اثر بخشی آموزش توانبخشی شناختی بر حافظه کاری و توجه انتخابی دانش‌آموزان نارساخوان مقطع ابتدایی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران

2 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

3 دانشیار گروه روان‌شناسی، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران

4 استادیار گروه روان‌شناسی، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران

10.22098/jld.2019.754

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی توانبخشی شناختی بر حافظه کاری و توجه انتخابی دانش­آموزان نارساخوان بود. روش پژوهش حاضرآزمایشی با طرح پیش­آزمون - پس­آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش شامل تمام دانش­آموزان نارساخوان مراجعه­کننده به مرکز آموزش و توانبخشی مشکلات ویژه یادگیری امید شهر اراک در سال 1396 بود (124=n). 30  دانش آموز به روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش شامل آزمون اثر استروپ و پاسات بودند. گروه آزمایش در 12 جلسه تحت آموزش توانبخشی شناختی قرار گرفتند. نتایج با استفاده ازآزمون کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند. نتایج مانکوا نشان داد که توانبخشی شناختی بر حافظه­ی­کاری و توجه انتخابی دانش­آموزان نارساخوان مؤثر بود(05/0>p).لذاتوجه به مسائل توانبخشی شناختی کودکان مذکور می­تواند در تسریع یادگیری آن­ها اثرگذار باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Cognitive Rehabilitation Training on Work Memory and Selective Attention of Dyslexic Students in Elementary Schools

نویسندگان [English]

  • A Rahmani 1
  • Z Pirani 2
  • H Heidari 3
  • H Davoodi 4
1 Ph.D. Student, Department of Psychology, Islamic Azad University, Khomein, Iran
2 Assistant Professor of Psychology, Islamic Azad University, Arak
3 Associate Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Khomein, Iran
4 Assistant Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Khomein, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study was to determine the effectiveness of cognitive rehabilitation on working memory and selective attention of dyslexic students. The research had a quasi-experimental design with a clinical trial with pretest-posttest design and a control group. The research population consisted of all dyslexic students who referred to Arak Educational and Rehabilitation Center of Omid in 2017 (n=124). Through available sampling method, thirty students were selected as the sample of the study and random divided into an experimental and a control group. The research tools were Stroop and Paced Auditory Serial Addition Test. The experimental group was trained in 12 sessions of cognitive rehabilitation. The results were analyzed using multivariate covariance test. Results of MANCOVA showed that cognitive rehabilitation was effective on working memory and the attention of dyslexic patients (p≤0.05). Considering the cognitive rehabilitation problems of these children can be effective in expediting their learning.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive rehabilitation
  • work memory
  • selective attention
  • Students
  • dyslexia

مراجع

امیدوار، عظیم؛ دانا، امیر؛ حمزه سبزی، امیر و پورپناهی کل تپه، محمد. (1397). تأثیرآموزش براساس تربیت بدنی رشدی بر حافظه کاری دانش آموزان مقطع ابتدایی. مجله­ی روان شناسی مدرسه، 7(1)، 83-101.
بنی سی، پریناز؛ وطن خواه، حمیدرضا؛ ملاصالحی، مریم.( 1395) . بررسی اثربخشی توانبخشی شناختی بر حافظه­ی­کاری و توجه پایدار کودکان با اختلال ریاضی. کنفرانس ملی فقه، حقوق و روان­شناسی.
رادفر، فرهاد؛ نجاتی، وحید؛ فتح آبادی، جلیل. (1395). تاثیر توانبخشی شناختی بر حافظه­ی­کاری و روانی کلامی دانش­آموزان نارساخوان یک مطالعه تک موردی. اندیشه و رفتار در روان­شناسی بالینی، 10(40), 17-26.
سیف نراقی، مریم و نادری، عزت االله. (1395 ). نارسایی­های ویژه در یادگیری و چگونگی تشخیص و روشهای بازپروری. تهران: انتشارات ارسباران.
نریمانی، محمد؛ سلیمانی، اسماعیل و تبریزچی، نرگس. (1394). بررسی تأثیر توانبخشی شناختی بر بهبود نگه­داری توجه و پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش آموزان دارای اختلالADHD.  مجله‌ی روان­شناسی مدرسه، 4(2)، 118-134
نظری، محمدعلی؛ واحدی، شهرام؛ روشندل راد، محبوبه و کافی، موسی. (1395). نقش حافظه ی کاری بر روند تحولی ادراک زمان در کودکان دبستانی. مجله­ی روان شناسی مدرسه، 5(1)، 101-117.
نظربلند، ندا؛ آزاد فلاح، پرویز؛ فتحی آشتیانی، علی؛ عشایری، حسن و خدادادی، مجتبی (1390) . بررسی عملکرد حافظه کاری و برانگیختگی قشری پیشانی با توجه به رگه شخصیتی زود انگیختگی. مجله علوم رفتاری، 5 (4)، 287-296.
یزدانبخش، کامران؛ عیوضی، سیما؛ مرادی، آسیه. (1397). اثربخشی توانبخشی شناختی حافظه­ی­کاری بر بهبود مشکلات خواب و نشانگان رفتاری در کودکان دارای نارسایی توجه/بیش فعالی. روان­شناسی افراد استثنایی، 8(29), 213-234.
Alloway, T. P., & Alloway, R. G. (2010). Investigating the predictive roles of working memory and IQ in academic attainment.  Journal of experimental child psychology, 106(1), 20-29.
Alloway, T.P., Wootan, S. & Deane, P., 2014. Investigating working memory and sustained attention in dyslexic adults. International Journal of Educational Research, 67, 11-17.
Avila R, & Miotto E.(2002). Rehabilitation neuropsicologica de deficits de memory em patientes com dementia de Alzheimer. Reviwe Psychology clinical;29:190-196.
Bacon, A. M., Parmentier, F. B., & Barr, P. (2013). Visuospatial memory in dyslexia: Evidence for strategic deficits. Memory, 21(2), 189-209.
Ciaramelli, E., Ner,، F., Marin,، L. & Braghittoni، D. (2015). Improving memory following prefrontal cortex damage with the PQRST method. Frontiers in behavioral neuroscience، 9, 25-43.
de Aguiar, V., Bastiaanse, R., Capasso, R., Gandolfi, M., Smania, N., Rossi, G. & Miceli, G. (2015). Can tDCS enhance item-specific effects and generalization after linguistically motivated aphasia therapy for verbs? Frontiers in behavioral neuroscience، 9, 56-75.
Fostick, L., & Revah, H. (2018). Dyslexia as a multi-deficit disorder: Working memory and auditory temporal processing. Acta psychologica, 183, 19-28.
Foy, J. G., & Mann, V. A. (2014). Adaptive cognitive training enhances executive control and visuospatial and verbal working memory in beginning readers. International Education Research, 2(2), 19-43.
Franceschini, S., Trevisan, P., Ronconi, L., Bertoni, S., Colmar, S., Double, K., ... & Gori, S. (2017). Action video games improve reading abilities and visual-to-auditory attentional shifting in English-speaking children with dyslexia. Scientific reports, 7(1), 5863.
Gooch, D., Snowling, M., & Hulme, C. (2011). Time perception, phonological skills and executive function in children with dyslexia and/or ADHD symptoms. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 52(2), 195-203.
Handler, S. M., & Fierson, W. M. (2011). Section on Ophthalmology; Council on Children with Disabilities; American Academy of Ophthalmology; American Association for Pediatric Ophthalmology and Strabismus; American Association of Certified Orthoptists. Learning disabilities, dyslexia, and vision. Pediatrics, 127(3), e818-e856.
Hokkanen, l. (2008). Executive Dysfunction in Adults with ADHD or Dyslexia. 36th Annual INS Meeting, Hawaii.
Kane, M. J., & Engle, R. W. (2000). Working memory capacity, proactive interference, and divided attention: Limits on long-term memory retrieval. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory and Cognition, 26, 333-358
Lyon G. R., Shaywitz S. E., Shaywitz B. A. (2003). A definition of dyslexia. Ann. Dyslexia 53, 1–14 10.1007/s11881-003-0001-9 
Magimairaj, B. M. (2010). Attentional mechanisms in children's complex memory span performance. Ohio University.
Manzine PR, Pavarini SC. Cognitive Rehabiliation literature review based on levels of ovidenc. (2009). Dementia, Neuropsychologia; 3(3): 48-255.
Menghini, D., Finzi, A., Benassi, M., Bolzani, R., Facoetti, A., Giovagnoli, S., ... & Vicari, S. (2010). Different underlying neurocognitive deficits in developmental dyslexia: a comparative study. Neuropsychologia, 48(4), 863-872.
Narimani, M., Soleymani, E., Tabrizchi, N. (2015). The effect of cognitive rehabilitation on attention maintenance and math achievement in ADHD students. Journal of School Psychology, 4(2), 118-134. (Persian).
National Institutes of Health. Archived from the original on 2 April 2015. Retrieved 15 March 2015.
Nazari, M., Vahedi, S., Roshandel Rad, M., Kafi, M. (2016). The role of working memory in the process of transformation time perception in school-age children. Journal of School Psychology, 5(1), 101-117.(Persian).
Omidvar, A., Dana, A., Hamzeh Sabzi, A.& Pourpanahi Koltapeh, M. (2018). The effect of education based on developmental physical education on working memory of elementary school students. Journal of School Psychology, 7(1), 83-101. (Persian).
Panerai, S., Tasca, D., Musso, S., Catania, V., Ruggeri, F., Raggi, A., ... & Ferri, R. (2016). Group intensive cognitive activation in patients with major or mild neurocognitive disorder. Frontiers in behavioral neuroscience, 10, 34.
Peterson, RL; Pennington, BF (26 May 2012). "Developmental dyslexia" (PDF). Lancet. 379 (9830): 1997–2007.
Radfar, F., Nejaty, V., Fath Abadi, J. (2015). The Effect of Cognitive Rehabilitation on Memory and Verbal Psychology of Dyslexic Students in a One-Case Study. Thought and Behavior in Clinical Psychology, 10 (40), 17-26. (Persian).
Reiter, A., Tucha, O., & Lange, K. W. (2005). Executive functions in children with dyslexia. Dyslexia, 11(2), 116-131.
Richlan, F., Kronbichler, M., & Wimmer, H. (2013). Structural abnormalities in the dyslexic brain: a meta‐analysis of voxel‐based morphometry studies. Human Brain Mapping, 34(11), 3055-3065.
Schwarb, H., Nail, J., & Schumacher, E. H. (2016). Working memory training improves visual short-term memory capacity. Psychological research, 80(1), 128-148.
Sharma, P., Sagar, R., Pattanayak, R. D., & Mehta, M. (2018). Familial study of attentional and behavioural problems in children with Dyslexia and their first-degree relatives in Indian setting. Asian journal of psychiatry, 33, 7-10.
Smith-Spark, J. H., & Fisk, J. E. (2007). Working memory functioning in developmental dyslexia. Memory, 15(1), 34-56.
Sohlberg, M. M., & Mateer, C. A. (2017). Cognitive rehabilitation: An integrative neuropsychological approach. Guilford Publications.
Verhagen, J., & Leseman, P. (2016). How do verbal short-term memory and working memory relate to the acquisition of vocabulary and grammar? A comparison between first and second language learners. Journal of experimental child psychology, 141, 65-82.
Wiseheart, R., & Altmann, L. J. (2018). Spoken sentence production in college students with dyslexia: Working memory and vocabulary effects. International journal of language & communication disorders, 53(2), 355-369.
Yazdanbakhsh, K., Eyvazi, S. & Moradi, A. (2017). The Effect of Cognitive Memory Recovery on Improvement of Sleep Problems and Behavioral Syndrome in Attention Deficit / Hyperactivity Disorder Children. Psychology of Exceptional Persons, 8 (29), 213-234. (Persian).
Zhao, J., Yang, Y., Song, Y. W., & Bi, H. Y. (2015). Verbal Short‐Term Memory Deficits in Chinese Children with Dyslexia may not be a Problem with the Activation of Phonological Representations. Dyslexia, 21(4), 304-322.
ناتوانی های یادگیری
دوره 8، شماره 2
اسفند 1397
صفحه 7-25

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار