اثربخشی توانبخشی شناختی مبتنی بر حرکت بر جهت یابی و علائم عصب شناختی کودکان دارای اختلال یادگیری غیرکلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی کودک و نوجوان، دانشگاه علم و هنر یزد

2 استادیار روان‌شناسی کودکان استثنایی، دانشگاه علم و هنر یزد

3 استادیار علوم اعصاب شناختی، دانشگاه علم و هنر یزد

4 استادیار مشاوره خانواده، دانشگاه علم و هنر یزد

10.22098/jld.2020.1045

چکیده

اختلال یادگیری غیرکلامی، اختلالی است که در آن کودکان علاوه بر ضعف های شناختی در انجام مهارت­های حرکتی نیز ضعیف هستند. هدف از انجام این پژوهش بررسی اثربخشی توانبخشی شناختی مبتنی بر حرکت بر جهت یابی و علائم عصب شناختی کودکان دارای اختلال یادگیری غیرکلامی بود. این مطالعه از نوع نیمه تجربی با اجرای پیش آزمون- پس آزمون است. جامعه این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دارای اختلال یادگیری غیرکلامی شهرستان بافق در سال تحصیلی 88-89 بود که از این بین 30 دانش آموز به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. ابزارهای این پژوهش شامل، پرسشنامه عصب روان­شناختی کانرز، پرسشنامه گلدستاین و پرسشنامه رشد حرکتی اوزتسکی بود. برنامه درمانی توانبخشی شناختی مبتنی بر حرکت در طی 10 جلسه 60 بر روی گروه آزمایش اجرا شد سپس داده ها با روش، تحلیل کوواریانس تک متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بعد از اجرای برنامه درمانی، در حافظه، توجه، وضعیت شناختی، کارکرد اجرایی و جهت یابی کودکان گروه آزمایش بهبود حاصل شد (01/0>P)؛ بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که برنامه توانبخشی مبتنی بر حرکت با تأکید بر فعالیت­های حرکتی و آموزش مداوم مؤلفه­های شناختی می­تواند به ترمیم کارکردهای اجرایی آسیب دیده در دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری غیرکلامی کمک کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the effectiveness of motor based cognitive rehabilitation on orientation and neuropsychological symptoms in children with non-verbal learning disorder

نویسندگان [English]

  • E Darvishi 1
  • F Demehri 2
  • M Saedmanesh 3
  • A Abooyi 4
1 M.A in Psychology, Science and Arts University
2 Assistant Professor of exceptional children psychology, Science and Arts University
3 Assistant Professor of neuroscience, Science and Arts University
4 Assistant Professor of counseling, Science and Arts University
چکیده [English]

Non-verbal learning disorder (NLD) is a disorder in which children are deficient in motor skills in addition to cognitive impairments. The purpose of this study was to investigate the effectiveness of motor based cognitive rehabilitation on orientation and neuropsychological symptoms in children with NLD. The present study followed a quasi – experimental (pretest- posttest with control group) design. The research population included all children with NLD in Bafgh city from which 30 children were selected through available sampling and then randomly were assigned to an experimental group (15 students) and a control group (15 students). The research instruments consisted of a neuropsychological Conner, Oseretsky and Goldestain questionnaire. Motor based cognitive rehabilitation program was done in 10 sessions. Data were analyzed using ANOVA in SPSS. The results of the study showed that attention, memory, cognition and executive function of the experimental group improved after intervention (p < 0/001). Also improvement in Orientation after intervention was observed (P<0/01). The results of the statistical analysis showed that motor based cognitive rehabilitation can improve neuropsychological and orientation in NLD children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • non-verbal learning disorder
  • motor based cognitive rehabilitation
  • neuropsychological symptoms
  • Orientation

