اثربخشی فرزند پروری مثبت به مادران بر خودکارآمدی و تاب آوری کودکان داری اختلال یادگیری خاص

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه آموزش علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان. تهران، ایران

2 دکتری روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

اهداف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی فرزند پروری مثبت به مادران بر خودکارآمدی و تاب آوری کودکان داری اختلال یادگیری خاص انجام شد.
مواد و روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه کودکان 8 تا 12 سال مبتلا به اختلال یادگیری در سال 1402 بود؛ که از این گروه 40 نفر کودک مبتلا به اختلال یادگیری از مرکز ناتوانی‌های یادگیری به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 20 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه 45 دقیقه‌ای تحت مداخله فرزند پروری مثبت قرار گرفتند و گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکرد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه خودکارآمدی کودک مورس (2001) و مقیاس تاب‌آوری کودک و نوجوان انگار و لیبنبرگ (2009) جمع-آوری شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری استفاده شد.
یافته‌ها نتایج نشان داد که مداخله فرزند پروری مثبت به مادران موجب بهبود خودکارآمدی و تاب آوری در آزمودنی‌های گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده است (05/0>P).
نتیجه‌گیری: بنابر نتایج بدست آمده مشخص می‌شود که برنامه فرزند پروری مثبت می‌تواند به عنوان روشی مؤثر در بهبود خودکارآمدی و تاب آوری کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص در نظر گرفته شود. بنابراین روانشناسان کودک و متخصصان می‌توانند از تکنیک‌های فرزندپروری در جهت بهبود مشکلات روانشناختی این کودکان استفاده نمایند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Positive Parenting to Mothers on Self-efficacy and Resilience of Children with Specific Learning Disorders

نویسندگان [English]

  • Afsane Shokri 1
  • Sara Taghizadeh Hir 2
1 Department of Educational Sciences, Farhangian University, Tehran, Iran
2 PhD of Psychology, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
چکیده [English]

Objective: The aim of this study was to investigate the effectiveness of positive parenting to mothers on self-efficacy and resilience of children with specific learning disorders.
Methods: This research was an experimental study, including pretest- posttest with control group. The statistical population of the present study included all children aged 7 to 12 years with learning disabilities in Ardabil in 2024. Among them, 40 children were selected using purposeful sampling method and placed randomly in experimental (n=20) and control group (n=20). Data were collected by using Morris Children and Adolescents Self-efficacy Questionnaire Morris (2001) and children and adolescents resilience scale (Engar & Libenberg, 2009). The experimental group participated in 10 sessions (45 minutes) of positive parenting and the control group didn’t receive any intervention. Data were analyzed using multivariate analysis of variance (MANOVA).
Results: The results indicated that positive parenting significantly improve self-efficacy and resilience of children with specific learning disorders (P<0/05).
Conclusion: The results showed that positive parenting can be considered as an effective way to improve self-efficacy and resilience of children with specific learning disorders. Therefore, child psychologists and specialists can use positive parenting to reduce the psychological problems of these children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Positive Parenting
  • Self-efficacy
  • Resilience
  • Children with Specific Learning Disorders
افضل­خانی، م.، . قدوسی، س. (1402). اثربخشی راهبردهای فراشناختی بر خودکارآمدی و باورهای انگیزشی در دانش آموزان با اختلالات یادگیری. برنامه ریزی و آموزش یادگیرنده محور، 2(4)، 1-10. [DOI.org/10.22034/cipj.2023.57194.1090]
زارع، ا.، حیدری، ح.، داوودی، ح.، و معینی کیا، م. (1401). مدل­یابی تأثیر خودارزیابی بر پیشرفت درس ریاضی دانش ­آموزان دوره دوم متوسطه با میانجی­گری خودتنظیمی و خودکارآمدی ریاضی. فصلنامه روان‌شناسی مدرسه و آموزشگاه. 11(2)، 62-70. [DOI.org/10.22098/jsp.2022.1717]
جولائیها، ن.، جان بزرگی، م.، علیپور، ا.، پسندیده، ع. (1400). مقایسه میزان اثربخشی فرزندپروری چندبعدی معنوی خداسو و فرزندپروری مثبت بر حرمت خود، خودکارآمدی و خود مهارگری کودکان دارای والدین پراسترس.مجله تحقیقات رفتاری، 19(2)، 292-276. https://rbs.mui.ac.ir/article-1-1025-fa.pdf
سعدونی، ز.، کاظمی مقدم، و هارون الرشیدی. (1402). اثربخشی آموزش مبتنی بر شفقت بر تاب­ آوری، نارسایی هیجانی. فصلنامه ناتوانی­ های یادگیری. 12(3)، 50-6. [DOI.org/10.22098/jld.2023.12700.2086]
شیرافکن اجیرلو، س.، شمشیری، م.، و مولائی، ب. (1401). بررسی ارتباط هوش معنوی، شیوه فرزندپروری والدین و رفتارهای پرخطر در دانش­آموزان مقطع متوسطه مشکین شهر. فصلنامه روان‌شناسی مدرسه و آموزشگاه، 11(2)، 71-82. [DOI.org/10.22098/jsp.2022.1700]
عزیزی­نژاد، ب.، دیوبند، ا. (1401). الگوی علی نقش میانجی خالقیت در تأثیر سبک­ های فرزندپروری بر پیشرفت تحصیلی و همنوایی تحصیلی دانش ­آموزان. فصلنامه روان‌شناسی مدرسه و آموزشگاه، 11(4)، 106-118. https://jsp.uma.ac.ir/article_1608.html?lang=en
علی اکبری دهکردی، م.، کاکاجویباری، ع.ا.، محتشمی، ح.، و یکدله پور، ن. (1393). اثربخشی برنامه فرزندپروری مثبت بر تنیدگی والدینی در مادران کودکان با آسیب شنوایی. مجله شنوایی شناسی، 6(23)، 66-75. https://aud.tums.ac.ir/article-1-5167-fa.html
علی پور، ف.، نجاتی، و.، دهرویه، ش.، مرادعلیان، ف.، بداقی، ا. (1399). تنظیم شناختی هیجان و مشکلات رفتاری در کودکان 7 تا 12 سال با نارسایی ویژه در یادگیری ریاضی، خواندن و نوشتن. فصلنامه کودکان استثنایی، 20(1)، 98-87.http://joec.ir/article-1-1113-fa.html 
جرسوزه، غ.، یار احمدی، ی.، احمدیان، ح.، اکبری، م. (1402). تدوین مدل علی بهزیستی تحصیلی بر اساس خودتنظیمی انگیزشی و خودکارآمدی هیجانی با نقش واسطه‌ای سرسختی تحصیلی در دانش آموزان. فصلنامه روان‌شناسی مدرسه و آموزشگاه. 12(2)، 59-74. [DOI.org/10.22098/jsp.2023.6956.4131]
موسوی امیرآباد ز.، نظری مقدم پ. (1398). اثربخشی آموزش مهارت‌های فرزندپروری مثبت بر کفایت اجتماعی و تنظیم هیجان دانش آموزان. رویش روان شناسی، ۸ (۱۰)، ۳۹-۴۶ http://frooyesh.ir/article-1-1233-fa.html
References
American Psychiatric Association (APA). (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5®). Arlington, VA: APA
Azizi Nejad, B. & Divband, A. (2023). The medicating role of creativity in the relationship between parenting style with academic achievement and adjustment. Journal of School Psychology and Institutions, 11(4), 106-118. https://jsp.uma.ac.ir/article_1608.html?lang=en
Balantekin, K. N., Anzman‐Frasca, S., Francis, L. A., Ventura, A. K., Fisher, J. O., & Johnson, S. L. (2020). Positive parenting approaches and their association with child eating and weight: A narrative review from infancy to adolescence. Pediatric obesity, (10)15, e12722. [DOI.org/10.1111/ijpo.12722]
Behnam Vashani, H., Hekmati pour, N., Vaghee, S., Asghari Nekah, S. (2015). Survey of social, emotional and academic selfefficacy in 7- 12 aged children with major thalassemia in mashhad. Journal of Pediatric Nursing, 2 (2), 49-57. http://jpen.ir/article-1-133-en.html
Bor, W., Sanders, M., & Markie-Dadds, C. (2002). The effectives of the triple p-positive parenting program on preschool children with co-occurring disruptive behavior and antisocial/hyperactivity difficulties. J. Abnorm. Child Psychol, 30(6), 572-87. [DOI.org/10.1023/a:1020807613155]
Colvin, M. K., Reesman, J., & Glen, T. (2022). Reforming learning disorder diagnosis following COVID-19 educational disruption. Nature Reviews Psychology, 1(5), 251-252.[DOI.org/10.1038/s44159-022-00052-0]
Dekkers, T. J., Hornstra, R., van der Oord, S., Luman, M., Hoekstra, P. J., Groenman, A. P., & van den Hoofdakker, B. J. (2021). Metaanalysis: Which Components of Parent Training Work for Children with Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder? Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 61(4), 478-494. [DOI.org/10.1016/j.jaac.2021.06.015]
Demmin, D. L., & Silverstein, S. M. (2020). Visual impairment and mental health: unmet needs and treatment options. Clinical Ophthalmology, 14(1), 4229-4251. [DOI.org/10.2147/opth.s258783]
Doinita, N. E., & Maria, N. D. (2015). Attachment and Parenting Styles. ProcediaSocial and Behavioral Sciences, 203, 199-204. [DOI.org/10.1016/j.sbspro.2015.08.282]
Fernández, M. S., Rueda, C. Z., Patrignani, G. G., Rivero, J. C. C., & Padilla, J. H. (2023). Adaptation to the disease, resilience and optimism in woman with breast cancer. Revista Colombiana de Psiquiatria (English ed.) [DOI.org/10.1016/j.rcpeng.2021.06.016]
Jarsozeh, G., Yarahmadi, Y., Ahmadian, H. & Akbari, M. (2023). Casual modeling of academic well-being based on motivational self-regulation and emotional self-efficacy by mediating role of academic hardiness in students. Journal of School Psychology and Institutions, 12 (2), 59-74. [DOI.org/10.22098/jsp.2023.6956.4131]
Julaieha N, Janbozorgi M, Alipur A, Pasandideh A. (2021). Comparison of the Effectiveness of GOD Oriented Multidimensional Spiritual Parenting and Positive Parenting Program on Self-Esteem, Self-Efficacy and Self-Control of Children with Stressed Parents. Res Behav Sci, 19 (2), 276 – 292.  [DOI.org/10.29252/rbs.19.2.276]
Kazerouni-zand, B., Sepehri, Z., & Mirzaiyan, B. (2013). The study of Psychometric features For Child and Youth Resilience Measure (CYRM-28) Iranian Society: Validity and Reliability. Quarterly Journal of Health Breeze, 2(3), 15-21. https://jfh.sari.iau.ir/article_641848_en.html
Kyriazos, T. A., & Stalikas, A. (2018). Positive parenting or positive psychology parenting? Towards a conceptual framework of positive psychology parenting. Psychology, 9(07), 1761. https://doi.org/10.4236/psych.2018.97104
Leijten, P., Gardner, F., Melendez-Torres, G. J., Van Aar, J., Hutchings, J., Schulz, S., & Overbeek, G. (2019). Meta-analyses: Key parenting program components for disruptive child behavior. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 58(2), 180-190. https://doi.org/10.1016/j.jaac.2018.07.900
Lipka, O., Sarid, M., Aharoni Zorach, I., Bufman, A., Hagag, A. A., & Peretz, H. (2020) Adjustment to higher education: A comparison of students with and without disabilities. Front. Psychol, 11, 1-11. [DOI.org/10.3389/fpsyg.2020.00923]
Little, H.M,, & Clark, J. (2016). Extroversion, neuroticism and self- concept: their impact on internet users in India. Department͏ of͏ Psychology,͏ Women’s͏ Christian͏ College
Mawila, D. (2022). The Mediation role of Caregivers and Context on Individual Factors in Enabling Resilience among Learners with Specific Learning Disability. Interchange, 54, 81-94. https://link.springer.com/article/10.1007/s10780-022-09484-2
McCaskey, U., Von Aster, M., O'Gorma Tuura, R., Kucian, K. (2017). Adolescents with developmental dyscalculia do not have a generalized magnitude deficitprocessing of discrete and continuous magnitudes. Frontiers in Human Neuroscience, 11, 102. https://doi.org/10.3389/fnhum.2017.00102
Mitchell, K. M., McMillan, D. E., Lobchuk, M. M., Nickel, N. C., Rabbani, R., & Li, J. (2021). Development and validation of the Situated Academic Writing Self Efficacy Scale (SAWSES). Assessing Writing, 48 (1), 1-20. [DOI.org/10.1016/j.asw.2021.100524]
Morelli, M., Cattelino, E., Baiocco, R., Trumello, C., Babore, A., Candelori, C., & Chirumbolo, A. (2020). Parents and children during the COVID-19 lockdown: The influence of parenting distress and parenting self-efficacy on children’s emotional well-being. Frontiers in psychology, 11, 584645. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.584645
Mousavi Amirabad, Z., Nazarimoghadam, P. (2019). Effectiveness of positive parenting skills training on social competence and emotion regulation in student. Rooyesh. 8(10), 39-46. http://frooyesh.ir/article-1-1233-fa.html
Muris, P. (2001). A Brief questionnaire for measuring Selfefficacy in youth. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 23, 145 -149. https://psycnet.apa.org/doi/10.1023/A:1010961119608
Nemati, S., Pourtaleb, N., BadriGargari, R., Hashemi, T., Deetjen, R., & Shojaeian, N. (2022). The Effectiveness of Acceptance and Commitment Training Program on the Level of Academic Stress and Academic Burnout in Students with Specific Learning Disability. Advances in Neurodevelopmental Disorders, 7(4), 1-10. [DOI.org/10.1007/s41252-022-00307-0]
Panicker, A. S., & Chelliah, A. (2016). Resilience and stress in children and adolescents with specific learning disability. Journal of the Canadian Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 25(1), 17. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4791102/
Sadoni, Z., Kazemian Moghadam, K. & Haroon Rashidi, H. (2023). The Effectiveness of Compassion-Focused Therapy on Resilience, Alexithymia and Empathy Students with Specific Learning Disabilities (Persian). Journal of Learning Disabilities, 12 (3), 50-65. [DOI.org/10.22098/jld.2023.12700.2086]
Saleh, A. (2017). Child and youth resilience measure: The most informed personchild form. Tehran: Aramis. (Text in Persian)
Sanders, M. R. (2003). Triple P–Positive Parenting Program: A population approach to promoting competent parenting. Australian e-journal for the Advancement of Mental Health, 2(3), 127-43. [DOI.org/10.5172/jamh.2.3.127]
Scanlon, D. (2013). Specific Learning Disability and Its Newest Definition Which Is Comprehensive and Which Is Insufficient? Journal of Learning Disabilities, 46(1), 26-33. [DOI.org/10.1177/0022219412464342]
Shirafkan Ajirloo, S., Shamshiri, M., & Molaei, B. (2022). The relationship between spiritual intelligence, parenting styles and risky behaviors among high school students in Meshgin Shahr. Journal of School Psychology and Institutions, 11(2):71-82. [DOI.org/10.22098/jsp.2022.1700]
Son, D. M., & Ham, O. K. (2020). Influence of group resilience on job satisfaction among Korean nurses: A cross-sectional study. Journal of clinical nursing, 29(17-18), 3473-3481 https://doi.org/10.1111/jocn.15385
Tahmassian, K. (2007). Validation and Standardization of Persian Version of Self-Efficacy Questionnaire- Childran. Journal of Appiled Psychology, (1)4, 373-390. https://apsy.sbu.ac.ir/article_94583.html
Turner, K.M.T, & Sanders, M.R. (2016). Dissemination of evidence-based parenting and family support strategies: learning from the triple p-positive parenting program system approach. Aggress Violent Behav, 11(2), 176-93. [DOI.org/10.1016/j.avb.2005.07.005]
Wagers, K. B., & Kiel, E. J. (2019). The influence of parenting and temperament on empathy development in toddlers. Journal of family psychology, 33(4), 391–400. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/fam0000505
Wagner, R. K., Zirps, F. A., Edwards, A. A., Wood, S. G., Joyner, R. E., Becker, B. J., ... & Beal, B. (2020). The prevalence of dyslexia: A new approach to its estimation. Journal of learning disabilities, 53(5), 354- 365. https://psycnet.apa.org/doi/10.1177/0022219420920377
Wright, P. I., Prescott, R. (2018). Utilizing technology for professional learning in the dissemination of evidence-based practices to paraprofessionals working in public education. International Electronic Journal of Elementary Education, 10(3), 331-337. https://doi.org/10.26822/iejee.2018336191
Zahrakar, K., Karami, K., & Bozorgmanesh, K. (1393). Evaluate the psychometric properties of the Sixbey "Family Resilience scale. Quarterly of Educational Measurement, 5(18), 133-156. https://doi.org/10.22054/jem.2015.792
Zare, A., Heidari, H., Davoodi, H. & Moeini Kia, M. (2022). Modeling self-assessment impact on math achievement with mediated by self-regulation and self-efficacy of high school students. Journal of School Psychology and Institutions, 11(2), 62-70. [DOI.org/10.22098/jsp.2022.1717]