اثر بخشی بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی- رفتاری در بهبود عملکرد ریاضیات و خواندن دانش‌آموزان دارای حساب نارسایی و نارسا خوانی

نویسندگان

1 استادیار روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی

2 استاد گروه روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

3 کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

4 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

در پژوهش حاضر، بازی درمانی با رویکرد شناختی- رفتاری در بهبود عملکرد ریاضیات و خواندن دانش‌آموزان دارای حساب­نارسایی و نارسا­خوانی مورد بررسی قرار گرفت. افراد گروه نمونه به تعداد 40 دانش‌آموز حساب­نارسا و نارسا­خوان به صورت نمونه­گیری تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. طرح پژوهشی از نوع آزمایشی (پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل) بود. پس از اجرای پیش‌آزمون پرسشنامه‌ی مشکلات یادگیری کلورادو (CLDQ) برای هر دو گروه، گروه آزمایش به مدت 2 هفته، در 8 جلسه‌ی 45 دقیقه‌ای تحت آموزش بازی درمانی با رویکرد شناختی- رفتاری که توسط شاوفر تدوین گردیده است، قرار گرفتند و پس از پایان این مدّت، پس‌آزمون نیز برای هر دو گروه اجرا شد. داده‌های به دست آمده با استفاده از تحلیل کواریانس (ANCOVA) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده، نشان داد که استفاده از بازی درمانی با رویکرده شناختی- رفتاری موجب بهبود در عملکرد ریاضیات و خواندن دانش‌آموزان دارای حساب­نارسایی در سطح 05/0P< و نارسا­خوانی در سطح 01/0P< شده است. نتایج نشان داد که آموزش بازی درمانی با رویکرد شناختی- رفتاری بر بهبود عملکرد ریاضیات و خواندن دانش‌آموزان تأثیر مثبت داشته و منجر به کاهش اشکال‌های ریاضیات و خواندن در دانش‌آموزان می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of cognitive- behavioral play therapy on the improvement of the mathematical and reading performances of students with dyscalculia and dyslexia

نویسندگان [English]

  • A Rezaei Sharif 1
  • N Hajloo 2
  • T Haghgooy 3
  • M Moradi 4
1 Corresponding Author: Assistant Professor of Educational Psychology, University of Mohaghegh Ardabili
2 Professor of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili
3 MA in Clinical psychology, Islamic Azad University, Ardabil Branch.
4 Assistant Professor of Educational Psychology, University of Mohaghegh Ardabili.
چکیده [English]

The purpose of this study is to determine the efficacy of paly therapy with cognitive behavioral approach on the improvment of mathematics and reading ability of students with dyscalculia and dyslexia. Sample selected consist of 40 dyscalculia and dyslexic boys in elementary schools among 380 students in Namin city that selected randomly for sampling.Method experimental and pretest post test design with control group was used. In this study data was collected by Clorado Learning Difficulties Questionarie (CLDQ). After implementing the pre-test, for both groups, experimental group for 2 weeks, in 8 fourty-tive-minute sessions under training the play therapy based on recognizable-behavioral approach which was made by Schaefer (1992), was conducted and after end of this period, post-test for both groups was conducted. The obtained data were analyzied in two levels of descriptive and inferential statics and by use of covariance test (ANCOVA) with SPSS software. The obtained results showed that use of play therapy with cognitive behavioral approach cauced improvement in mathematical and reading performance of students with dyscalculia with level of P<0/05 and dyslexia with level of P<0/01. The results showed that the playtherapy with cognitive-behavioral approach has positive effects on the improvement of mathematical and reading performance of students and leads to reduction of mathematical and reading difficulties in them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • play therapy
  • improvement
  • dyscalculia
  • dyslexia

مراجع

احدی، حسن و کاکاوند، علیرضا (1391). اختلال­های یادگیری (از نظریه تا عمل). تهران: انتشارات ارسباران.
احمدوند، محمدعلی (1385). روان شناسی بازی. تهران: انتشارات پیام نور.
اهرمی، راضیه؛ شوستری، مژگان و گلشنی، فرشته (1390). اثربخشی آموزش دقت بر توانایی خواندن دانش‌آموزان نارساخوان دختر پایه‌ی سوم ابتدایی شهر اصفهان. فصلنامه‌ی روان‌شناسی افراد استثنائی، 3(156)، 94-79.
حاجلو، نادر و رضایی شریف، علی (1390). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه‌ی مشکل‌های یادگیری کلورادو. مجله‌ی ناتوانی­های یادگیری، 1 (1)، 43-24.
درتاج، فریبرز (1392). مقایسه ی تأثیر دو روش آموزش به شیوه ی بازی و سنتی بر انگیزه و پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش‌آموزان. مجله‌ی روان شناسی مدرسه، 2(4)، 80-62.
فریار، اکبر و رخشان، فریدون (1379). ناتوانی­های یادگیری، مفاهیم و ویژگی­ها. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
قیصری، زهرا (1389). بررسی تأثیر بازی درمان شناختی- رفتاری بر اصلاح عملکرد خواندن در دانش‌آموزان دارای نارسا­خوانی پایه‌های دوم و سوم ابتدایی در شهر همدان. پایان­نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه بوعلی سینای همدان.
یعقوبی، ابوالقاسم و احدی، حسن (1383). تاثیر آموزش راهبردهای شناختی بر بهبود عملکرد خواندن در دانش‌آموزان نارسا­خوان پسر پایه‌های چهارم و پنجم ابتدائی شهر همدان. مجله‌ی مطالعات روان شناختی، 1(1)، 57-47
Ahadi, H. & Kakavand, A. R (2012). Learning disability, from theory to practice. Tehran, Peyamnoor. (Persian).
Ahmadvand, M. A (2006). Psychology game. Tehran, Peyamnoor (Persian).
Ahromi, R., Shooshtari, M., Golshani Monazah, F. & Kamarrazin, H. (2011). The effectivness of training accuracy on the ability of reading of dyslexia in third grade elementary students Isfahan. Quarterly Psychology of Exceptional ndividuals, 1(3), 110-139. (Persian).
Baggerly, J. & Parker, M. (2005). Child-centered group play therapy with African American boys at the elementary school leve. Journal of counseling & Development. 83(4), 38-96.
Barrett, D. (1975). The effects of play therapy on social and psychological adjustment of
five to nine years old children. Deration abstract international, 36, 20-32.
Chan, D., Ho, C. S. H., Tsang, S., Lee, S. H. & Chang, K. H. (2007). Prevalence, gender ratio and gender differences in reading related cognitive abilities among Chinese children with dyslexia in Hong Kong. Journal of Educational Studies, 33, 249-265.
Dortaj, F. (2014). Comparing the effects of game-based and traditional teaching methods on students’ learning motivation and math progress. Journal of school psychology, 2(4), 62-80.
Faryar, A. & Rakhshan, F. (2000). Learning disabilities, concepts and features. Mashhad: Press Astan Qods Razavi. (Persian).
Fletcher, J.M., Lyon, G.R., Fuchs, L.S. & Barnes, M.A. (2010). Learning disabilities: From Identification to Intervention. New York: Guilford press.
Gheisari, Z. (2010). The effect of cognitive behavioral play therapy on improving the reading performance of primary second and third dyslexia student in Hamadan. Master's thesis, University of Hamedan. (Persian).
Hajloo, N. & Rezaeisharif, A.(2011) psychometric properties of colorado learning difficulties questionnaire. Journal of  Learning disability, 1(1), 24-43. (Persian).
Hallahan, D. P. & Kauffman, T.M. (2003). Exceptional learners: Introduction to special education. New York: Allyn and Bacon.
Kaplan, H., Sadvk, B. & Sadvk, V (2010). Clinical Psychiatry. Translation Arjmand, M ., Rezaei, F & Fghanijadidi, N. Tehran, Arjmand (Persian).
Klin, A., Volkmar, F. R., Sparrow, S. S., Cicchetti, D. V., & Rourke, B. P. (1995). Validity and neuropsychological characterization of Asperger syndrome: Convergence with nonverbal learning-disabilities syndrome. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 36, 1127–1140.
Maugham, B. & Garroll. J. (2011). Literacy and mental disorders. Journal of Current Opinion in Psychiatry, 19 (4), 350-354.
Moore, D. J. (2000). Eye exercises to in attention and reduce impulsinity. Retrieved from the world wide web. 2000: http://www.w.Altavista.com.
Pedro-Carroll, J. & Reddy, L. (2009). A preventive play intervention to foster children resilience in the after of divorce. In L. Reddy, T. Files-Hall.
Rabian, A. B. & Mc closkey, S. M. (2010). A brief group cognitive-behavioral Intervention For Education Problem In childhood. Journal of Anxiety disorders (18) 459- 479.
Rourke, B. P. (1989). Nonverbal learning disabilities: The syndrome and the model. New York, NY: Guilford Press.
Schaefer, C. E. (Ed.). (1993). The therapeutic powers of play. Northvale, NJ: Jason Aronson.
Schaefer, C. E. Hall T,M. & Kaduson, H, G (2002). Fifteen effective play therapy techniques, Professional psychology: Research and practice, 33 (6), 515-522.
Willcutt, E. G., Boada, R., Riddle, M. W., Chhabildas, N., DeFries, J. C., & Pennington, B. F. (2011). Colorado Learning Difficulties Questionnaire: Validation of a Parent-Report Screening Measure. Psychological Assessment, 3, 778–791.
Yaghoubi, A. & Ahadi, H, (2004). Impact of training of metacognitive strategies on improvement of reading performance in fourth and fifth grade primary school male students with dyslexia in Hamadan city. Journal of Faculty of Education and Psychology, 1(1), 47-57.(Persian).
 
ناتوانی های یادگیری
دوره 5، شماره 3 - شماره پیاپی 3
پیاپی 18
اردیبهشت 1395
صفحه 54-70

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار