تدوین الگوی مفهومی یادگیری ریاضی و فعالیت‌های شناختی بهبود دهنده‌ یادگیری در دانش‌آموزان با اختلال ‌یادگیری ریاضی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشیار، گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی. دانشگاه اصفهان، ایران

چکیده

اهداف: پژوهش حاضر با هدف تدوین الگوی مفهومی یادگیری‌ ریاضی و ارائه فعالیت‌های شناختی بهبود دهنده‌ یادگیری در دانش‌آموزان با اختلال ‌یادگیری ریاضی در دو مرحله انجام شد.   
مواد و روش‌ها: رویکرد پژوهش، کیفی و با روش تحلیل مضمون بود. جامعه مورد مطالعه شامل منابع نوشتاری مرتبط با اختلال ‌یادگیری ریاضی در ایران و خارج از کشور، در سال ­های 1370- 1401  بود. در مرحله اول، متون‌نظری با روش نمونه‌گیری هدفمند و ابزار سندکاوی با روش کتابخانه‌ای انتخاب شدند. تعداد 53 منبع مورد بررسی قرار گرفت و داده‌ها به اشباع رسید. داده‌ها بر اساس روش براون و کلارک (2006) تحلیل شد و تعداد 235 کد به‌دست آمد. با تقلیل کدها، تعداد 80 کد پایه، 21 مفهوم ‌فرعی و 8 مفهوم اصلی استخراج گردید. یافته‌ها نشان می‌دهد 8 مفهوم اصلی یادگیری ریاضی شامل عملیات محاسباتی، جایگاه ‌عدد، اندازه‌گیری، درک‌ زبان‌ ریاضی، زمان، حل‌مسئله، تجسم و مقایسه اشکال و مفهوم‌ پول بودند. داده‌ها و الگوی مفهومی طراحی‌شده مطابق با معیارهای اعتبارسنجی یافته‌های کیفی، توسط 10 نفر از متخصصان بازنگری شد که اعتبار آن بر اساس معیار هولستی برابر با 97/0 بود. در مرحله دوم از پژوهش، 44 فعالیت‌ شناختی بهبود دهنده‌ یادگیری ریاضی با 8 مفهوم اصلی یادگیری ریاضی منطبق شدند و توسط متخصصین، با استفاده از ضریب نسبت ‌روایی محتوا و شاخص‌ روایی محتوا روایی‌سنجی صورت‌ گرفت.
 یافته‌ها: یافته ­ها حاکی از آن بود که الگوی مفهومی یادگیری ریاضی و مفاهیم شناختی دارای 21 مفهوم فرعی و 8 مفهوم اصلی است. مفاهیم اصلی به دست آمده شامل عملیات محاسباتی، جایگاه‌ عدد، اندازه‌گیری، درک‌ زبان‌ریاضی، زمان، حل‌مسئله، تجسم و مقایسه اشکال و مفهوم‌ پول می‌باشند. ضریب ‌توافق مرتبط بودن برابر با 98/0 و ضریب ‌توافق ضروری بودن برابر با 97/0 و در سطح بسیار مطلوب بودند.
نتیجه ­گیری: الگوی حاصل ­شده از بررسی متون علمی در این پژوهش، دربردارنده ابعاد اصلی یادگیری ریاضی است و فعالیت ­های شناختی ارائه شده در آن که جنبه­ ی بازی و سرگرمی دارد، می­تواند به یادگیری ریاضی کمک نماید. لذا، از آنجایی‌که فهم و یادگیری ریاضیات بر مفاهیم‌ انتزاعی استوار است و این دانش‌آموزان در درک مفاهیم انتزاعی مشکلات عدیده دارند، پیشنهاد می‌شود از یافته‌های این پژوهش، جهت افزایش نگرش مثبت و اشتیاق دانش‌آموزان نسبت به ریاضی و عمق بخشیدن به یادگیری استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Developing a Conceptual Model of Mathematical Learning and Cognitive Activities to Improve Learning in Students with Mathematic Learning Disability: A Qualitative Study

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Khonsari 1
  • Salar Faramarzi 2
1 Ph.D. Student in Psychology and Education of Children with Special Needs, University of Isfahan, Isfahan, Iran.
2 Associate Professor, Department of Psychology and Education of Children with Special Needs, Faculty of Education and Psychology, University of Isfahan, Iran.
چکیده [English]

Objective: The present research was conducted with the aim of developing a conceptual model for mathematical learning and providing cognitive activities to improve learning in students with mathematical learning disorders in two steps.
Methods: The research method was qualitative and with thematic analysis approach. The studied population included written sources related to mathematical learning disorders (MLDs) in Iran and abroad, between the years 1370-1401 SH and 1967 -2021 A.D.
In the first step, theoretical texts were selected by purposive sampling method and document mining tool with the library method. 53 sources were examined and the data was saturated. The data was analyzed according to Braun and Clark (2006) method and 235 codes were obtained. By reducing the codes, 80 base codes, 21 sub-concepts and 8 main concepts were extracted. The findings show that the 8 main concepts of math learning included calculation operations, number position, measurement, understanding mathematical language, time, problem solving, visualizing and comparing shapes, and money concept. The data and the designed conceptual model were reviewed by 10 experts according to the validation criteria of qualitative findings, whose reliability was equal to 0.97 based on the Holsti criterion. In the second step of the research, 44 cognitive activities improving math learning were matched with the 8 main concepts of math learning and were validated by experts using content validity ratio (CVR) and content validity index (CVI).
Results: The findings indicated that the conceptual model of math learning and cognitive concepts has 21 sub-concepts and 8 main concepts. The main concepts obtained include calculation operations, number position, measurement, understanding mathematical language, time, problem solving, visualizing and comparing shapes, and money concept. CVR was equal to 0.98 and CVI equal to 0.97 at a very favorable level.
Conclusion: The pattern obtained from the review of scientific texts in this research includes the main dimensions of mathematical learning and the cognitive activities presented in it which have the aspect of play and entertainment can help mathematical learning. Therefore, since the understanding and learning of mathematics is based on abstract concepts and these students have many problems in understanding abstract concepts, it is suggested that the findings of this research be used to increase the positive attitude and enthusiasm of students towards mathematics and deepen learning.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mathematical Learning Disorder
  • Cognitive Activities
  • Thematic Analysis
ایزدپناه، آ.، قاسمی، م و الله ­پناه، س. (1400). اثربخشی بازی‌های کلامی بر بهبود حس عدد (شمارش اعداد) کودکان چهار تا شش ساله دارای مشکلات یادگیری. فصلنامه اید­ه ­های نوین روانشناسی، 8(12)، 1-13.  http://jnip.ir/article-۱-۴۳۸-fa.html
برادران، ف.، صفوی همامی، ش و فرامرزی، س. (1400). اثر بازی‌های حرکتی در برابر بازی‌های رایانه‌ای بر کارکردهای اجرایی، عملکرد تحصیلی و تبحر حرکتی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری ریاضی. رشد و یادگیری حرکتی ورزشی، 13(2)، 163-184.
پیرعباسی، ز و صفرزاده، س. (1398). اثربخشی بازی ­درمانی گروهی بر مهارت­های اجتماعی و عملکرد حافظه دانش ­آموزان دبستانی دختر دارای اختلال یادگیری خاص. نشریه پرستاری کودکان، 6(2)، 5-12.
[DOI: 10.21859/jpen-06202]
حسین خانزاده، ع.، ابراهیمی، ش.، حسینی، ش و خداکرمی، ف. (1398). تأثیر آموزش ریاضی از طریق برنامه‌های آموزشی رایانه‌ای بر یادگیری ریاضی و علاقه به ریاضی دانش‌آموزان دیرآموز. توانمندسازی کودکان استثنایی، 10(2)، 149-164. DOI:10.22034/ceciranj.2019.95956] [
عابدی جعفری، ح.، تسلیمی، م.، فقیهی، ا و شیخ‌زاده، م. (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی. اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)، 5(2)، 151-198. DOI:10.30497/smt.2011.163] [
فرهنگ رنجبر، م.، درتاج، ف.، سعدی­پور، ا و دلاور، ع. (1398). طراحی برنامه آموزشی مفاهیم ریاضی مبتنی بر رایانه به منظور بهبود ادراک دیداری فضایی (مؤلفه هماهنگی چشم و دست) دانش‌آموزان با اختلال ریاضی و مقایسه اثربخشی آن با روش آموزش سنتی. ناتوانی­های یادگیری، 9(2)، 81-94.
 [DOI:10.22098/jld.2020.857]
موسوی، ش و سرداری، ب. (1398). تعیین اثربخشی الگوی یادگیری مشارکتی بر یادگیری خودراهبر (خودمدیریتی، رغبت برای یادگیری و خودکنترلی) دانش­آموزان دختر. نشریه علمی آموزش و ارزشیابی، 4(12)، 56-84. [DOI:10.30495/jinev.2019.668232]
References
Abassian, A., Safi, F., Bush, S., & Bostic, J. (2019). Five different perspectives on mathematical modeling in mathematics education. Investigations in Mathematics Learning, 12(1), 1-13. [DOI:10.1080/19477503.2019.1595360]
Abedi Ja’fari, H., Taslimi, M. S., Faghihi, A., & Sheikhzade, M. (2011). Thematic Analysis and Thematic Networks: A Simple and Efficient Method for Exploring Patterns Embedded in Qualitative Data Municipalities). Strategic Management Thought, 5(2), 151-198. )Persian(
Altani, A., Georgiou, G. K., Deng, C., Cho, J.-R., Katopodi, K., Wei, W., & Protopapas, A. (2017). Is processing of symbols and words influenced by writing system? Evidence from Chinese, Korean, English, and Greek. Journal of Experimental Child Psychology, 164, 117-135.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5. https://www.psychiatry.org/psychiatrists/practice/dsm
Arbel, Y., McCarty, K. N., Goldman, M., Donchin, E., & Brumback, T. (2018). Developmental changes in the feedback related negativity from 8 to 14 years. International Journal of Psychophysiology, 132, 331-337. [DOI:10.1016/j.ijpsycho.2018.01.004]
Attride-Stirling, J. (2001). Thematic networks: an analytic tool for qualitative research. Qualitative research, 1(3), 385-405.
 [DOI:10.1177/146879410100100307]
Baradaran, F., Safavi Homami, S., & Faramarzi, S. (2021). The Effect of Motor Games Versus Computer Games on the Executive Academic Functions and Motor Proficiency in Students with Mathematics Learning Disorders. Journal of Sports and Motor Development and Learning, 13(2), 163-184. )Persian( [DOI:10.22059/jmlm.2021.319740.1561]
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101.
 [DOI:10.1191/1478088706QP063OA]
Bryant, D. P., Pfannenstiel, K. H., Bryant, B. R., Roberts, G., Fall, A. M., Nozari, M., & Lee, J. (2021). Improving the Mathematics Performance of Second-Grade Students with Mathematics Difficulties through an Early Numeracy Intervention. Behavior Modification, 45(1), 99-121.
 [DOI:10.1177/0145445519873651]
‏Coolen, I. E., & Castronovo, J. (2023). How Memory Counts in Mathematical Development. Journal of Cognition, 6(1), 1-12. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9818043/
Decarli, G., Sella, F., Lanfranchi, S., Gerotto, G., Gerola, S., Cossu, G., & Zorzi, M. (2023). Severe developmental dyscalculia is characterized by core deficits in both symbolic and nonsymbolic number sense. Psychological Science34(1), 8-21.‏
 [DOI:10.1177/09567976221097947]
Ezadpanah, A., Ghasemi, M., & Allahpanah, S. (2021). The effectiveness of verbal games on improving the sense of number (counting numbers) of children aged four to six with learning disabilities. Journal of Psychology new ideas, 8(12), 1-13. )Persian( http://jnip.ir/article-438-1-fa.html
Farhang Ranjbar, M., Dortaj, F., Saadi pour, I., & Delavar, A. (2020). Designing an educational program for teaching computer-based mathematical concepts to improve students' visual-spatial perception (eye and hand coordination) and comparing its effectiveness with traditional teaching methods. Journal of Learning Disabilities, 9(2), 81-94. )Persian(
[DOI:10.22098/jld.2020.857]
Fatwana, H., Dasari, D., & Juandi, D. (2023). The Use of Learning Aids for Dyscalculia: Systematic Literature Review. AL-ISHLAH: Journal Pendidikan, 15(1), 639-652.
Fuchs, L., Fuchs, D., Seethaler, P. M., & Barnes, M. A. (2020). Addressing the role of working memory in mathematical word-problem solving when designing intervention for struggling learners. ZDM Mathematics Education, 52(1), 87-96.
[DOI:10.1007/s11858-019-01070-8]
Gordon, R., Smith-Spark, J. H., Newton, E. J., & Henry, L. A. (2018). Executive function and academic achievement in primary school children: The use of task-related processing speed. Frontiers in psychology, 9, 582.
Hosein khanzadeh, A. A., Ebrahimi, S., Hosseini, S., & Khoda karami, F. (2019). Effectiveness of mathematics education through computer training programs on mathematics learning and interest in mathematics of slow learner students. Empowering Exceptional Children, 10(2), 149-164. (Persian) [DOI:10.22034/ceciranj.2019.95956]
Kahl, T., Grob, A., & Möhring, W. (2021). Does emotion regulation compensate deficits in various executive functions in children's and adolescents' mathematical achievement?. Learning and Individual Differences, 89, 102034.
 [DOI: science/article/pii/S1041608021000716]
Kampylafka, C., Polychroni, F., & Antoniou, A. S. (2023). Primary School Students with Reading Comprehension Difficulties and Students with Learning Disabilities: Exploring Their Goal Orientations, Classroom Goal Structures, and Self-Regulated Learning Strategies. Behavioral Sciences13(2), 78-97. [DOI:10.3390/bs13020078]
Kim, M. J., Park, H. Y., Yoo, E. Y., & Kim, J. R. (2020). Effects of a cognitive-functional intervention method on improving executive function and self-directed learning in school-aged children with attention deficit hyperactivity disorder: A single-subject design study. International Occupational Therapy Journal, 1250801, 1-9.
Lomibao, L. S., & Tabor, H. R. (2023). Orton-Gillingham Approach as an Online Intervention for Learners Diagnosed with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD)-Specific Learning Disorder (SLD) in Mathematics: A Descriptive Case Study. Canadian Journal of Family and Youth, 15(1), 141-151.‏ [DOI:10.29173/cjfy29900]
McCloskey, A. (2014). The promise of ritual: A lens for understanding persistent practices in mathematics classrooms. Educational Studies in Mathematics, 86(1).
Mingozzi, A., Tobia, V., & Marzocchi, G. M. (2023). Dyslexia and dyscalculia: which neuropsychological processes distinguish the two developmental disorders?. Child Neuropsychology, Published online.‏ [DOI:10.1080/09297049.2023.2170997]
Mousavi, S., & Sardari, B. (2019). The Effectiveness of Cooperative Learning Patterns on Self-Directed Learning (Self-Management, Desire for Learning and Self-Control) in Female Students. Journal of Instruction and Evaluation, 12(46), 65-84. (Persian)
Myers, J. A., Wang, J., Brownell, M. T., & Gagnon, J. C. (2015). Mathematics Interventions for Students with Learning Disabilities (LD) in Secondary School: A Review of the Literature. Learning Disabilities: A Contemporary Journal, 13(2), 207-235.
Pan, Y., Ke, F., & Xu, X. (2022). A systematic review of the role of learning games in fostering mathematics education in K-12 settings. Educational Research Review, 36, 100448.‏
Pappas, M., Drigas, A., Malli, E., & Kalpidi, V. (2018). Enhanced Assessment Technology and Neurocognitive Aspects of Specific Learning Disorder with Impairment in Mathematics. International Journal of Engineering Pedagogy, 8(1), 4-15.
[DOI:10.3991/ijep.v8i1.7370]
Peng, P., Congying, S., Beilei, L., & Sha, T. (2012). Phonological storage and executive function deficits in children with mathematics difficulties. Journal of Experimental Child Psychology, 112(4), 452-466. [DOI:10.1016/j.jecp.2012.04.004]
Pirabasi, Z., & Safarzadeh, S. (2019). The Effectiveness of Group Play Therapy on Social Skills and Memory Performance of primary school girl student’s with Specific learning disorder. Journal of pediatric nursing, 6(2), 5-12. (Persian)
 [DOI: 10.21859/jpen-06202]
Rubel, L. H., & McCloskey, A. V. (2021). Contextualization of mathematics: which and whose world? Educational Studies in Mathematics, 107(2), 383-404. https://doi.org/10.1007/s10649-021-10041-4
Rulyansah, A. (2023). Reconnecting Learning: An Educational Alternative For Dyscalculia Children In Elementary School. Elementary School: Jurnal Pendidikan dan Pembelajaran ke-SD-an10(1), 1-15.‏ https://doaj.org/article/43216e71a0da482b9382285a10e043af
Sadock, B. J. (2007). Kaplan & Sadock's synopsis of psychiatry: Behavioral sciences/clinical psychiatry. Kaplan. https://psycnet.apa.org/record/2007-08825-000
Schukajlow, S., Rakoczy, K., & Pekrun, R. (2023). Emotions and motivation in mathematics education: Where we are today and where we need to go. ZDM–Mathematics Education, 55, 249-267.
‏ [DOI:10.1007/s11858-022-01463-2]
Singh, A. J. (2022). Working memory Intervention ‘Brain Omatics’ for Dyscalculia: A single case study. Psycho-technilogical approaches in heutagogy, 148, Tamil Nadu Open University. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED619929.pdf
Ten Braak, D., Lenes, R., Purpura, D. J., Schmitt, S. A., & Størksen, I. (2022). Why do early mathematics skills predict later mathematics and reading achievement? The role of executive function. Journal of Experimental Child Psychology, 214, 105306.
Witzel, B., & Mize, M. (2018). Meeting the Needs of Students with Dyslexia and Dyscalculia. SRATE journal, 27(1), 31-39. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1166703.pdf
Wulf, G., & Lewthwaite, R. (2016). Optimizing performance through intrinsic motivation and attention for learning: The OPTIMAL theory of motor learning. Psychonomic Bulletin & Review, 23(5), 1382-1414. [DOI:10.3758/s13423-015-0999-9]
Yoong, S. M., Beram, S., Gengatharan, K., & Yasin, A. A. (2022). A survey on problems of dyscalculia in primary schools. ICCCM Journal of Social Sciences and Humanities1(2), 30-38.‏ [DOI:10.53797/icccmjssh.v1i2.4.2022]
Zhang, H., Miller-Cotto, D., & Jordan, N. C. (2023). Estimating the co-development of executive functions and math achievement throughout the elementary grades using a cross-lagged panel model with fixed effects. Contemporary Educational Psychology72, 102126.‏