بررسی اثربخشی نوروفیدبک در امواج مغزی، کارکردهای اجرایی و عملکرد ریاضی کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص با اسپیسیفایر ریاضی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد ممتاز گروه روان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانشجوی دکتری روان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی نوروفیدبک در امواج مغزی، کارکردهای اجرایی و عملکرد ریاضی کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص با اسپیسیفایر ریاضی است. این مطالعه به صورت تک آزمودنی از نوع طرح چند خط پایه با استفاده از یک رفتار در افراد مختلف انجام گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه­ی دانش­آموزان 7 تا 9 ساله دارای اختلال یادگیری خاص با اسپیسیفایر ریاضی شهر تهران بود. جهت انتخاب شرکت­کنندگان، 3 نفر با روش نمونه­گیری هدفمند که به مطب روان شناسی مراجعه کرده بودند، انتخاب شدند. در این مطالعه هر یک از کودکان 20 جلسه نوروفیدبک را به صورت دو جلسه در هفته دریافت نمودند. آموزش نوروفیدبک در ناحیه پیشانی بود که مرکز فعالیت­های شناختی سطح بالا و کارکردهای اجرایی است. به منظور بررسی امواج مغزی و کارکرد اجرایی و عملکرد ریاضی کودکان، قبل و بعد از درمان ارزیابی کلینیکال Q و آزمون CAS و آزمون ریاضی انجام شد. نتایج نشان دادند که نوروفیدبک بر نسبت های بتا/بتا، نسبت تتا/بتا، بتا بالانس، افزایش آلفا (کلینیکالQ) و توجه، پردازش متوالی، پردازش همزمان (تستCAS) و مهارت های ریاضی (تست ریاضی) موثر بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Examining the effectiveness of neurofeedback treatment in brainwave, executive function and math performance of children with specific learning disorder with mathematics specifier

نویسندگان [English]

  • M Narimani 1
  • N MohajeriAval 2
  • E Ensafi 2
1 Professor Emeritus of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili
2 Corresponding Author: Ph.D Student of Psychology, University of Mohaghegh Ardabili
چکیده [English]

The goal of this study was to examine the effectiveness of neurofeedback treatment in brainwave, executive function and math performance of children with specific learning disorder with mathematics specifier. The research was a case study, with multiple baseline design in one behavior of different people. The population included 7 to 9 years old pupils with dyscalculia in Tehran city. To select the participants, 3 pupils, who referred to psychological clinic, were selected in a purposive sampling. In this study, pupils have received 20 sessions of neurofeedback therapy, two sessions in a week. Neurofeedback training was in the frontal area that was the center of cognitive activity and executive functions. In order to assess the brain waves, executive function and math performance, all the pupils were examined by clinical CAS test and math test; before and after of treatment. The results showed that neurofeedback training was effective on high beta/beta ratio, theta/beta ratio, beta balance, alpha push (clinicalQ) and attention, successive processing, simultaneous processing (CAS test), and mathematics skills (math test).

کلیدواژه‌ها [English]

  • learning disorder with mathematics specifier
  • neurofeedback
  • clinicalQ
  • Executive Function

مراجع

برهمند، اوشا؛ نریمانی، محمد و امانی، ملاحت (1385). شیوع اختلال حساب نارسایی در دانش‌آموزان دبستانی شهر اردبیل. مجله پژوهش در حیطه کودکان استثنایی،6(4)، 930-917.
بوجاری، سپیده؛ حق­گو، حجت­اله؛ رستمی، رضا و قنبری، سحر (1394). بررسی ارتباط بین کارکردهای شناختی و عملکرد تحصیلی در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه، بیش‌فعالی. مجله علوم پیراپزشکی و توانبخشی مشهد،4(4)، 35-27.
رجبی، سوران؛ نریمانی، محمد و ابوالقاسمی، عباس(1394). بررسی تاثیر نوروفیدبک در افزایش عملکرد هوشی و توجه کودکان مبتلا به نارساخوانی. مجله ی دستاوردهای روانشناختی، 22(2)، 1-26.
حمیدپور، حسن (1386). بررسی کارایی و اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر هشیاری فراگیر (MBCT) در درمان و جلوگیری از عود و بازگشت افسرده خویی. پژوهش در سلامت روان شناختی، 1(2)، 36-25.
قمری گیوی، حسین؛ نریمانی، محمد و ربیعی، ژاله(1388). مقایسه کارکردهای اجرایی در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه بیش فعالی، ناتوانی در یادگیری و بهنجار. مجله ی اصول بهداشت روانی، 4(1)، 24-10. 
قمری گیوی، حسین؛ نریمانی، محمد و محمودی، هیوا (1391). اثربخشی نرم افزار پیشبرد شناختی بر کارکردهای اجرایی، بازداری پاسخ و حافظه کاری کودکان دچار نارساخوانی و نقص توجه. مجله ی ناتوانی های یادگیری، 5(3)، 1-13.
نریمانی، محمد؛ رستم اوغلی، زهرا؛ نورانی دگرماندرق، ناصر(1394). روش­های پژوهش در روان شناسی و علوم تربیتی. اردبیل: دانشگاه محقق اردبیلی.
نریمانی، محمد؛ قاسمی­نژاد، محمد­علی و رستم­اوغلی، زهرا (1393). روان شناسی کودکان استثنایی مطابق با آخرین تغییرات DSM-5. اردبیل: دانشگاه محقق اردبیلی.
نریمانی، محمد و رجبی، سوران (1391). بررسی تاثیر نوروفیدبک در کاهش علائم نارساخوانی. فصلنامه ایرانی کودکان استثنایی، 3(1) 36-45.
نریمانی، محمد؛ رجبی، سوران؛ ابوالقاسمی، عباس؛ نظری، محمدعلی و زاهد، عادل (1391). بررسی اثربخشی نوروفیدبک در اصلاح دامنه امواج مغزی و میزان توجه دانش آموزان مبتلا به نارساخوانی. فصلنامه پژوهش های روانشناسی بالینی و مشاوره، 3(1)، 23-34.
نریمانی، محمد و سلیمانی، اسماعیل(1392). اثربخشی توان بخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی (حافظه کاری و توجه) و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی. مجله‌ی ناتوانی های یادگیری، 2(3)، 115-91.   
 نوری زاده، نرگس؛ میکاییلی منیع، فرزانه؛ رستمی، رضا و صادقی، وحید (1391). اثر بخشی نوروفیدبک بر اختلال یادگیری همراه با اختلال بیش فعالی/نقص توجه. مجله ناتوانی‌های یادگیری،2(2)،158-123.
Angelakis, E., Stathopoulou, S., &Frymiar, J. (2007). EEG Neurofeedback: A Brief Overview and an Example of Peak Alpha Frequency Training for Cognitive Enhancement in the Elderly. The Clinical Neuropsychologist, 21(3), 110-129.
Barahmand, U., Narimani, M., Amani, M. (1385).The Prevalence of Arithmetic Disorder among Elementary School Children in Ardebil.Journal of Exceptional Children, 6(4), 917-930, (Persian).
Barkley, R. A.(1998). Attention Deficit Hyperactive Disorder: A Handbook for Diagnosis and Treatment.Newyork: Guilford Press.
Becerra, J. T., Fernandez, T., & Harmony, M. (2006). Follow up Study of Learning Disabled Children Treated with Neurofeedback or Placebo. Clinical EEG and Neuroscience,37(3), 198-204.
Boojari, S., Haghgoo, H., Rostami, R., Ghanbari, S. (1394). The Relationship between Cognitive Functions and Academic Performance in Children with Attention, Hyperactivity Disorder, Journal of Paramedical Sciences & Rehabilitation, 4(4), 27-35, (Persian).
Bounias, M.DSc.,Laibow,R.E., Stubbiebine, A.N., Sandground, H., Bonaly,A. (2002). EEG Neurofeedback treatment of patients with brain injury, duration of treatments as a function of both the initial load of clinical symptoms and the rate of rehabilitation,Journal of neurotherapy. 6(1), 23-38.
Bull, R.,&Scerif, G.(2001). Executive Functions as a Predictor of Children Mathematics Ability: Inhibition, Shifting, and Working Memory. Developmental Neuropsychology, 19, 273-293.
Casey, J. (2012). A Model to Guide the Conceptualization, Assessment, and Diagnosis of Nonverbal Learning Disorder.Canadian Journal of School Psychology, 27(1), 35-57.
Geary,D.C.(2010). Mathematical Disabilities: Reflections on Cognitive, Neuropsychological, and Genetic Components. Learning and Individual Differences, 20(2), 130-133.
Chabot, R., Serfontein G.(1996). Quantitative Electroencephalographic Profiles of Children with Attention Deficit Disorder.Biol Psychiatry, 40(7), 951-963.
Coben, R., &Padolsky, I. (2007). Assessment Guided Neurofeedback for Autistic Spectrum Disorder. Journal of Neurotherapy, 11(1), 5-22.
Colman, Andrew.M., (2015). Dictionary of Psychology (Fourth Edition): Oxford University Press. New York.
Demos, J. (2005).Getting Started with Neurofeedback.Printed in the United States of America First Edition.
Egner, T., Zechb, T., &Gruzelier, J. (2004).The Effects of Neurofeedback Training on the Spectral Topography of the Electroencephalogram.Clinical Neurophysiology, 115(30), 2452-2460.
Fernandez, T., Herrera, W., Harmony, T., Diaz Comas, L., Santiago, E., Sanchez, L., et al.(2003).EEG and Behavioral Changes Following Neurofeedback Treatment in Learning Disabled Children.Clinical Electroencephalography, 34, 145-152.
Fox, D., Tharp, D., & Fox, L. (2005).Neurofeedback: An Alternative and Efficacious Treatment for Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Applied Psychophysiology and Biofeedback, 30(4), 365-373.
Ghamari Givi, H., Narimani, M. & Rabiee, Z.(2009). Comparison of executive functions among children with attention deficit hyperactivity disorder, learning disability and normal children. Journal of Fundamentals of Mental Health, 4(1), 10-24. (Persian).  
Ghamari Givi, H., Narimani, M . & Mahmoodi, H. (2012). The effectiveness of cognition-promoting software on executive functions, response inhibition and working memory of childern with dyslexia and attention dificit/ hyperactivity disorders. Journal of Learning Disabilities, 1(2), 98-115. (Persian).
Gartland, D., &Strosnider, R. (2007). Learning Disabilities and young children: Identification and Intervention Learning Disability Quarteriy,30(1), 63-72.
Hammond, D. (2011). What is Neurofeedback: an update.Journal of Neurotherapy, 15(7), 305-336.
Hamidpoor,H. (1386). Examining the Efficiency and Effectiveness of Cognitive Therapy based on MBCT in Remedy and Prevention of Relapse in Dysthymic, Research on Mental Health,1(2), 25-36.(Persian).
John, E., Prichep, L., &Ahn, H. (1988).Neurometric Evaluation of Brain Function in Normal and Learning Disabled Children, University of Michigan Press. Michigan.
Johnston, W.H., (2005). Core Profile Types for the Cognitive Assessment System and Woodcock-Johnson Tests of achievement-revised: their development and application in describing low performing students. The Ohio State University.
Kelsay, L.C., Noudoost, B. (2014). The Role of Prefrontal Catecholamine in Attention and Working Memory.Frontiers in Neural Circuits, 8;33, www.Frontiersn .org.
Knyazev, G.G. (2007). Motivation, Emotion and their Inhibitory Control Mirrored in Brain Oscillations.Neuroscience &Biobehavioral Reviews, 31(3), 377-395.
Laibow, R.E. (1999). Biofeedback, HealthInforms Resource Guide to Alternative Health, HealthInform, Montrose NY.
Lofthouse, N., Arnold, E., &Hersch, S. (2011). A Review of Neurofeedback Treatment for Pediatric ADHD.Journal of Attention Disorders, 3(1), 1-22.
Lubar, J.F. (2003) Neurofeedback for the Management of Attention Deficit Disorders. In M.S. Schwarts& F. Andrasik(eds). Biofeedback: A Practitioners Guide. New York: The Guilford Press.
Marinus H.M., Breteler.,MartijnArns. (2010). Improvements in Spelling after QEEG based Neurofeedback in Dyslexia: A Randomized Controlled Treatment Study. AppPsychophysiol Biofeedback, 35, 5-11.
Matthew J.Fleischman., Siegfried Othmer. (2005). Case Study: Improvements in IQ Score and Maintenance of Gains following EEG Biofeedback with Mildly Developmentally Delayed Twins. Journal of Neurotherapy,Vol.9(4).
Narimani, M. & Soleymani, E. (2013). The effectiveness of cognitive rehabilitation on executive functions (working memory and attention) and academic achievement in students with math learning disorder. Journal of Learning Disabilities, 2(3), 91-115. (Persian). 
Narimani,M., Rostamoghli,Z., NouraniDegirmandaregh,N.(1394).Research Methods in Psychology and Educational Sciences.Ardabil: MohagheghArdabili university.(Persian)
Narimani, M., Gaseminajad, M.A., Rostamoghli, Z. (1393).Psychology of Exceptional Children.Ardabil: MohagheghArdabili university.(Persian)
Noorizadeh,N., Meekaili,F., Rostami,R., Sadegi,V. (1391).The Effectiveness of Neurofeedback in the Learning Disability with Attention Deficient/ Hyperactivity. Learning Disability, 2(2), 123-158 (Persian).
Swingle,P.G.(2008).Basic Neuroherapy: The Clinicians Guide. Montreal, Futurehealth.
Swingle,P.G.(2013).ClinicalQ&BrainDtyvr Software Manual, Based on Clinical Methods Developed and Practiced. Newtown, Futurehealth.
Tansey, M.(1991).Wechsler Changes Following Treatment of Learning Disabilities via EEG Biofeedback Training in a Private Setting.Australian Journal of Psychology,43, 147-143.
Walker, J.E., Norman, C.A., Weber, R.K. (2000). Impact of QEEG guided coherence training for patients with a mild closed head injury. Journal of neurotherapy. 6(2), 31-43.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار