مقایسه ی ادراک دیداری حرکتی کودکان دارای اختلال یادگیری و عادی در آزمون بندرگشتالت

شناسنامه علمی شماره

نویسندگان

1 مدرس روانشناسی کودکان استثنایی، دانشگاه فرهنگیان رسول اکرم اهواز

2 مدرس رواشناسی کودکان استثنایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

3 استاد روانشناسی کودکان استثنایی، دانشگاه تهران

jld-2-3-92-2-7

چکیده

هدف پژوهش حاضر، مقایس هی توانایی های ادراک دیداری  حرکتی کودکان عادی و دارای اختلال
یادگیری و ارزیابی قابلیت این آزمون بندر گشتالت در غربالگری اختلالات یادگیری بود. در این زمینه از
بین مراجعان به مراکز اختلال یادگیری شهر اهواز در سال 90  1389 ، با روش نمونه گیری هدفمند 52
کودک دارای اختلال یادگیری و 52 کودک عادی به وسیله ی همتا کردن جنس، سن، پایه تحصیلی و
گروه زبانی(یک زبانه، دوزبانه عربی  فارسی) انتخاب گردید. و آزمون بندر گشتالت به شکل انفرادی بر
(MANOVA) روی نمونه ی آماری اجرا شد. جهت تجزیه و تحلیل داد هها از تحلیل واریانس چند راهه
استفاده شد. نتایج نشان داد که بین ارتکاب به خطای نوع تحریف، ترکیب، تداوم و چرخش، کل خطاها و
بهره ادراک دیداری  حرکتی در هر دو گروه تفاوت معنادار وجود دارد. لذا به نظر می رسد آزمون بندر
گشتالت قابلیت غربالگری اختلالات یادگیری را به ویژه از پایه ی دوم تحصیلی به بالا دارا باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparing the visual – motor perception of normal children and children with learning disabilities using Bender Geshtalt Test

نویسندگان [English]

  • S Nazari 1
  • H Sayahi 2
  • Gh Afroz 3
1 Corresponding Author: Lecturer of Psychology for Exceptional children, The Holy Prophet Higher Education Complex
2 Lecturer of Psychology for Exceptional children, Islamic Azad University (Ahvaz Branch)
3 Professor, Exceptional Children,Tehran University
چکیده [English]

This study compares the visual- motor perception of normal children and
children with learning disablilities, and assesses the power of Bender Gestalt
Test in screening learning disabilities. The study population composed of all
primary school students with learning disabilities who were refered to the
educational and rehabilitation centers in Ahvaz city during the academic
year 1389-90. By purposed sampling, 52 learning disabeld children and 52
normal children were selected based on sex, age, education and language
group (mono-linguald or Arabic-Farsi bilingual). To collect the data, Bender
Gestalt tests were used. The obtained data were analyzed using MANOVA
statistical method. The results showed that there were significant difference
between the two groups in visual-motor perception and distortion,
integration, perseveration and rotation and all of the errors. So It seems that
Bender Geshtalt test is capable of screening learning disabilities in normal
children, especially in grade 2 and the upper grades.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Visual-motor perception
  • Bendar Geshtalt Test
  • leaning disabilities
  • primory school children

ابوالقاسمی، عباس و جوانمیری، لیلا( 1391 ). نقش مطلوبیت اجتماعی، سلامت روانی و خودکارآمدی در
.6-20 ،(2) پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان. مجل هی روا نشناسی مدرسه، 1
امین زاده، انوشه و حسن آبادی، حمیدرضا ( 1389 ). نارسایی های شناختی زیربنایی در ناتوانی ریاضی.
.180-187 ،(6) فصلنام هی روا نشناسی تحولی: روا نشناسان ایرانی، 23
ایلوارد، الیزابت. اچ و براون، فرانک. آر. تشخیص و ساماندهی ناتوان یهای یادگیر . ی ترجمه ی رضا برادری
1377 )، تهران: انتشارات سازمان آموزش و پرورش استثنایی. )
براهنی، نقی ( 1371 ). هنجاریابی آزمون بندر گشتالت با سیستم نمره گذاری رشدی کوپیتز بر روی
دانش آموزان 5 تا 10 ساله تهران، کتابخانه انستیتو روان پزشکی تهران.
بهرامی، هادی ( 1381 ).آزمون های روانی(بانی نظری و فنون کاربردی). چاپ دوم، تهران: انتشارات
دانشگاه علامه طباطبایی.
حاجلو، نادر؛ رضایی شریف، علی و واحدی، شهرام( 1391 ). همبسته های هویت یابی فردی در دان شآموزان
.21-38 ،(2) دختر مقطع متوسطه ی شهرستان اردبیل. مجل هی روا نشناسی مدرسه، 1
راقبیان، رویا؛ اخوان تفتی، مهناز و حجازی، الهه( 1391 ). بررسی اثربخشی برنامه ای طراحی شده براساس
رویکردهای پرسش از نویسنده و درک خواندن سه وجهی بر افزایش درک خواندن دان شآموزان.
.39-58 ،(2) مجل هی روا نشناسی مدرسه، 1
شکوهی یکتا، محسن و پرند، اکرم ( 1385 ). ناتوان یهای یادگیر . ی تهران: انتشارات تیمور زاده.
شهیم، سیما ( 1371 ). هنجاریابی مقیاس هوشی و کسلر کودکان در شیراز. نشریه علوم اجتماعی و انسانی
.123-154 ،( 13 و 14 ) دانشگاه شیراز، 6
شهیم، سیما و هارون رشیدی، همایون ( 1386 ). مقایسه ی عملکرد کودکان دارای اختلال یادگیری کلامی
و غیرکلامی در مقیاس تجدید نظرشده ی هوشی وکسلر، آزمون دیداری حرکتی بندرگشتالت و
Journal of Learning Disabilities, Spring 2013 مجله ی ناتوانی های یادگیری، بهار 1392
Vol.2, No.3/116-135 116 -135/ دوره ی 2، شماره ی 3
134
مقیاس ریاضیات ایران کی مت. مجل هی دانش و پژوهش در روا نشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد
.61-90 ،(6) خوراسگان( اصفهان) ، 32
صادقی، رسول ( 1373 ). نرم یابی آزمون دیداری  حرکتی بندر گشتالت در مدارس ابتدایی مشه . د
پایان نامه ی کارشناسی ارشد رشته ی کودکان استثنایی، دانشگاه تهران. دانشکده ی روان شناسی و
علوم تربیتی.
عبدالحسین زاده، عباس ( 1382 ). بررسی و مقایس هی الگوی پاسخدهی دانشآموزان دختر دارای
اختلالات یادگیری ویژه در ریاضیات و دانشآموزان عادی به آزمون بندر گشتال . ت پایان نامه ی
کارشناسی ارشد، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
عزیزیان، مرضیه و سیف نراقی، مریم( 1384 ). مقایسه ی توان آزمون بنتون و بندر گشتالت درتشخیص
مشکلات ادراک بینایی کودکان نارساخوان 8 تا 10 سال شهر تهران. مجل هی دانش و پژوهش در
.39-54 ،(23) روا نشناسی، 6
کرک، سامویل و چالفانت، جیمز ( 1984 ). اختلالات یادگیری تحولی و تحصیل . ی ترجمه ی سیمین
رونقی؛ زینب خانجانی و مهین وثوقی رهبری ( 1377 )، تهران. انتشارات آموزش و پرورش استثنایی.
کوشش، محمدرضا؛ بهرامی، هادی، بیگلریان، اکبر؛ فرو عالدین، عدل؛ سامع سیاهکلرودی، لاله و کریمی،
حمید ( 1385 ). مقایسه ی تمیز ادراک بینایی در سه گروه از دانش آموزان عادی، عقب مانده ی ذهنی
.15-21 ،(3) آموزشی پذیر و دارای اختلالات یادگیری شهر تهران. فصلنامه ی توان بخشی، 6
.52. کوشش، محمدرضا؛ بهرامی، هادی؛ بیگلریان، اکبر؛ فروع الدین عدل؛ سامع سیاهکلرودی، لاله و کریمی، حمید ( 1385 ). مقایسه تمیز ادراک بینایی در سه گروه از دانش آموزان عادی، عقب مانده ذهنی آموزش پذیر و دارای اختلالات یادگیری شهر تهران. فصلنامه توا نبخشی، زمستان: 27
مارلی، مارنات ( 1982 ). آسی ب شناس ی عضو ی مغ ز و آزمو ن بند ر گشتا ل . ت ترجمه ی حبیب الله
قاسم زاده و اکرم خمسه( 1377 )، تهران، انتشارات رشد.
محمدی، رقیه؛ بهنیا، فاطمه و فرهبد، مژگان ( 1388 ). کاردرمانی و مهارت های ادراکی  حرکتی در
. 44  51 ،( اختلالات ویژه ی یادگیری. مجل هی تعلیم و تربیت استثنایی،شهریور و مهر، ( 93 و 94
مهری نژاد، سید ابولقاسم؛ صبحی قراملکی، ناصر و رجبی مقدم، سارا( 1391 ). بررسی توان پیش بینی
آزمون بندر  گشتالت برای آمادگی ابتلا به ناتوانی های خواندن و دیکته در کودکان پیش دبستانی.
. 118  130 ،(3) مجل هی ناتوان یهای یادگیری، 1
مقایسه ی ادراک دیداری  حرکتی کودکان دارای اختلال یادگیری و عادی در آزمون بندرگشتالت
135
نصری، صادق و خورشیدی، علیرضا( 1391 ). بررسی ارتباط چندگانه ی ویژگی های شخصیتی و سبک های
.104-123 ،(4) یادگیری دانش آموزان. مجل هی روا نشناسی مدرسه، 1
نوربخش، مرتضی؛ یوسفی لویه، مجید و خان زاده، علی( 1382 ). مقایسه ی نوع ادراک کودکان مبتلابه
اختلالات یادگیری و کودکان عادی در آزمون رورشاخ و قابلیت این آزمون در شناسایی و
.177-194 ،(8) تشخیص اختلالات یادگیری. مجل هی پژوهش در حیط هی کودکان استثنایی ، 3
American Psychiatric Association. (2000). Diagnostic and statistical manual of mental
disorders (4th ed.). Washington, DC: Author.
Balouti, Alireza., Bayat, Mohammad Reza. & Alimoradi, Mahnaz. (2012). Relationship
between visual perception and reading disability in primary students (first, second, third
grade) of Ahwaz city. Intrnational research journal of applied and basic sciences, 3(10),
2091-2096.
Bender, W.(2001). Learning disabilities: Charactristics, identification and teaching
strategies (2nd ed). Boston: Allyn & Bacon.
Gresham, Frank. M. (2002). Responsiveness to Intervention: An Alternative
Approach to Identification of Learning Disabilities. Available at:
http://nrcld.org/resources/ldsummit/gresham4.html
Groth-Marnat, G.(2003). Handbook of Psyhological Assessment. New Yourk: wiley.
Gwynn, Hilary. (2008). Learning disabilities: the pediatrician's role. Pediatric News.
Handler, Sheryl. M. & Fierson, Walter. M. (2011). From the American Academy of
Pediatrics, Joint Technical Report Learning Disabilities, Dyslexia and Vision.
Pediatrics, 127(3), 818-856.
Koppitz, E. M. (1975). Bender Gestalt Test, Visual Aural Digit Span Test and Reading
Achievement. Journal Learning Disabilities, 8(3), 154-158.
Monte D. & Smith. (1977). Recategorized WISC-R Scores of Learning Disabled Children.
Journal of learning disabilities,10(7), 437-443.
Nathlie, A. Badian. (1984). Can the WPPSI be of Aid in Identifying Young Children at
Risk for Reading Disability .Journal of learning disabilities, 17 (10), 583-587.
Shalev, Ruth.S. & Gross-Tsur, Varda. (2001). Developmental dyscalculia. Pediatr Neurol.
May; 24(5), 337-42.
Viljoen, G., Levett, A., Tredoux, C. & Anderson, S. (1994). Using the Bender- Gestalt in
South Africa: Some normative data for Zulu -speaking children. South African Journal
of Psychology, 24(3), 145-150.
Weber, Mark. C. (2009). The IDEA Eligibility Mess. Buffalo Law Review.

ابوالقاسمی، عباس و جوانمیری، لیلا( 1391 ). نقش مطلوبیت اجتماعی، سلامت روانی و خودکارآمدی در
.6-20 ،(2) پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان. مجل هی روا نشناسی مدرسه، 1
امین زاده، انوشه و حسن آبادی، حمیدرضا ( 1389 ). نارسایی های شناختی زیربنایی در ناتوانی ریاضی.
.180-187 ،(6) فصلنام هی روا نشناسی تحولی: روا نشناسان ایرانی، 23
ایلوارد، الیزابت. اچ و براون، فرانک. آر. تشخیص و ساماندهی ناتوان یهای یادگیر . ی ترجمه ی رضا برادری
1377 )، تهران: انتشارات سازمان آموزش و پرورش استثنایی. )
براهنی، نقی ( 1371 ). هنجاریابی آزمون بندر گشتالت با سیستم نمره گذاری رشدی کوپیتز بر روی
دانش آموزان 5 تا 10 ساله تهران، کتابخانه انستیتو روان پزشکی تهران.
بهرامی، هادی ( 1381 ).آزمون های روانی(بانی نظری و فنون کاربردی). چاپ دوم، تهران: انتشارات
دانشگاه علامه طباطبایی.
حاجلو، نادر؛ رضایی شریف، علی و واحدی، شهرام( 1391 ). همبسته های هویت یابی فردی در دان شآموزان
.21-38 ،(2) دختر مقطع متوسطه ی شهرستان اردبیل. مجل هی روا نشناسی مدرسه، 1
راقبیان، رویا؛ اخوان تفتی، مهناز و حجازی، الهه( 1391 ). بررسی اثربخشی برنامه ای طراحی شده براساس
رویکردهای پرسش از نویسنده و درک خواندن سه وجهی بر افزایش درک خواندن دان شآموزان.
.39-58 ،(2) مجل هی روا نشناسی مدرسه، 1
شکوهی یکتا، محسن و پرند، اکرم ( 1385 ). ناتوان یهای یادگیر . ی تهران: انتشارات تیمور زاده.
شهیم، سیما ( 1371 ). هنجاریابی مقیاس هوشی و کسلر کودکان در شیراز. نشریه علوم اجتماعی و انسانی
.123-154 ،( 13 و 14 ) دانشگاه شیراز، 6
شهیم، سیما و هارون رشیدی، همایون ( 1386 ). مقایسه ی عملکرد کودکان دارای اختلال یادگیری کلامی
و غیرکلامی در مقیاس تجدید نظرشده ی هوشی وکسلر، آزمون دیداری حرکتی بندرگشتالت و
مقیاس ریاضیات ایران کی مت. مجل هی دانش و پژوهش در روا نشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد
.61-90 ،(6) خوراسگان( اصفهان) ، 32
صادقی، رسول ( 1373 ). نرم یابی آزمون دیداری  حرکتی بندر گشتالت در مدارس ابتدایی مشه . د
پایان نامه ی کارشناسی ارشد رشته ی کودکان استثنایی، دانشگاه تهران. دانشکده ی روان شناسی و
علوم تربیتی.
عبدالحسین زاده، عباس ( 1382 ). بررسی و مقایس هی الگوی پاسخدهی دانشآموزان دختر دارای
اختلالات یادگیری ویژه در ریاضیات و دانشآموزان عادی به آزمون بندر گشتال . ت پایان نامه ی
کارشناسی ارشد، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
عزیزیان، مرضیه و سیف نراقی، مریم( 1384 ). مقایسه ی توان آزمون بنتون و بندر گشتالت درتشخیص
مشکلات ادراک بینایی کودکان نارساخوان 8 تا 10 سال شهر تهران. مجل هی دانش و پژوهش در
.39-54 ،(23) روا نشناسی، 6
کرک، سامویل و چالفانت، جیمز ( 1984 ). اختلالات یادگیری تحولی و تحصیل . ی ترجمه ی سیمین
رونقی؛ زینب خانجانی و مهین وثوقی رهبری ( 1377 )، تهران. انتشارات آموزش و پرورش استثنایی.
کوشش، محمدرضا؛ بهرامی، هادی، بیگلریان، اکبر؛ فرو عالدین، عدل؛ سامع سیاهکلرودی، لاله و کریمی،
حمید ( 1385 ). مقایسه ی تمیز ادراک بینایی در سه گروه از دانش آموزان عادی، عقب مانده ی ذهنی
.15-21 ،(3) آموزشی پذیر و دارای اختلالات یادگیری شهر تهران. فصلنامه ی توان بخشی، 6
.52. کوشش، محمدرضا؛ بهرامی، هادی؛ بیگلریان، اکبر؛ فروع الدین عدل؛ سامع سیاهکلرودی، لاله و کریمی، حمید ( 1385 ). مقایسه تمیز ادراک بینایی در سه گروه از دانش آموزان عادی، عقب مانده ذهنی آموزش پذیر و دارای اختلالات یادگیری شهر تهران. فصلنامه توا نبخشی، زمستان: 27
مارلی، مارنات ( 1982 ). آسی ب شناس ی عضو ی مغ ز و آزمو ن بند ر گشتا ل . ت ترجمه ی حبیب الله
قاسم زاده و اکرم خمسه( 1377 )، تهران، انتشارات رشد.
محمدی، رقیه؛ بهنیا، فاطمه و فرهبد، مژگان ( 1388 ). کاردرمانی و مهارت های ادراکی  حرکتی در
. 44  51 ،( اختلالات ویژه ی یادگیری. مجل هی تعلیم و تربیت استثنایی،شهریور و مهر، ( 93 و 94
مهری نژاد، سید ابولقاسم؛ صبحی قراملکی، ناصر و رجبی مقدم، سارا( 1391 ). بررسی توان پیش بینی
آزمون بندر  گشتالت برای آمادگی ابتلا به ناتوانی های خواندن و دیکته در کودکان پیش دبستانی.
. 118  130 ،(3) مجل هی ناتوان یهای یادگیری، 1
مقایسه ی ادراک دیداری  حرکتی کودکان دارای اختلال یادگیری و عادی در آزمون بندرگشتالت
135
نصری، صادق و خورشیدی، علیرضا( 1391 ). بررسی ارتباط چندگانه ی ویژگی های شخصیتی و سبک های
.104-123 ،(4) یادگیری دانش آموزان. مجل هی روا نشناسی مدرسه، 1
نوربخش، مرتضی؛ یوسفی لویه، مجید و خان زاده، علی( 1382 ). مقایسه ی نوع ادراک کودکان مبتلابه
اختلالات یادگیری و کودکان عادی در آزمون رورشاخ و قابلیت این آزمون در شناسایی و
.177-194 ،(8) تشخیص اختلالات یادگیری. مجل هی پژوهش در حیط هی کودکان استثنایی ، 3
American Psychiatric Association. (2000). Diagnostic and statistical manual of mental
disorders (4th ed.). Washington, DC: Author.
Balouti, Alireza., Bayat, Mohammad Reza. & Alimoradi, Mahnaz. (2012). Relationship
between visual perception and reading disability in primary students (first, second, third
grade) of Ahwaz city. Intrnational research journal of applied and basic sciences, 3(10),
2091-2096.
Bender, W.(2001). Learning disabilities: Charactristics, identification and teaching
strategies (2nd ed). Boston: Allyn & Bacon.
Gresham, Frank. M. (2002). Responsiveness to Intervention: An Alternative
Approach to Identification of Learning Disabilities. Available at:
http://nrcld.org/resources/ldsummit/gresham4.html
Groth-Marnat, G.(2003). Handbook of Psyhological Assessment. New Yourk: wiley.
Gwynn, Hilary. (2008). Learning disabilities: the pediatrician's role. Pediatric News.
Handler, Sheryl. M. & Fierson, Walter. M. (2011). From the American Academy of
Pediatrics, Joint Technical Report Learning Disabilities, Dyslexia and Vision.
Pediatrics, 127(3), 818-856.
Koppitz, E. M. (1975). Bender Gestalt Test, Visual Aural Digit Span Test and Reading
Achievement. Journal Learning Disabilities, 8(3), 154-158.
Monte D. & Smith. (1977). Recategorized WISC-R Scores of Learning Disabled Children.
Journal of learning disabilities,10(7), 437-443.
Nathlie, A. Badian. (1984). Can the WPPSI be of Aid in Identifying Young Children at
Risk for Reading Disability .Journal of learning disabilities, 17 (10), 583-587.
Shalev, Ruth.S. & Gross-Tsur, Varda. (2001). Developmental dyscalculia. Pediatr Neurol.
May; 24(5), 337-42.
Viljoen, G., Levett, A., Tredoux, C. & Anderson, S. (1994). Using the Bender- Gestalt in
South Africa: Some normative data for Zulu -speaking children. South African Journal
of Psychology, 24(3), 145-150.
Weber, Mark. C. (2009). The IDEA Eligibility Mess. Buffalo Law Review.