مراجع

پوشنه، کامبیز؛ مهوش ورنوسفادرانی، پرهون، کمال و غفوری، مبینا (1395). اثربخشی توانبخشی یکپارچگی حسی- حرکتی بر بهبود علائم کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری غیرکلامی. مجله­ی ناتوانی های یادگیری، 6 (2)، 52-69.
ثقفی، مجید؛ استکی، مهناز و عشایری، حسن. (1391). مقایسه انواع کارکردهای اجرایی دانش آموزان با ناتوانی های یادگیری غیرکلامی و نارساخوان. فصلنامه ایرانی کودکان استثنایی، 12 (2)، 27-36.
جلیلی، فاطمه؛ نجاتی، وحید؛ احدی، حسن و کتان فروش، سید علی (1398). اثربخشی توانبخشی شناختی رایانه‌ای مبتنی بر حرکت در بهبود حافظه کاری کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی. مجله علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی. 29 (2)، 171-180.
جوکار، سمیه؛ شیخ، محمود و جمشیدی، اکبر. (1393). تأثیر یک دوره برنامه تمرینی بر بهیود مهارت های دستکاری کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی. مجله رفتار حرکتی، 18، 15-30.
رحمانی، علی؛ پیرانی، ذبیح؛ حیدری، حسن و داوودی، حسین. (1397). اثربخشی آموزش توانبخشی شناختی بر حافظه کاری و توجه انتخابی دانش آموزان نارسا خوان مقطع ابتدایی. مجله­ی ناتوانی های یادگیری، 8 (2)، 7-25.
رضایی کوچکسرایی، سمانه؛ علیزاده و حمیدی درگاهی، عبداله. (1393). مقایسة کارکردهای اجرایی در دانش آموزان با اختلال و بدون اختلال یادگیری غیرکلامی. فصلنامه نسیم تندرستی، 3(1), 35-41.‌
صادقی، سعید؛ محمدیان، فروغ؛ پور اعتماد، حمید رضا و حسن ابادی حمید رضا. (1395). اثربخشی روش های یکپارچه سازی حسی- حرکتی بر خام حرکتی کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری غیرکلامی. پژوهش در علوم توانبخشی، 12 (4).210-215.
عابدی، احمد؛ فراهانی، حجت الله و باقرزاده، بنفشه. (1389). مقایسه ویژگی های عصب روان شناختی کودکان با ناتوانی های یادگیری ریاضی و عادی دوره دبستان. مجله روانشناسی معاصر، 5(2)، 47-58.
علیزاده، حمید و زاهدی پور، مهدی. (1383). کارکردهای اجرایی در کودکان با و بدون اختلال هماهنگی رشدی. فصلنامه تازه های علوم شناختی، 6 (4 و 3)، 49-56.
غیاثی گیشی، مهدی؛ مشهدی، علی و غنائی چمن آباد، علی. (1397). اثربخشی آموزش کنش‌های اجرایی و نوروفیدبک بر ارتقاء عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان. مجله­ی روان شناسی مدرسه، 7(2), 177-195.
نریمانی، محمد؛ سلیمانی، اسماعیل و تبریزچی، نرگس. (1394). بررسی تأثیر توانبخشی شناختی بر بهبود نگهداری توجه و پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش آموزان دارای اختلال ADHD. مجله­ی روان شناسی مدرسه، 4(2)، 134-118.
ناجیان، عسل و نجاتی، وحید (1396). تأثیر توانبخشی شناختی مبتنی بر حرکت بر بهبود توجه پایدار و انعطاف پذیری شناختی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی. فصلنامه طب توانبخشی، 6(4)، 1-12.
مرادیان، زهرا؛ مشهدی، علی؛ آقامحمدیان، حمیدرضا و اصغری نکاح، سید محسن. (1393). اثربخشی قصه درمانی مبتنی بر کنش‌های اجرایی بر بهبود بازداری و برنامه‌ریزی/سازماندهی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/فزون‌کنشی. مجله­ی روان شناسی مدرسه، 3(2), 186-204.
همایون نیا فیروزه جاه، مرتضی و نامدار طجری، سمیه (1397). اثر تمرینات ادراکی – حرکتی بر حافظه کاری دانش‌آموزان دارای اختلال ییادگیری خاص با مشکل ریاضی. مجله رفتار حرکتی، 34، 105-120.
Abedi, A., Farahani, H. & Bagherzadeh, B. (2011). Comparison of neuropsychological characteristics of children with math learning disabilities and normal children in elementary schools. Contemporary Psychology, 5(2), 47-58. (Persian)
Alizadeh., H & Zahedipour, M. (2004). Executive Functions in Children with and Without Developmental Coordination Disorder. Advances in Cognitive Sciences, 6 (3 and 4), 49-56. (Persian)
Baddeley, A. (1993). Working memory and conscious awareness. Theories of memory, 11-28.
Cervino, M., Castrillo, P. & Guijarro, R. (2017). Non-verbal learning disorder: Neuropsychological profile and neural correlates. A structural magnetic resonance imaging study. European Psychiatry, 41, 344-350.
Gashaj, V., Oberer, N., Mast, F. W. & Roebers, C. M. (2019). Individual differences in basic numerical skills: The role of executive functions and motor skills. Journal of experimental child psychology, 182, 187-195.
Ghiyasi, M., Mashhadi, A., Ghanaei Chaman Abad, A. (2018). The effectiveness of executive-function training and neuro-feedback on improving students’ academic performance. Journal of School Psychology, 7(2), 177-195. (Persian) .
Hands, B. (2008). Changes in motor skill and fitness measures among children with high and low motor competence: A five-year longitudinal study. Journal of Science and Medicine in Sport, 11(2), 155-162.
Homayoon Nia Firoozjah, M. & Namdar Tajari, S. (2018). The Effect of Perceptual-Motor exercises on The Working Memory of Students with Special Learning Disabilities with Math Problems. Motor Behavior, 10(34), 105-120. (Persian)
Hötting, K. & Röder, B. (2013). Beneficial effects of physical exercise on neuroplasticity and cognition. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 37(9), 2243-2257.
Jalili, F., Nejati, V., Ahadi, H. & Katanforosh, S. A. (2019). Effectiveness of computerized motion-based cognitive rehabilitation on improvement of working memory of children with ADHD. Medical Science Journal of Islamic Azad Univesity-Tehran Medical Branch, 29(2), 171-180. (Persian)
Johnson, D. & Myklebust, H. (2011). Learning disabilities: Educational principles and practices. New York: Grune: Stratton.
Jokar Tang Karami, S., Sheikh, M. & Jamshidi, A. (2015). The affection of a period of selected exercising program on improving manipulative skills in children with developmental coordination disorder (CDC). Motor Behavior, 6(18), 15-30. (Persian)
Kesler, S. R., Lacayo, N. J. & Jo, B. (2011). A pilot study of an online cognitive rehabilitation program for executive function skills in children with cancer-related brain injury. Brain Injury, 25(1), 101-112.
Mammarella, I. C., Cardillo, R. & Zoccante, L. (2019). Differences in visuospatial processing in individuals with nonverbal learning disability or autism spectrum disorder without intellectual disability. Neuropsychology, 33(1), 123.
Mammarella, I. C., Lucangeli, D. & Cornoldi, C. (2010). Spatial working memory and arithmetic deficits in children with nonverbal learning difficulties. Journal of Learning Disabilities, 43(5), 455-468.
Moradian, Z., Mashhadi, A., Aghamohammadian, H., Asghari Nekah, M. (2014). The effectiveness of narrative therapy based on executive functions on the improvement of inhibition and planning/organizing performance of student with ADHD. Journal of School Psychology, 3(2), 186-204. (Persian).
Meltzer, L. & Krishnan, K. (2007). Executive function difficulties and learning disabilities. Executive function in education: From theory to practice, 77-105.
Narimani, M., Soleymani, E. & Tabrizchi, N. (2015). The effect of cognitive rehabilitation on attention maintenance and math achievement in ADHD students. Journal of School Psychology, 4(2), 118-134. (Persian).
Najian, A. & Nejati, V. (2017). Effectiveness of Motor Based Cognitive Rehabilitation on Improvement of Sustained Attention and Cognitive Flexibility of Children with ADHD. The Scientific Journal of Rehabilitation Medicine, 6(4), 1-12. (Persian)
Östergren, R. (2013). Mathematical Learning Disability: Cognitive Conditions, Development and Predictions (Doctoral dissertation, Linköping University Electronic Press).
Pushanae, K., Mahvash, A., Parhon, K. & Ghafouri, M. (2017). The effectiveness of rehabilitation sensory integration on the symptoms of children with non-verbal learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 6(2), 52-69. (Persian)
Rahmani, A., Pirani, Z., Heidari, H. & Davoodi, H. (2019). The Effectiveness of Cognitive Rehabilitation Training on Work Memory and Selective Attention of Dyslexic Students in Elementary Schools. Journal of Learning Disabilities, 8(2), 7-25. (Persian)
Rezayi, S., Alizadeh, H. & dargahi, A. (2014). Execution of executive functions in dysphonic dysfunction; Non-quality learning. journal of health breeze, 3(1):35-41. (Persian)
Rourke, B. P. (1989). Nonverbal learning disabilities: The syndrome and the model. Guilford Press.
Sadeghi, S., Mohammadian, F., Pouretemad, H. & Hasanabadi, H. (2016). The effectiveness of sensory- motor integration on clumsiness in children with nonverbal learning disabilies, journal of research in rehabilition sciences, 12(4), 210-220. (Persian).
Saghafi, M., Esteki, M. & Ashayeri, H. (2012). Executive Functions in Students with Nonverbal Learning Disorders and Students with Dyslexia. JOEC; 12 (2): 27-3. (Persian)
Semrud-Clikeman, M. & Glass, K. (2008). Comprehension of humor in children with nonverbal learning disabilities, reading disabilities, and without learning disabilities. Annals of Dyslexia, 58(2), 163-180.
Tsai, C. L. (2009). The effectiveness of exercise intervention on inhibitory control in children with developmental coordination disorder: Using a visuospatial attention paradigm as a model. Research in developmental disabilities, 30(6), 1268-1280.
Tsatsanis, K. & Rourke, B. (2008). Syndrome of nonverbal learning disabilities in adults. In: L Wolf, H Schreiber, J Wasserstein (Eds.), Adult Learning Disorders Contemporary Issues. Taylor and Francis, New York,pp. 159–190.
Valera, E. M. & Seidman, L. J. (2006). Neurobiology of attention-deficit/hyperactivity disorder in preschoolers. Infants & Young Children, 19(2), 94-108.
Wajnsztejn, A. B. C., Bianco, B. & Barbosa, C. P. (2016). Prevalence of inter-hemispheric asymetry in children and adolescents with interdisciplinary diagnosis of non-verbal learning disorder. Einstein (São Paulo), 14(4), 494-500.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار