تبیین رابطه اضطراب و درگیری تحصیلی در دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص: آزمون یک مدل میانجی‌گری تعدیل‌شده با خودکارآمدی تحصیلی و حمایت والدین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

3 گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

4 کارشناس ارشد روانشناسی، شهرداری تهران، تهران، ایران.

5 کارشناس ارشد روانشناسی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران.

10.22098/jld.2025.18661.2293

چکیده

اهداف: دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص سطوح بالایی از اضطراب تحصیلی را تجربه می‌کنند که به کاهش درگیری تحصیلی آن‌ها منجر می‌شود. پژوهش حاضر با هدف آزمون یک مدل میانجی‌گری تعدیل‌شده با خودکارآمدی تحصیلی و حمایت والدین در رابطه بین اضطراب و درگیری تحصیلی پرداخت.
مواد و روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی-همبستگی با طرح مقطعی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان مقطع ابتدایی شهر اردبیل با تشخیص SLD در نیمه دوم سال تحصیلی ۱۴۰۴ بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس هدفمند، ۱۵۰ دانش‌آموز (پایه‌های چهارم تا ششم) انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از مقیاس درگیری تحصیلی (AES)، پرسشنامه اضطراب تحصیلی (AAS)، مقیاس خودکارآمدی تحصیلی (ASES) و مقیاس حمایت اجتماعی ادراک‌شده خانواده (PSS-Fa) جمع‌آوری گردید.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که اضطراب تحصیلی به طور مستقیم و معنادار با درگیری تحصیلی رابطه منفی دارد (01/0>p). همچنین، مسیر غیرمستقیم از طریق خودکارآمدی تحصیلی معنادار بود (05/0>p). مهم‌تر از آن، شاخص تعدیل‌گری میانجی‌گرانه معنادار بود و نشان داد که این مسیر غیرمستقیم توسط حمایت والدین تعدیل می‌شود. به طور مشخص، اثر منفی و غیرمستقیم اضطراب تحصیلی بر درگیری تحصیلی (از طریق خودکارآمدی) در سطح حمایت والدین پایین، قوی و معنادار بود، اما در سطح حمایت والدین بالا، این اثر تضعیف شده و غیرمعنادار گردید.
نتیجه‌گیری: حمایت والدین به عنوان یک عامل محافظتی قدرتمند عمل می‌کند که می‌تواند با ایجاد یک سپر حمایتی، اثرات مخرب اضطراب بر خودباوری و در نتیجه، بر مشارکت تحصیلی دانش‌آموز را خنثی سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Explaining the Link Between Academic Anxiety and Engagement in Students with SLD: A Test of a Moderated Mediation Model with Academic Self-Efficacy and Parental Support

نویسندگان [English]

  • sanaz Eyni 1
  • Zahra Rostamoghli 2
  • Mehdi Salehi 3
  • Elmira Mahdikhani 4
  • shahla hosseinipour dizgah 5
1 Assistant professor, Department of Psychology, Faculty of Humanities and Social Sciences, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
2 Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili , Ardabil, Iran
3 Department of Educational Sciences, Faculty of Humanities and Social Sciences, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
4 M.A. in Psychology, Tehran Municipality, Tehran, Iran
5 M.A. in Psychology, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran
چکیده [English]

Objective: Students with Specific Learning Disabilities experience high levels of academic anxiety due to their academic challenges, which often leads to decreased academic engagement. The present study aimed to examine a moderated mediation model in which academic self-efficacy and parental support were tested in the relationship between academic anxiety and academic engagement.
Methods: This study employed a descriptive-correlational cross-sectional design. The statistical population comprised all primary school students in Ardabil city with a formal SLD diagnosis during the second semester of the 2025-2026 academic year. Using purposive convenience sampling, 150 students (grades 4-6) were selected. Data were collected using the Academic Engagement Scale (AES), the Academic Anxiety Scale (AAS), the Academic Self-Efficacy Scale (ASES), and the Perceived Social Support-Family Scale (PSS-Fa).
Results: The analysis revealed a significant and direct negative relationship between academic anxiety and academic engagement (p<.001). Furthermore, the indirect pathway through academic self-efficacy was significant (p<.005). More importantly, the Index of Moderated Mediation was significant, showing that the indirect pathway was moderated by parental support. Specifically, the negative indirect effect of academic anxiety on academic engagement (via self-efficacy) was strong and significant at low levels of parental support, but this effect was buffered and became non-significant at high levels of parental support.
Conclusion: Parental support acts as a powerful protective factor, capable of buffering the detrimental effects of anxiety on self-belief and, consequently, on academic participation by creating a supportive shield.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Specific Learning Disability
  • Academic Anxiety
  • Academic Engagement
  • Moderated Mediation Model

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار