مقایسه‏ اثربخشی آموزش مبتنی بر هوش چندگانه و آگاهی واج ‏شناختی و ترکیب این دو روش بر بهبود مهارت‏ های خواندن دانش ‏آموزان نارساخوان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی تربیتی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.

2 استاد، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

3 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، گروه روانشناسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

4 استادیار، گروه روانشناسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.

چکیده

اهداف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه‏ اثربخشی آموزش مبتنی بر هوش چندگانه و آگاهی واج ‏شناختی و ترکیب این دو روش بر بهبود مهارت‏ های خواندن دانش ‏آموزان نارساخوان انجام شد.
مواد و روش ­ها: روش پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون چند گروهی همراه با گروه کنترل می‏ باشد. جامعه آماری پژوهش شامل دانش ‏آموزان دارای اختلال نارساخوانی شهرستان اردبیل در سال تحصیلی 97-1396 بود (112=N). روش نمونه گیری به صورت در دسترس بود و با استفاده از این روش تعداد 68 نفر انتخاب شد و به سه گروه 16 نفره آزمایش و یک گروه کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش اول ده جلسه آموزش آگاهی واج ‏شناختی و آزمایش دوم یازده جلسه آموزش مبتنی بر هوش چندگانه و گروه سوم بسیت جلسه ترکیب دو روش و گروه کنترل برنامه عادی روزانه خود را داشتند. برای جمع ‏آوری داده‏ ها از آزمون ماتریس ‏های پیشرونده‏ ریون و آزمون نارساخوانی استفاده شد. برای تحلیل داده ‏های پژوهش از آزمون تحلیل واریانس استفاده شد و برای این منظور از نرم ­افزار آماری SPSS بهره گرفته شد.
یافته ­ها: یافته‏ ها نشان دادند آموزش مبتنی بر آگاهی واج‏ شناختی و هوش چندگانه و ترکیب دو روش موجب بهبود معنادار مهارت خواندن گروه ‏های آزمایش شده است (0/05>P). همچنین نتایج نشان داد آموزش ترکیبی آگاهی واج ‏شناختی و هوش چندگانه تاثیر بیشتری بر میانگین نمرات مهارت خواندن نارساخوان داشت.
نتیجه­ گیری:  بر اساس نتایج به  دست آمده به روانشناسان توصیه می‏ شود از آموزش ‏های مبتنی بر آگاهی واج‏ شناختی و هوش چندگانه در راستای کمک به بهبود مهارت خواندن دانش ‏آموزان مبتلا به نارسا خوانی استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparing the effectiveness of education based on multiple intelligences and phonological awareness and the combination of these two methods on improving the reading skills of dyslexic students

نویسندگان [English]

  • Behrooz fooladi 1
  • Mohammad Narimani 2
  • Tavakkol Mousazadeh 3
  • Somayyeh Taklavi 4
1 PhD student in Educational Psychology, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran
2 Professor, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
3 Assistant Professor Islamic Azad University, Department of Psychology, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran
4 Assistant Professor Islamic Azad University, Department of Psychology, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran
چکیده [English]

Objective: The present study was conducted with the aim of comparing the effectiveness of education based on multiple intelligences and phonological awareness and the combination of these two methods on improving the reading skills of dyslexic students.
Methods: The research method is an experimental type with a multi-group pre-test and post-test design with a control group. The statistical population of the research included students with dyslexia in Ardabil city in the academic year of 2016-2017 (N=112). The sampling method was readily available, and using this method, 64 people were selected and divided into three experimental groups of 16 people and a control group. The first experimental group had ten sessions of phonological awareness training, the second experiment had eleven sessions of training based on multiple intelligences, and the third group had twenty sessions combining the two methods and the control group had their normal daily schedule. To collect data, Raven's progressive matrices test and dyslexia test were used. Analysis of variance test was used to analyze the research data, and SPSS statistical software was used for this purpose.
Results: The results showed that the training based on phonological awareness and multiple intelligences and the combination of the two methods has significantly improved the reading skills of the experimental groups (P<0.05). Also, the results showed that the combined training of phonological awareness and multiple intelligences had a greater effect on the average reading skill scores of dyslexics (P<0.05).
Conclusion: based on the results obtained, it is recommended to psychologists to use training based on cognitive awareness and multiple intelligences in order to help improve the reading skills of children with dyslexia.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Multiple Intelligences
  • Phonological Awareness
  • Reading Skills
  • Dyslexia

مراجع

 آرمسترانگ، ت. (2001). هوش ‏های چندگانه در کلاس درس. ترجمه: مهشید صفری. (1378). تهران: انتشارات مدرسه.
آناستازی، آ .(1970). روان آزمایی. ترجمه ی محمد نقی براهنی (1379). تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
دلاور ع. (1385). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: کلک آزاد.
 دستجردی کاظمی، ر. (1385). آگاهی واج ‏شناختی چیست؟، پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 6(4)، 954-931. http://joec.ir/article-1-396-fa.html
راقبیان، ر.، اخوان تفتی، م و حجازی، ا. (1391). بررسی اثربخشی برنامه طراحی شده بر اساس رویکردهای پرسش از نویسنده و درک خواندن سه وجهی بر افزایش درک خواندن دانش‌آموزان. روان‌شناسی مدرسه و آموزشگاه، 1(2)، 58-39.  https://jsp.uma.ac.ir/article_41.html
رحیمی، س و فضیلتی، م. (1395). کاربست نظریه هوش های چندگانه گاردنر در آموزش و یادگیری، رویش روان شناسی،  5(3)، 30-25. https://frooyesh.ir/article-1-72-fa.html
زندی، ب. (1380). خودآموز روش تدریس زبان فارسی دوره کاردانی تربیت معلم. تهران: انتشارات شرکت چاپ و نشر کتاب‏های ایران.
سلیمانی، ز.، سعید منش، م.، مهری، آ و جهانی، ی. (1388). بررسی ارتباط بین آگاهی واج شناختی، سرعت نامیدن خودکار با نمره خواندن در پایه اول ابتدایی شهر تهران. شنوایی شناسی، 18 (2)، 25-18. https://aud.tums.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-25-116&sid=1&slc_lang=fa
عابدی، احمد و اقابابایی، سارا (1389).اثربخشی آموزش حافظه فعال بر بهبود عملکرد تحصیلی کودکان با ناتوانی یادگیری ریاضی. مجله روان‌شناسی بالینی، 2(4).73-81. https://www.sid.ir/paper/359602/fa
کرمی نوری، ر.، مرادی، ع. (1388). آزمون خواندن و نارساخوانی (نما). انتشارات جهاد دانشگاهی.
گنجی، م.، زاهد بابلان، ع و معینی کیا، م. (1391). فراتحلیل پژوهش ­های انجام یافته در خصوص نقش الگوهای تدریس بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان. روان شناسی مدرسه و آموزشگاه، 1(1)، 93-107. https://jsp.uma.ac.ir/article_23.html
فصیحانی فرد، س  و میکائیلی منیع، ف. (1389). اثربخشی سه روش آموزشی- اصلاحی مبتنی بر مدل پردازش واج‎ شناختی بر سرعت و صحت خواندن دانش‌آموزان نارساخوان مقطع ابتدایی. مجله کودکان استثنایی، 10(3)، 269-288. http://joec.ir/article-1-266-fa.html
 فیاضی، ل. (1388). اجرای آزمون آگاهی واج‏ شناختی و آموزش مهارت آگاهی واج ‏شناختی در دانش ‏آموزان دبستانی دارای آسیب شنوایی باغچه­ بان 1 تهران. مجله تعلیم و تربیت استثنایی، 10(94)، 39-32. http://exceptionaleducation.ir/article-1-1584-fa.html
مهرمحمدی، م. (1385). نظریه هوش ­های چندگانه و دلالت ­های آن برای برنامه درسی و آموزش، فصلنامه تعلیم و تربیت، 8.
نریمانی، م.، رجبی، س.، افروز، گ.ع.، و صمدی خوشخو، ح. (1390). بررسی اثربخشی مراقبت از ناتوانی‌های یادگیری استان اردبیل در بهبود اختلال یادگیری دانش‌آموزان. مجله ناتوانی های یادگیری، 1(1)، 128-109. https://jld.uma.ac.ir/article_93.html?lang=en
Reference
American Psychiatric Association. (2022). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: DSM-5, (5th ed). Arlington: American Psychiatric.
 Batdi, V. (2017). The effect of multiple intelligences on academic achievement: A meta–analytic and thematic study. Educational Sciences: Theory and Practice, 17, 2057–2092. [DOI.org/10.12738/estp.2017.6.0104]
Byrge, C., & Tang, C. (2015). Embodied creativity training: Effects on creative self-efficacy and creative production. Thinking Skills and Creativity, 16, 51-61. https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/j.tsc.2015.01.002
Chen, J. Q., Moran, S., & Gardner, H. (2009). Multiple intelligences theory around the world. San Francisco: Jossey–Bass.
 Dastjerdi, M., & Soleymani, Z. (2007). What is Phonological Awareness? JOEC, 6(4), 931-954. http://joec.ir/article-1-396-fa.html
Dessemontet, R. S., & de Chambrier, A. F. (2015). The role of phonological awareness and letter-sound knowledge in the reading development of children with intellectual disabilities. Research in developmental disabilities, 41, 1-12. https://isiarticles.com/bundles/Article/pre/pdf/73861.pdf
Delaware, A. (2006). Theoretical and practical foundations of research in humanities and social sciences. Tehran: kalak azad.
Fasihiyani Fard, S., & Michaeli Monie, F., (2010). Effectiveness of three methods for model-based educational reform phonological processing speed and accuracy of reading in dyslexic students at elementary. Journal of exceptional children, 37, 269-288. (Persian). http://joec.ir/article-1-266-fa.html
Ferrero, M., Vadillo, M. A., & León, S. P. (2021). A valid evaluation of the theory of multiple intelligences is not yet possible: Problems of methodological quality for intervention studies. Intelligence, 88, 101566. [DOI.org/10.1016/j.intell.2021.101566]
Funder, D. C., & Ozer, D. J. (2019). Evaluating effect size in psychological research: Sense and nonsense. Advances in Methods and Practices in Psychological Science, 2(2), 156–168. https://psycnet.apa.org/doi/10.1177/2515245919847202
González-Treviño, I. M., Núñez-Rocha, G. M., Valencia-Hernández, J. M., & Arrona-Palacios, A. (2020). Assessment of multiple intelligences in elementary school students in Mexico: An exploratory study. Heliyon, 6(4), e03777. [DOI.org/10.1016/j.heliyon.2020.e03777]
Ganji, M., Zahed-Babelan, A., & MoeiniKia, M. (2012). Meta-analysis of studies carried out regarding the role of teaching models in students academic achievement. Journal of school psychology, 1(1), 93-107. https://jsp.uma.ac.ir/article_23.html
Karami Noori, R., & Moradi, A. (2005). Reading and Dyslexia Test. Tehran: Jahad daneshgahi
Sadeghi A, Rabiee M, Abedi M. (2011). Validation and Reliability of the Wechsler Intelligence Scale for Children- IV. Developmental Psychology, Iranian Psychologists, 7(28), 378-386. [persian].
Lortie-Forgues, H., & Inglis, M. (2019). Rigorous large–scale educational RCTs are often uninformative: Should we be concerned? Educational Researcher, 48, 158–166. [DOI.org/10.3102/0013189X19832850]
Macmillan, J. (2004). Music and Dyslexia, piano professional, spring. Journal of Psychology, 4, 10-17.
Marta Ferrero., Miguel A., Vadillo & Samuel P. Le´on. (2021). valid evaluation of the theory of multiple intelligences is not yet possible: Problems of methodological quality for intervention studies, Intelligence, 88; 101-116. [DOI.org/10.1016/j.intell.2021.101566]
Narimani, M., Rajabi, S., Afroz, G. A., & Samadi khoshkhoo, H. (2011). Evaluate the effectiveness of learning disabilities care Ardebil province in improving student learning disorder. Learning disabilities Journal, 1(1), 128-109. (Persian). https://jld.uma.ac.ir/article_93.html?lang=en
 Pfost, M., Blatter, K., Artelt, C., Stanat, P., & Schneider, W. (2019). Effects of training phonological awareness on children's reading skills. Journal of Applied Developmental Psychology, 65, 101067. https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/j.appdev.2019.101067
Rahimi, S. (2016). Pragmatics of multiple intelligence theory in learning and instruction. Rooyesh, 5 (3), 7-30. https://frooyesh.ir/article-1-72-fa.html
 Raghebian, R., Akhavan, M., & Hejazi, E. (2012). An examination of the effectiveness of a program based on combining questioning the author and triarchic reading comprehension approaches in improving the students’ reading comprehension, Journal of school psychology, 1(2), 39- 58. https://jsp.uma.ac.ir/article_41.html?lang=en
Schlaggar, B. L., & McCandliss, B. D. (2016). Development of neural systems for reading. Annual Review of Neuroscience, 30, 475–503. [DOI.org/10.1146/annurev.neuro.28.061604.135645]
Seifert, K., & Sutton, R. (2009). Educational Psychologry. Switzerland: Jacobs Foundation.
Vidal, M. M., Lousada, M., & Vigário, M. (2020). Music effects on phonological awareness development in 3-year-old children. Applied Psycholinguistics, 41(2), 299-318. [DOI.org/10.1017/S0142716419000535]
Wagner, J., Hoppmann, C., Ram, N., & Gerstorf, D. (2015). Self-esteem is relatively stable late in life: The role of resources in the health, self-regulation, and social domains. Developmental Psychology, 51(1), 136–149. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/a0038338
Yopp, H. K. & Yopp, R. H. (2009). Phonological awareness is child's play! YC Young Children, 64(1), 12.
ناتوانی های یادگیری
دوره 13، شماره 4
شهریور 1403
صفحه 59-71

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار