اثربخشی آموزش فنون‌های ذهن آگاهی انفصالی و آموزش توجه بر بهبود افسردگی و نشخوار فکری در مادران دارای کودک مبتلا به اختلال یادگیری

نویسنده

استادیار گروه روان شناسی، دانشگاه مراغه

10.22098/jld.2018.712

چکیده

پژوهش‌های مختلف نشان داده است که آموزش تکنیک‌های فراشناختی در سلامت روان و بهبود زندگی افراد مؤثر است. هدف از پژوهش حاضر بررسی آموزش تکنیک­های ذهن آگاهی انفصالی و آموزش توجه بر بهبود افسردگی و نشخوار فکری مادران دارای کودک مبتلا به اختلال یادگیری است.  تکنیک‌های فراشناختی افراد را به گسیختن نشخوارهای ذهنی و ایجاد سبک‌های سازگارانه­تر قادر می‌سازد.  فرضیه های این پژوهش در چارچوب طرح تجربی تک موردی با استفاده از طرح خطوط پایه چندگانه پلکانی طی 8 جلسه 45 دقیقه‌ای بر روی سه بیمار با پیگیری یک و سه ماهه، در هلال احمر تبریز (1396) مورد بررسی قرار گرفت. ایزارهای مورد استفاده شامل پرسش­نامه‌ی افسردگی بک (بک، استیر و براون2004)،  پرسش­نامه‌ی اضطراب بک و پرسش­نامه­ی نشخوار فکری بود. تحلیل داده براساس درصد بهبودی، اندازه اثر و تحلیل نموداری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که آموزش تکنیک‌های فراشناختی تغییرات قابل توجهی در نمرات آزمودنی­ها ایجاد کرد و موجب بهبودی در افراد شد. به عنوان نتیجه­گیری میتوان مطرح کرد با آموزش تکنیک­های فراشناختی، می­توان به بهبود اضطراب، افسردگی و نشخوار فکری  مادران دارای کودک مبتلا به اختلال یادگیری کمک کرد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness Of Teaching Dechachment Mindfulness And Attention Training Techniques On Improving Depression, Anxeity And Rumination In Mothers With A Child With Learning Disorder

نویسنده [English]

  • Z Hashemi
Assistant Professor of Psychology, Maragheh University
چکیده [English]

Different studies show that metacognitive techniques education is effective in mental health and life improvement. The present study attempts to investigate of the efficacy of metacognitive techniques in mothers with a child with learning disorder. Metacognitive techniques enables patients to stop rumination and to create more adaptive styles. The hypotheses of this research were investigated in the framework of a single-case experimental design. Using a multiple baseline design 3 patients underwent treatment in 8 sessions  of 45 minutes during one and three months follow up on helal ahmar clinic in tabriz (2017) were evaluated.  Data collection instruments used in the research included Beck Depression Inventory (Beak, Steer and Brown 1996), Beck Anxiety Inventory (Beak&.. 1998) and Rumination Questionnaire ( Nolen-Hoeksema (2003). Data analysis was performed based on percentage improvement, effect size and graph presentations . Result showed that metacognitive techniques education cause considerable changes in scores of subjects in patints. As a conclusion, we can conclude metacognitive techniques education can help improvement of depression, anxeity and rumination  in mothers with a child with learning disorder
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • depression
  • rumination
  • metacognitive techniques and learning disability
آقا یوسفی، علیرضا؛ خاربو، اکرم ؛ حاتمی، حمیدرضا(1394). نقش نشخوار فکری در بهزیستی روانی و اضطراب  در همسران بیماران مبتلا به سرطان در استان قم. فصل­نامه­ی روان­شناسی سلامت، 14،  79-97.
افروز، غلامعلی(1394). ناتوانی­های یادگیری، چاپ سیزدهم، تهران، نشر پیام نور، 10-11.
باباپور خیرالدین، جلیل؛ پورشریفی، حمید؛ هاشمی، تورج و احمدی، عزت اله (1391). رابطه‌ی مؤلفه‌های فراشناخت و ذهن آگاهی با باورهای وسواسی دانش‌آموزان. مجله‌ی روان‌شناسی مدرسه، 1(4)، 38-23.
قنبری، علی(1394). مقایسه­ی منبع کنترل، خودآگاهی شناختی و ترس از شکست در دانش‌آموزان با و بدون ناتوانی‌های یادگیری، مجله­ی ناتوانی­های یادگیری، 4(1)، 44-59.
احمدآیی، آرزو(1393). پرورش توانایی‌های ذهنی و رفع ناتوانی­های یادگیری، چاپ سوم، تهران، انتشارات مینا، 15-16.
سید نوری، سیده زهرا، کافی، سید موسی، حسن خانزاده عباسعلی، کریمی لیچاهی، رقیه. (1393). مقایسه سلامت عمومی و رضایت زناشویی در مادران کودکان با ناتوانی یادگیری و عادی. مجله مطالعات ناتوانی، 5(11)، 119-127.
شیخ الاسلامی، علی. (1396). اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری شناختی و فراشناختی بر اهمال‏کاری تحصیلی دانش‌آموزان با پیشرفت تحصیلی پایین. مجله ی روان شناسی مدرسه، 6(3)، 65-84.
طاهرزاده قهفرخی، سجاد؛ ابراهیمی‌قوام، صغری؛ درتاج، فریبرز و سعدی پور، اسماعیل. (1395). مقایسه اثربخشی مداخله‌ فراشناختی و خودآموزی‌کلامی مایکنبام بر اضطراب‌امتحان دانش‌آموزان دختر‌ دبیرستانی. مجله ی روان شناسی مدرسه، 5(1)، 48-64.
Andrews D.& Wan T. ( 2011).  The importance of mental health to the experience of job strain, Journal of  Nursing Management. 17. 3, 340-351.
Babapour Kheiroddin, J., Poursharifi, H., Hashemi, T. & Ahmadi, E. (2012). The relationship of meta-cognition and mindfulness components with obsessive beliefs in students. Journal of school psychology, 1(4), 23-38. (Persian).
Beak AT, Steer RA, Brown  GK. (1996). Beck depression Inventory for measuring depression. Archives of General  psychology; 1996, 4, 561-571.
Beak AT, Epstein N, Brown G, Steer RA. An inventory for measuring clinical anxiety: psychometric  properties, J cons clinl psychol. 1998: (56): 893-897.
Fata L. Structure of emotional states and cognitive process:  Journal of Iran medical science university. 6,  385–396. (persian)
Dyson LL (2006). The experiences of families of children with learning disabilities: parental stress, family functioning, and sibling self-concept. Journal of learning disabilities: 29(3): 280-6.
Dyson L (2010). Unanticipated effects of children with learning disability on their families. Learn Disable  Q. 33(1): 43-55.
Karande S, & ITHERS (2009). Quality of life of parents of  parents of children with newly diagnosed specific learning disability. J Postgrad Med. 55(2): 97-103.
Lardier LA, Blacher J, Swanson HL.(2000). Sibling relationship and parent stress in families of children with and without learning disabilities. Learn Disabl Q: 23(2): 105-16.
Little l (2010). Differeences in stredd and coping for mothers and fathers of children with Aspergers syndrome and nonverbal learning disorders. Pediatr Nurs. 28(6): 565-570.
Mohamadkhani SH (2010). Metacognitive therapy in depression and anxiety. 2st ed, varay
    danesh.Teh.pp: 75-80.
Nolen- Hoeksema S, Morrow J, Fredrickson BL(2013).  Response style and the duration of episodes of  depressed mood, J Abnormal Psychol: (102): 20-25.
Nolen-Hoeksema, S (2003). Responsesto depression and their effects on the duration of depressive  episodes. Journal of abnormal psychology 100(4)569-582.
Papageorigiou C, Wells A ( 2013).  An Emprical Test  of Clinical  Meta cognitive Model of Rumination  and depression, Cogn Ther Res: (27): 261-273.
Pearson V, Chan TW (1993).  The relationship between parenting stress and social support in mothers of children with learning disabilities: A Chinese experience. Soc Sci Med. 37(3): 267-47.
Papa Georgiou C, wells A(2003).  An empirical Cost of a clinical metacognitive model of rumination and depression. Cognitive and Research, 267-273.
Papa Georgiou C, wells A (2001). Metacognition beliefs about rumination in recurrent major  depression. Cognitive and Research, ؛27:267.
Sheykholeslami, A. (2017). The effectiveness of cognitive and meta-cognitive learning strategy training on academic procrastination of students with low academic achievement. Journal of School Psychology, 6(3), 65-84. (Persian).
Salavati M (2003). Research about attitude of patient whit OCD, Journal of Iran medical science university:  5.11-18.
Taherzadeh Ghahfarokhi, S., Ebrahimi Ghavam, S., Dortaj, F. & Saadi pour, E. (2016). The comparison of the effectiveness of meta-cognitive therapy and meichenbaum’s self-instructional on test anxiety of high school girl students. Journal of School Psychology, 5(1), 48-64. (Persian).
Tran G, Smith GP (2004).  Behavioral assessment in the measurement of treatment out- comes. In S .N. Haynes, and E.M. Heiby (Eds). Comprehensive Handbook of psychological Assessment. 1 st ed. Network, Wiley pub: pp.269-290.
Heiman T, Berger O. (2008). Parents of children with Asperger syndrome or with learning disabilityes: family environment and social support. RES Dev Disabil. 29(4: 289-300).
Hogan DP, Shandra CL, Masall ME. (2007). Family developmental risk factors among adolescents with disabilities and children of parents with disabilities. J Adolesc.30(6): 1001-19.
Hui W.,Gui X., Wei S., Wan J. & Wang, L (2011) Depressive symptoms and occupational stress among Children female nurses, Research in Nursing & Health. 34,5, 401-407.
Hashemi Z, Alilu M, Hashemi T (2011) effectiveness of metacognitive therapy in MDD.  Journal of  medical science Tabriz University, 6. PP: 44-89. (persion)
Wells A, Sembi S, Meta cognitive therapy for PTSD(2014).  A preliminary investigation of a new brief treatment, J Behave There Expel n.a: (35): 307-318.
Wells A, fisher P, Samuel M, Trishna patel, Chris R, Brewin (2014). Meta cognitive therapy in Recurrent and persistent Depression, Cogn Ther Res:.
Wells A, Matthews G(2014). Attention and emotion. A clinical perspective, Hove, UK; Erlbaum.
Wells A. Meta-cognitive therapy (2015) A Practical guide, Ch. 9: Major depressive disorder.  New York: Guilford press.
Wells A, Papa Georgiou C(2000).  Treatment of Recurrent Major Depression with Attention Training, Cognitive and behavioral practice . 7:407-413.
Wells Adrian &et al.(2007).Metacognitive therapy in Recurrent and persistent Depression.