تحلیلی بر فراوانی و نوع اشکالات دست‌خط دانش‌آموزان مقطع ابتدایی در حروف الفبای فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران‌

2 استاد گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران

3 کارشناس ارشد روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه تهران

10.22098/jld.2018.711

چکیده

پژوهش حاضر به‌منظور تحلیل میزان اشتباهات دانش‌آموزان مقطع ابتدایی در دست‌خط و تعیین فراوانی اشتباهات ساختاری در نوشتن هریک از نشانه‌های الفبای فارسی انجام شد. طرح پژوهش حاضر در بخش اول توصیفی و در بخش دوم از نوع نیمه‌آزمایشی (طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون بدون گروه کنترل). به‌همین منظور تعداد 300 نفر از دانش‌آموزان پایه‌ی دوم شهرستان مریوان (150 دختر و 150 پسر) به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. برای سنجش مشکلات دست­خط از کارت‌های الفبا و سیاهۀ محقق‌ساخته استفاده شد. شیوه تجزیه و تحلیل داده‌ها در بخش نخست که توصیف نوع خطاها در حروف بود از تحلیل تناظر و در بخش دوم با هدف میزان تغییرات در خطاهای نوشتن، از آزمون یومان‌ویتنی استفاده شد. نتایج نشان داد که بیش­تر شرکت‌کنندگان در حروف (جـ ج)، (چـ چ)، (حـ ح)، (خـ خ)، (صـ ص)، (ضـ ض)، (ط)، (ظ)، (عـ ع)، (غـ غ)، و (قـ ق) خطاهای بیش­تری (بدشکل نوشتن یا تحریف) داشتند. بیش­ترین میزان اشتباهات مربوط به خطاهای بدشکل نوشتن یا تحریف حروف است که در دو جنسیت پسر و دختر مشهود است، اما پسرها با میانگین 52/11 اشتباهات بیش­تری در این مورد داشته‌اند. کم­ترین میزان اشتباهات نیز مربوط به اشتباه نوع سوم یعنی حذف یک یا چند نقطه از حرف است‌. هر دو جنس در رونویسی برخی حروف اشتباهات بیش­تری داشتند و فقط ترتیب تعداد اشتباهات در دو جنس متفاوت است. از نظر نوع اشتباهات بر اساس سیاهه‌ی محقق‌ساخته اشتباهات نوع 8 (بدشکل نوشتن یا تحریف حروف‌) بیش­ترین و اشتباهات نوع 1 (معکوس‌نویسی) کم­ترین فراوانی را داشتند. شایان ذکر است که بعد از گذشت 5 ماه و آموزش جهت نوشتن حروف در آموزش‌های مداخله‌ای میزان این اشتباه در هر دو جنس کاهش داشته است‌. میزان تغییر بعد از مداخله در افراد چپ‌دست بیش­تر بوده است، اما میزان میانگین اشتباهات در افراد راست‌دست چه قبل و چه بعد از مداخله به نسبت افراد چپ‌دست کم­تر بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of handwriting problems type and frequency in Persian alphabet by elementary school students

نویسندگان [English]

  • F Nosrati 1
  • B Ghobari Bonab 2
  • S Sharifi 3
1 Assistant Professor of Psychology, University of Tehran
2 Professor of Psychology, University of Tehran
3 MA of Educational Psychology, University of Tehran
چکیده [English]

Current study designed to investigate type of handwriting problems in elementary school as well as their frequency. In addition the effects of intervention was assessed by intervention package. Survey method for estimation of frequency and Quasi experimental design (pretest-post test without control group) was designed. Three hundred students (150 male, & 150 female) was selected by means of cluster sampling methods. A reading inventory developed by research and alphabet cards were developed to assess reading problems. To analyses data descriptive statistics (e.g. frequency of problem), and inferential statistics were used U-Mann Whitney – u test was used. Results indicated that most participants had problems in dis‌torms (Jee, Chee, Hea, Kha, Sad, Zad, Ta-Za, Ain-Ghayn, Fa, and Ghai) most of the problems in graphic were associated by distortions and deforming of the letters. These problems have been observed in male and female students. However, male students (α = 11/52) had more problems than female students. The least amount of the problems were associated with third kind of problem that is omission of one or severed dots. Among different types of distortions. Letter distortion was the highest, and reversing letters were pat in the priority. It is worthy to mention that follow up test after a month indicated that the effect of intervention was maintained the effect of reduction of error and its maintenance were higher in left hand individuals.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Type distortions
  • Hand writing
  • elementary students
اسلاوین، رابرت (2000). روان­شناسی تربیتی (نظریه و کاربست). ترجمه یحیی سیدمحمدی (1385‌). تهران: نشر روان.
خسرو جاوید، مهناز و قوامی لاهیج، سارانا (1391). بررسی عوامل موثر بر مهارت‌های خوانا‌نویسی دانش‌آموزان دوره‌ی ابتدایی از دیدگاه معلمان‌. مجله‌ی ناتوانی‌های یادگیری، 1(3)، 29-45.
داکرل، جولی؛ مک‌شین، جان (‌2004‌). رویکرد شناختی به مشکلات یادگیری کودکان، ترجمه عبدالجواد احمدی و محمودرضا اسدی (‌1386‌). تهران: انتشارات رشد.
زندی، بهمن (1373). بررسی مشکلات املایی از دیدگاه یافته‌های علم نوین زبان­شناسی. گزارش تحقیقاتی. تهران: دفتر برنامه‌ریزی آموزشی.
سیاح، نیمتاج (1386‌). ناتوانی‌های یادگیری، تهران: نشر مدبر.
سلیکوویتز، امیل (‌2002‌). اختلال در خواندن و سایر مشکلات یادگیری. ترجمه علی‌اصغر احمد‌ی و مسعود براتیان (‌1384‌). تهران: انجمن اولیاء و مربیان.
شجاعی، فهیمه (1394). بررسی و توصیف خطاهای املایی دانش‌آموزان دوم دبستان. فصل­نامه­ی تازه‌های علوم شناختی. 14(2)، 11-25.
علیزاده، حمید؛ کریمی، بهروز (1392). اختلال‌های یادگیری املاء (ارزیابی و برنامه آموزش). تهران انتشارات روان.
والاس، جرالد و مک لافلین، جیمزآ (1980). ناتوانی‌های یادگیری و ویژگی‌های آن، ترجمۀ نقی منشی طوسی‌، 1371 ، 1371. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
Alizadeh, H, Karimi, B. (2014). Spelling Learning Disorders (Assessment and Training Program). Tehran: Ravan Publishing House. (Persain).
Dobson, T., & Stephenson, L. (2017). Primary Pupils' Creative Writing: Enacting Identities in a Community of Writers. Literacy, 51(3), 162-168.
Duckler, J, McCain, J. (2004). Cognitive Approach to Children's Learning Problems, Translation by Abdoljavad Ahmadi and Mohammad Reza Asadi (2007). Tehran: Roshd Publishing.
Edward R. L,. and Hilda P. L. (2016). An analysis of errors in the formation of manuscript letters by frist-garde children. American Educational Research Journal, 2 (1), 25-35.
Erdogan, O. (2017). The Effect of Cooperative Writing Activities on Writing Anxieties of Prospective Primary School Teachers. International Journal of Research in Education and Science, 3 (2), 560-570.
Feder, K., & Majnemer, A. (2007). Handwriting development, competency and intervention. Journal of Developmental Medicine and Child Neurology, 49(4): 312-317.
Fletcher, J., Lyon, G., Fuchs, L. & Barnes, M. (2007). Learning disabilities, USA: The Guilford press.
Khosrow Javid, M, Qavami Lahij, S. (2013). Investigating the Factors Affecting the Writing Skills of Primary School Students from the Viewpoints of Teachers. Journal of Learning Disabilities, 1 (3): 45-29. (Persain).
Sayyah, N. (2008). Learning Disabilities. Tehran: Moderate Publishing. Celicowitz, E. (2002). Interruptions in reading and other learning difficulties. Translation by Ali Asghar Ahmadi and Masoud Baratian (2005). Tehran: Parents & Coaches.
Shojaei, F. (2016). Studying and describing the spelling mistakes of secondary school students. Journal of Cognitive Science. 14 (2): 25-11. (Persain).
Slavin, R. (2000). Educational Psychology (theory and practice). Yahya Seyyed Mohammadi translation (2006). Tehran: Ravan publishing house.
Zandi, B. (1995). The study of spelling problems from the perspective of the findings of modern science of linguistics. Research Report. Tehran: Educational Planning Office. (Persain).
Wallace, G, McLaughlin, J.(1980). Learning Disabilities and its Features, Translated by Tosi, 1992. Mashhad: AstaneQuds Razavi Publishing House.