اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی- هیجانی بر تنظیم شناختی هیجان و مهارت‌های اجتماعی کودکان دارای اختلال یادگیری خاص

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 : استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی– هیجانی بر تنظیم شناختی هیجان و مهارت‌های اجتماعی کودکان دارای اختلال یادگیری خاص یادگیری انجام گرفت. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش‌آموزان پسر مراجعه‌کننده به مراکز ناتوانی های یادگیری شهر ارومیه تشکیل می‌دادند. نمونه پژوهش شامل 30 دانش‌آموز که به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه آزمایش، 12 جلسه آموزش مهارت‌های اجتماعی- هیجانی یک ساعته ‏دریافت نمودند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های تنظیم شناختی هیجانی گرانسفکی و همکاران و پرسشنامه مهارت‌های اجتماعی ماتسون استفاده شد. داده‏ها با روش تحلیل کواریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که بین دو گروه در مؤلفه‌های تنظیم شناختی هیجان (مثبت و منفی) تفاوت معنا‌داری وجود دارد (001/0p<). همچنین نتایج نشان داد، تفاوت میانگین دو گروه در مؤلفه‌های مهارت‌های اجتماعی معنادار می‌باشد (001/0p<). با توجه به نتایج به دست آمده می‌توان گفت که آموزش مهارت‌های اجتماعی- هیجانی در افزایش به‌کارگیری راهبردهای هیجانی مثبت و بهبود مهارت اجتماعی مناسب، اطمینان به خود و رابطه با همسالان مؤثر بوده است. این نتایج پیشنهادهای مهمی در جهت به‌کارگیری آموزش این مهارت‌ها به عنوان یک روش مداخله‌ای در مدارس و مراکز درمانی دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of social- emotional skills training on cognitive emotion regulation and social skills in children with learning disabilities

نویسندگان [English]

  • A Sadri Damirchi 1
  • F Esmaili Ghazivaloii 2
1 Corresponding Author: Assistant Professor, University of Mohaghegh Ardabil, Ardabil
2 MA Students in Family Counseling, University of Mohaghegh Ardabil
چکیده [English]

Because of the role of social - emotional skills in emotion regulation and interpersonal interaction in children, attention to it is very important, especially among children with learning disabilities. Therefore, the present study aimed to investigate the effectiveness of social- emotional skills Training on cognitive emotion regulation and social skills in Children with learning disabilities. The research method was quasi-experimental study with pretest-posttest and a control group. The population included all male students with learning disabilities who referred to Learning Disability Centers in Urmia in 2014-2015 academic year. For this purpose, 30 male students were identified and selected using random sampling methods, and then randomly assigned to experimental (N= 15) and control (N= 15) groups. The experimental group received 12 sessions of Social- Emotional Skills Training (60-minuts per session). The tools used were Granefski and all cognitive emotion regulation questionnaire (1999) and Matson social skills questionnaire (1983). Data analyzed using analysis of multivariate variance. The results of analysis of covariance showed a significant difference between two groups in positive and negative components of cognitive emotion regulation (p<0/001). Also, the results showed a significant difference between two groups in components of social skills (p<0/001). According to the results, we can say that socio-emotional skills training increased the use of positive emotional strategies and improved the appropriate social skills, self-confidence and relationship with peers. These results are important references in the field of pathology and treatment of disability so that the training program can be used as an intervention in schools and health centers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social- Emotional Skills
  • cognitive emotion regulation
  • social skills
  • Children
  • learning disabilities

مراجع

امینی، داریوش؛ همتی ثابت، اکبر و همتی، معصومه (1392). اثربخشی آموزش هوش هیجانی بر مهارت‌های اجتماعی و شیوه‌های مقابله با استرس دانش‌آموزان دبیرستانی شاهد دختر همدان. فصلنامهعلمی- پژوهشیمطالعاتآموزشیوآموزشگاهی، 2(5)، 15-1.
به‌پژوه، احمد؛ خانجانی، مهدی؛ حیدری، محمود و شکوهی، محسن (1386). بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر عزت‌نفس دانش‌آموزان نابینا. پژوهش در سلامت روان‌شناختی، 1(3)، 37-29.
