگاه اصفهان.
رجبی، سعید؛ ابوالقاسمی، عباس؛ نریمانی، محمد و قائمی، فاطمه ( 1391 ). اثربخشی آموزش کنترل تکانه
فص لنام هی روا نشناسی .ADHD برخودکارآمدی و ابعاد آن در دانش آموزان دارای نشانه های
.56-69 ،(4) مدرسه، 1
فراتحلیل اثربخشی مداخلات روان شناختی و آموزشی بر بهبود عملکرد تحصیلی ...
78
عارف نیا، سمانه؛ سرندی، پرویز و یوسفی، رحیم ( 1391 ). مقایسه ی طرح واره های ناسازگار اولیه در
دانش آموزان دور هی راهنمایی دارای اضطراب مدرسه و دان شآموزان عادی. فص لنام هی روا نشناسی
.74-89 ،(4) مدرسه، 1
میکائیلی، نیلوفر؛ افروز، غلامعلی و قلیزاده، لیلا ( 1391 ). ارتباط خودپنداره و فرسودگی تحصیلی با
.90-104 ،(4) عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر. فص لنام هی روا نشناسی مدرسه، 1
ریسی، منیره ( 1386 ) . بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر عملکرد حل مسئل هی ریاضی
دان شآموزان دختر مبتلا اختلال ریاضی پای هی پنجم شهر یز. د پایان نامه ی کارشناسی ارشد
روان شناسی. دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه اصفهان.
سادوک، بنیامین جیمز و ویرجینیا، آلکورت سادوک. ( 2007 ). خلاصه روا نپزشکی علوم رفتاری،
روا نپزشکی بالین . ی رضاعی، فرزین ( 1388 ). تهران، انتشارات ارجمند.
سیف، علی اکبر ( 1384 ) . روان شناسی پرورشی. تهران : نشر آگاه.
شکرکن، حسین ( 1377 ). فراتحلیل. نشریه پژوهش در آموزش. مجموعه مقاله ها. پژوهشکده تعلیم و
تربیت.
عابدی، احمد؛ قادری نجف آبادی، مریم؛ شوشتری، مژگان؛ گلشنی، فرشته ( 1391 ). اثربخشی آموزش
برنامه فراشناخت پانورا و فیلیپو بربهبود عملکرد حل مسئله و دانش و مهارت فراشناخت دانش آموزان
.15-21 ،(5) با نارسایی ویژه در ریاضی. فص لنام هی روان شناسی افراد استثنای . ی 2
عابدی ، احمد ( 1389 ). اثر مداخلات عصب روان شناختی بر بهبود عملکرد تحصیلی کودکان دچار
.11-16 ، ناتوانی های یادگیری ریاضی. تاز ههای علوم شناختی، 12
عابدی، احمد و اقابابایی، سارا ( 1389 ).اثربخشی آموزش حافظه فعال بر بهبود عملکرد تحصیلی کودکان
.73-81،(8)4 ، با ناتوانی یادگیری ریاضی. مجل هی روا نشناسی بالین . ی 2
عریضی،حمیدرضا و عابدی، احمد ( 1383 ). بررسی و مقایسه اثر بخشی روش های آموزش ریاضی به
.11-16 ،(8) دانش آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری دوره ی ابتدایی. فص لنام هی نوآور یهای آموزشی، 3
.( غنایی چمن آباد، علی؛ گروسی فرشی، میرتقی؛ عشایری، حسن؛ بابا پور، جلیل و مقیمی، علی ( 1387
بررسی تأثیر آموزش حرکات ریتمیک ورزشی بر کارکرد حافظ عددی دانش آموزان مبتلابه
.149-165 ، اختلالات ویژه ی یادگیری. مطالعات تربیتی و روا نشناسی دانشگاه فردوسی، 25
فراهانی، حجت اله و عریضی، حمیدرضا ( 1384 ). روش های پیشرفته در علوم انسانی. اصفهان: جهاد دانشگاهی
واحد اصفهان.
قاضی عسگر، نجمه؛ ملک پور، مختار؛ مولوی، حسین و امیری، شعله ( 1388 ). تأثیر آموزش ایمن سازی
در مقابل استرس بر میزان اضطراب و عملکرد ریاضی دانش آموزان دختر با ناتوانی یادگیری ریاضی.
.309-320،(4) پژوهش در حیط هی کودکان استثنایی، 9
کارگر شورکی، قنبر؛ ملک پور، مختار و احمدی، غلامرضا ( 1389 ). بررسی اثربخشی آموزش مهارت های
حرکتی ظریف بر یادگیری مفاهیم ریاضی در کودکان دارای اختلال یادگیری ریاضی پای هی سوم تا
پنجم شهرستان میبد. فص لنام هی رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار،
.105-126،(3)4
گل پرور، فرشته؛ میر نسب، میرمحمود و فتحی آذر، اسکندر ( 1389 ). اثربخشی آموزش خودنظارتی توجه
بر عملکرد حل مسئله ریاضی دانش آموزان پسر پایه ی چهارم ابتدایی دچار ناتوانی ریاضی. فص لنامه
.41-54 ،(15) روا نشناسی کاربردی، 4،3
محمدی، فرهاد؛ کرمی، جهانگیر و بیرامی، منصور( 1387 ). بررسی میزان اثربخشی رویکرد تکلیف-فرآیند
در درمان ناتوانی ویژ ه ی یادگیری ریاضی. فص لنام هی علمی-پژوهشی روا نشناسی دانشگاه تبریز،
.42-55 ،3،10
مقدم، کاوه؛ استکی، مهناز؛ سعادت، مهرناز و کوشکی، شیرین ( 1390 ). تأثیر آموزش نقاشی و سفالگری
بر بهبود مهارت های ادراک دیداری- فضایی و حافظ دیداری دانش آموزان با مشکلات حساب.
.33 -45 ، فص لنام هی ایرانی کودکان استثنایی، 11،2
مقدم،کاوه؛ استکی، مهناز؛ پیشیاره، ابراهیم؛ فرهبد، مژگان و غریب، مسعود ( 1389 ). تأثیر آموزش هنر های
تجسمی بر مهارت های ادراک بینایی دانش آموزان حساب نارسا. ویژ هنام هی توا نبخشی اعصاب
.1 -14 ،(5) کودکان، 11
میرمهدی، سیدرضا؛ علیزاده، حمید و سیف نراقی، مریم ( 1388 ) .تأثیر آموزش کارکردهای اجرایی بر
عملکرد ریاضیات و خواندن دانش آموزان دبستانی با ناتوانی های یادگیری ویژه. فص لنام هی پژوهش
.1-12 ،(1) در حیط هی کودکان استثنایی، 9
یارمحمدیان، احمد و اصلی آزاد، مسلم( 1391 ). اثربخشی آموزش فراشناخت بر بهبود عملکرد ریاضی
.14 -25 ،(1) کودکان با ناتوانی یادگیری ریاضی. فص لنام هی تاز ههای علوم شناختی، 14
حساب » یاوری، ماه نیا؛ یاریاری، فریدون؛ رستگارپور،حسن.( 1385 ).بررسی اثربخشی نرم افزار آموزشی
،(3) بر یادگیری ریاضیات دانش آموزان حساب نارسا. پژوهش در حیط هی کودکان استثنایی، 6 « یار
.713-734
Becker, W., & Carnine, D. (1981). Direct instruction: A behavior theory model for
comprehensive educational intervention with the disadvantaged. In S.W. Bijou & R.
Ruiz (Eds.) Behavior modification: Contributions to education. Hillsdale, NJ:
Lawrence Erlbaum Associates.
Coutinho,s.(2008). Self-Efficacy meta cognition, and performance. North American
Journal of psychology, 10(1),165-172.
Desoete,A.Roeyers,H.Buysse,A.(2001). meta cognition and Mathematical problem–solving
in grade3. journal of learning disabilities ,34(5), 435-449.
Desote, A., Gregoire, T. (2006). Numerical competent in young children and in children
with mathematical learning disabilities. Learning and audiovisual differences, 4, 357-
367.
Dowker,A.(2005). Eerly identification and intervention for students With mathematics
Difficulties. Journal of Learning Disabilities,38, 328-331.
Geary, D. C. (2010). Mathematical disabilities: Reflections on cognitive,
neuropsychological, and genetic components. Learning and Individual Differences,
20(2), 130-133.
Gersten, R., Jordan, N., & Flojo, J. R. (2005). Early identification and Interventions for
students with mathematics Difficulties. Journal of Learning disabilities, 38, 293-304.
Geyskens .I, Krishnan. R, Steenkamp. J, Cunha. P.V,(2009).A Review and Evaluation of
Meta- Analysis Practices in Management Research. Journal of Management, 35 (2),
393-419.
Jordan, N. C., Glutting, J., & Ramineni, C. (2010). The importance of number sense to
mathematics achievement in first and third grades. Learning and Individual
Differences, 20(2), 82-88.
Mazzocco, M. & Hanich, L. B. (2010). Math achievement, numerical processing, and
executive functions in girls with Turner Syndrome (TS): Do girls with Turner syndrom
have math learning disability? Learning and Individual Differences, 20(2), 70-81.
McCloskey, G., Perkins, L., & Divner, B. (2009). Assessment and intervention for
executive functiondifficulties. New York: Routledge Press.
Meyer, M. L., Salimpoor, V. N., Wu, S. S., Geary, D. C., & Menon, V. (2010). Differential
contribution of specific working memory components to mathematical achievement in 2nd and
3rd graders. Learning and Individual Differences, 20(2), 101-109.
montague, M. (1997). Self - regulation and mathematics instruction. learning disabilities
research _ practice, 22(1),75-83.
Munro,J. (2001). Diagnosing Learning Difficulties in Maths Learning.www. edfac.
unimelb.edu.ac.
Paris, S.G. Cross, D.R. &lipson, m.y.(1984). Informed strategies for learning: A program to
improve children's reading awareness and comprehension. Journal of Educational
psychology, 76, 1239-1252.
Pennington, B. F. (2009). Diagnosing learning disorders: A neuropsychological
framework. NewYork: Guilford Press.
Rosenthal, R. DiMatteo, M. R.(2001) METAANALYSIS: Recent Developments in
Quantitative Methods for Literature Reviews. Annual Reviews of Psychology, 52,59–82.
Rousselle, L. & Noel, M-P. (2007). Basic numerical skills in children with mathematic
learning disabilities: A comparison of symbolic vs non-symbolic number magnitude
processing. Cognitive, 102, 361-365.
Swanson, H. L., & Hoskyn, M. (1998). Experimental intervention research on students
with learning disabilities: A meta-analysis of treatment outcomes. Review of
Educational Research, 68, 277-321.
Swanson, H. L., & Jerman, O. (2006). Math disabilities: A selective meta-analysis of the
literature. Review of Educational Research, 76(2), 249-274.