بهراد، بهنام (1394). مدارس کانون‌های اصلی ارتقا سلامت و پیشگیری از رفتارهای پر خطر. رشد آموزش ابتدایی، 19(2)، 5-1.
بهمن‌زادگان جهرمی، مرضیه، یارمحمدیان، احمد و موسوی، حسین (1388). بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر رفتارهای اوتیستیک و رشد اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم از طریق داستان‌های اجتماعی. روان‌شناسی اجتماعی (یافته‌های نو در روان‌شناسی)، 3(9)، 93-79.
پورافکاری، نصرت‌اله (1387). فرهنگ جامع روانشناسی - روانپزشکی: انگلیسی – فارسی. نشر: فرهنگ معاصر.
تبریزچی، نرگس و وحیدی، زهره (1394). مقایسه تنظیم هیجان، ذهن‌آگاهی و بهزیستی روان‌شناختی در مادران دانش‌آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجله‌یناتوانی‌هاییادگیری، 8(8)،35 -21.
جمالی‌پاقلعه، سمیه؛ عابدی، احمد؛ نظری‌بدیع، مرضیه و میرزایی‌راد، رضا (1392). مقایسه اثربخشی برنامه یادگیری اجتماعی هیجانی و آموزش حل مسئله اجتماعی بر کاهش نشانه‌های اختلال نافرمانی مقابله‌ای (ارزیابی والدین). فصلنامه روانشناسی بالینی، 3(12)، 40-21.
دلاور، علی (1390). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. چاپ چهارم، تهران: انتشارات رشد.
رکنی، پریسا؛ ارجمندنیا، علی‌اکبر و فتح‌آبادی، جلیل (1394). بررسی تأثیر آموزش کفایت اجتماعی بر بهبود عملکرد رفتاری کودکان دارای ناتوانی یادگیری. فصلنامهکودکاناستثنایی، 15(3)، 54-43.
سلیمانی، اسماعیل؛ زاهد بابلان، عادل؛ فرزانه، جبرائیل و ستوده، محمدباقر (1390). مقایسه‌ی نارسایی هیجانی و مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری و بهنجار. مجله‌ی ناتوانی‌های یادگیری، 1(1)، 93-78.
سیادت، سیدمرتضی و جدیدی، محسن (1394). تأثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی بر عزت‌نفس و ابعاد هویت کودکان کار. فصلنامهروانشناسیتربیتی، 11(37)، 19-1.
صدری، اسماعیل؛ نویدی، احد و پورشنه، کامبیز (1389). آموزش مهارت‌های اجتماعی- هیجانی. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات،/(مهاباد).
کیمیایی، سید‌علی؛ رفتار، محمدرضا و سلطانی‌فر، عاطفه (1390). آموزش هوش هیجانی و اثربخشی آن بر کاهش پرخاشگری نوجوانان پرخاشجوی. پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، 1(3)، 166-153.
کریم‌زاده، منصوره؛ اخوان تفتی، مهناز؛کیامنش، علیرضا و اکبرزاده، نسرین (1388). تأثیر آموزش مهارت‌های هیجانی-اجتماعی در رشد این مهارت‌ها. مجله علوم رفتاری، 3(2)، 149-143.
کرین، ویلیام (2015). نظریه‌های رشد، ترجمه‌ی غلامرضا خوی‌نژاد و علیرضا رجایی (1394). تهران: انتشارات رشد.
گنجی، حمزه (1390). راهنمای کامل تغییرات و نکات ضروری DSM-5. چاپ اول، تهران: نشر ساوالان.
مولّلی، گیتا؛ براتی، روح‌اله و طاهری، محمد (1393). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر کاهش پرخاشگری کلامی و غیرکلامی دانش‌آموزان پسر با کم‌توانی‌ذهنی. فصلنامه تحول روان‌شناختی کودک، 1(1)، 81-71.
یوسفی، فریده (1385). بررسی رابطۀ راهبردهای شناختی تنظیم هیجان با افسردگی و اضطراب در دانش‌آموزان مراکز راهنمایی استعدادهای درخشان. مجله کودکان استثنائی، 4، 892-872.
یوسفی، فریده و خیر، محمد (1381). بررسی پایایی و روایی مقیاس سنجش مهارت‌های اجتماعی ماتسون و مقایسه‌ی عملکرد دختران و پسران دبیرستانی شیراز در این مقیاس. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز،ویژه‌نامه‌یعلومتربیتی، (2)، 34-25.
AL Zyoudi, M. (2010). Differences in self-concept among student with and without learning disabilities in al karak district in jorrdan. International journal of of special education, 25(2), 21-40.
Aldo, D., Hooria, J., Goldin, R., & Gross, J. J. (2014). Adaptive and Maladaptive Emotion Regulation Strategies: Interactive effects during CBT for Social Anxiety Disorder. J Anxiety Disord, 28(4), 382-9.
Amini, D., Hemmati sabet, A., & Hemmati, M. (2013). The effectiveness of social skills and emotional intelligence training on coping with stress control female high school students in Hamedan. Journal of Educational and School Studies, 2(5),1-15. (Persian).
Association D-5 AP, others. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Arlingt Am Psychiatr Publ, pp: 68.
Auerbach, J. G., Gross-Tsur, V., Manor, O., & Shalev, R. S. (2008). Emotional andBehavioral characteristics over a six year period in youths with persistent and nonpersistent dyscalculia. Journal of Learning Disabilities, 41, 263–273.
Bahmanzadegan, M. (2009). Effectiveness of social skills through social stories on social development of children with Autism and Autistic Behavior in Shiraz. [Thesis]. Isfahan, Iran: University of Isfahan. (Persian).
Bar-On, R. E., Parker, J. D. (Ed). (2000). The handbook of emotional intelligence: Theory, development, assessment, and application at home, school, and in the workplace. San Francisco: Jossey-Bass, Awiley company.
Beh pajooh, A., Khanjani, M., Heidari, M., & Shokohi yekta, M. (2007).The Effect of Social Skills Training on Self-Esteem of Visually Impaired Male Students. Research on mental health, 1(3),29-37. (Persian).
Behrad, B. (2015). The main centers of school health promotion and prevention of risky behaviors. Development of primary education. 19(2),1-9. (Persian).
Bekendam, C. (2001). family and dimensious of emotional intelligence dissertation abstracts international, Vo158(4). 2109-2122.
Bracket, M. A., Mayer, J. D., & Warner, R. M. (2004). Emotional intelligence and its relation of every day behavior, journal of personality and individual differences, 39, pp:1387-1402.
Cartledge G., & Milburn, J. F. (1986). Teaching social skills to children: Innovative approaches (2ndEd.). New York: Pergamon Press.
Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning (CASEL). (2008). Safe and sound: an educational leader’s guide to evidence-based social and emotional learning programs. Chicago.
Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning. (2003). Safe and sound: An educational leader’s guide to evidence-based social and emotional learning (SEL) programs. Chicago: Author.
Crane, W. (2015). Growth theory - Concepts and Applications. Translator: Alireza Rajai, Gholamreza Khoynejaz. Publication: Growth. (Persian).
Defoor, L. (2009). Social and Emotional Learning in the Classroom: Do Affect and Community Predict Academic Success? Master Tessis, The Evergreen State College.
Delavare, A. (2011). Theoretical and practical research in the humanities and social sciences. Tehran: Publisher: growth. (Persian).
Denault, A. S., & Déry, M. (2014). Participation in Organized Activities and Conduct Problems in Elementary School The Mediating Effect of Social Skills. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 1063426614543950.
Eisenberg, N., Cumberland, A., Spinrad, T. L., Fabes, R. A., Shepard, S. A., Reiser, M., ... & Guthrie, I. K. (2001). The relations of regulation and emotionality to children's externalizing and internalizing problem behavior. Child development, 72(4), 1112-1134.
Elias, M. J. (2006). The connection between academic and social-emotional learning. In M. J. Elias and H. Arnold (Eds.). The educator’s guide to emotional intelligence academic achievement: Social-emotional learning in the classroom. Thousand Oaks, CA: Corwin. 4–14.
Engelberg, E., & sjoberg, L. (2004). Emotional intelligence affect intensity, and social adjustment. Personality and individual differences, 37, 533-542.
Fletcher, I., leadbetter, P., Curran, A., & O'sullivan, H. (2009). A pilot study assessing emotional intelligence training and communication skills with 3rd year medical students. Patient education and counseling 76,376-379.
Freilich, R., & Shechtman, Z. (2010). The contribution of art therapy to the social, emotional, and academic Adjustment of children with learning disabilities. The Arts in Psychotherapy, 37, 97–105.
Ganji,  M. (2013). The Complete Guide DSM-5 changes and essential tips. Publisher: Savalan. (Persian).
Goleman,  D. (1998). Working with emotional intelligence. New York: Banton.
Goleman, D. (2002). Working with emotional intelligence. Development & Psychopathology, 7,117-9.
Granefski, N., Kraaij, V., & Spinhoven, P. (2001). Manual for the use of the cognitive emotion regulation questionnaire. 10 (5),210–209
Gratz, K. L., & Tull, M. T. (2010). The Relationship Between Emotion Dysregulation and Deliberate Self-Harm Among Inpatients with Substance Use Disorders. Cognitive therapy and research, 34, 544–553.
Gresham, F. M., Van, M. B., & Cook, C. R. (2006). Social skills training for teaching replacement behaviors: Remediating acquisition deficits in at-risk students. Behavior Disorders, 31 (4), 363-377.
Gresham, F. M., & Elliote, S. N. (1990). Assessment and classification of children`s social skills: A review of methods and issues. School psychology review, 13, 292-301.
Karimzade, M., Akhavan Tafti, M., Kiamanesh A. R., & Akbarzade, N. (2009). Effect of teaching the social-emotional skillson developing these skills. Journal of Behavioral Sciences, 3(2), 143-149. (Persian).
Kim, H. Y., & Page, T. (2013). Emotional Bonds with Parents, Emotion Regulation, and School-Related Behavior Problems among Elementary School Truants. J Child Fam Stud, 22(6), 869-78.
Kimiaye, S. A., Raftar, M. R., & Soltanifar, A. (2011). emotional intelligence training and its effectiveness in reducing aggression aggressive. Research in clinical psychology and counseling (psychology and educational studies), 1(1),153-166. (Persian).
Kramer, T. J, Caldarella, P., Christensen, L., Shatzer. R. H.  (2010). Social and Emotional Learning in the Kindergarten Classroom: Evaluation of the Strong Start Curriculum. Early Childhood Educ J, 37, 303- 309.
Lang, M. C. (2001). Helping children understand learning disabilities: The relationship between self-realization and psychological empowerment. Georgia State University.
Lopes, P. N., Salovey, P., & Straus, R. (2003). Emotional intelligence, personality and the perceived quality of social relationships. Elsevier; p. 641-58.
Mayer, J. D., & Brackett, M. A. (2003). Comparison of different definitions and tests of emotional intelligence. San Francisco: Jossey-Bass.
Merrifield, J. (2010). Meeting the needs of people with a learning disability in the emergency department. International emergency nursing. Available at www. sciencedirect.com.
Movallali, G., Barati, R., & Taheri, M. (2014). The effectiveness of social skills training on verbal and nonverbal aggression in male students of mental retardation. Journal of the psychological development of children, 1(1),71-81. (Persian).
Payton, J. W., Wardlaw, D. M., Graczyk, P. A., Bloodworth, M. R., Tompsett, C. J., & Weissberg, R. P. (2008). Social and emotional learning: A framework for promoting mental health and reducing risk behavior in children and youth. Journal of School Health. N, 70. 179–185.
PoorAfkari, N. (2008). Psychological-Psychiatric comprehensive dictionary. Tehran: farhange moaser publication.
Quoidbach, J., Berry, E. V., Hansenne, M., & Mikolajczak, M. (2010). Positive Emotion Regulation and Well-being: Comparing the Impact of Eight Savoring and Dampening Strategies. Pers Individ Dif, 49(5), 368-73.
Ratcliffe, B., Wong, M., Dossetor, ., & Hayes, S. (2014). Teaching social–emotional skills to school-aged children with Autism Spectrum Disorder: A treatment versus control trial in 41 mainstream schools. Research in Autism Spectrum Disorders, 8(12), 1722.
Ray, C. E., Elliott, S. N. (2006). Social Adjustment and Academic Achievement: A Predictive Model for Students With Diverse Academic and Behavior Competencies School Psychology Review, 35(3), 493-501.
Reid, R., & Lienemann, T. O. (2006). Strategy instruction for students with learning disabilities. New York: Guilford Press.
Rokni, P., & Arjomandnia, A. A. (2015). Investigating the Impact of Social Competence on Improvement of Behavioral Performance of Students with Learning Disorder. Journal of Exceptional Children,15(3), 43-54. (Persian).
Sadri Damirchi, S., Navidi, A., & Porshneh, K. (2009). social emotional skills Teaching. Tehran: Mahabad Islamic Azad University. (Persian).
Salovey, P., & Sluyter, D. J. (2002). (eds), Emotional Development and Emotional Intelligence, Basic Books, New York.
Sideridis, G. D., Morgan, P., Botsas, G., Padeliadu, S., & Fuchs, D. (2006). Prediction of students with LD based on metacognition, motivation, emotions and psychopathology: A ROC analysis. Journal of Learning Disabilities, 39, 215–229.
Shafer, A. B. (2006). Meta-analysis of the factor structures of four depression questionnaires: Beck, CES‐D, Hamilton, and Zung. Journal of clinical psychology, 62(1), 123-146.
Siiadat, S. M. & Jadidi, M. (2015). The impact of social skills training on self-esteem and identity of labor children. Journal of Educational Psychology, 11(37), 1-19.
Singer, E. (2005). The strategies adopted by Dutch children with dyslexia to maintain their self-esteem when teased at school. Journal of Learning Disabilities,38, 411-423.
Soleimani, E., Zahedbablan, A., Farzaneh, J., & Sotodeh, M. B. (2011). Comparison of alexithymia and social skills of students with learning disabilities and normal. Journal of Learning Disabilities, 1(1), 78-93. (Persian).
Jamali Pa Qaleh, S., Abedi, A., Nazari Badii, M., & Mirzaee Rod, R. (2013). Compare the effectiveness of social-emotional learning programs and social problem. solving training in reducing symptoms of oppositional defiant disorder (Parents). Clinical Psychology Studies, 3(12), 21-40. (Persian).
Song, L., Huang, G., peng, K., & Law, k. (2010). The differential effects of general mental ability and emotional intelligence on academic performance and social interactions. intelligence, 38, 137-148.
Szczygie, D., Buczny, J., & Bazinska, R. (2012). Emotion regulation and emotional information processing: The moderating effect of emotional awareness. Personality and Individual Differences, 52, 433–437.
Tabrizchi, N., & Vahidi, Z. (2014). Compare emotion regulation, mindfulness and cognitive well-being in mothers of students with and without learning disabilities, Learning disabilities J, 8(8), 21-35. (Persian).
Umadevi, V. M., Sukumaran, P. S. (2012). Functional social skills of adults with intellectual disability. Journal of Disability, 23(2),72-80.
Vaughn, S. H., & Sinagub, J. (1998). Social Competence of students with learningdisabilities: Interventions and issues. In B. Worg (Ed). Learning about learning disabilities (2nd.Ed) 454- 466. San Diego: academic Press.
White. K. (2004). Attachment: Stability and change across the life span. Attachment & human development.29(1), 9-23.
Woodcack, S., & Jiang, H. (2012). Attrabution of the educational outcomes of students with learning disabilities in china. International journal of special education. 27 (2), 1-14.
Yousefi, F. (2006). Cognitive emotion regulation strategies, relationships with depression and anxiety in the help center for talented students. Except Child, 4,871-92. (Persian).
Yousefi, F., & Khair, M. (2002). Study Reliability and Validity Assessment Scale, Matson social skills and compare the performance of boys and girls high on this scale. Social Sciences and Humanities Shiraz University, 2(36), 147-158. (Persian).
Zins, A. E., Bloodworth. M. R, Wissberg. R. P, & Walberg. H. J. (2004). The Scientific Base Linking Social and Emotional Learning to School Success. Chapter 1. Copyright 2004 by teachers college, Columbia University.
 
ناتوانی های یادگیری
دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 4
پیاپی 19
شهریور 1395
صفحه 59-86

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار