اثربخشی توان‌بخشی یکپارچگی حسی- حرکتی بر بهبود علائم کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری غیرکلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

2 دانشجوی دکتری روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه علامه طباطبائی

3 کارشناس ارشد روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران

چکیده

پژوهش حاضر، با هدف بررسی اثربخشی توان‌بخشی یکپارچگی حسی- حرکتیبر بهبود علائم کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری غیرکلامی انجام شد. این پژوهش با یک طرح شبه تجربی، با روش طرح‌های تک آزمودنی  A-B با گروه کنترل و دسته درون سری‌ها انجام شد. از بین دانش‌آموزان پایه دوم تا پنجم مدارس شهر ری، با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای 8 دانش‌آموز مبتلا به ناتوانی یادگیری غیرکلامی انتخاب و به‌صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. گروه آزمایش 12 جلسه مداخله توان بخشی حسی - حرکتی با تاکید بر حس های  عمقی و دهلیزی دریافت و به ‌منظور بررسی تأثیر مداخلات از آزمون دیداری - فضایی آندره ری و آزمون تبحر حرکتی برونینکس- اُزرتسکی استفاده شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌های پژوهش، هم در سطح بین فردی و زوج‌های همتا و هم به‌صورت گروهی با استفاده از محاسبه درصد بهبودی و اندازه اثر صورت گرفت. تحلیل‌های آماری نشان داد که آزمودنی‌های گروه آزمایش، نسبت به خط پایه، در نمره‌ها تغییر و بهبودی نشان دادند. این یافته‌ها حاکی از این است که توان‌بخشی یکپارچگی حسی- حرکتی بر بهبود نشانه‌های ناتوانی یادگیری غیرکلامی کودکان تأثیر دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of rehabilitation sensory integration on the symptoms of children with non-verbal learning disabilities

نویسندگان [English]

  • K Pushanae 1
  • A Mahvash 2
  • K Parhon 2
  • M Ghafouri 3
1 Assistant Professor, Islamic Azad University Central Tehran Branch
2 Corresponding Author: PhD student of Psychology and Education of Exceptional Children, Allameh Tabataba'i University
3 M.A of Psychology and Education of Exceptional Children, University of Tehran
چکیده [English]

The aim of this study was investigating the effectiveness of rehabilitation sensory integration on the symptoms of children with non-verbal learning disability. This study was a quasi-experimental research, in single subject study - with a control group- and based on an A-B design. Through multi-stage cluster random sampling, among the second to fifth-grade students of elementary schools in the city of Rey, eight students with non-verbal learning disorders were selected and randomly divided into two groups. The experimental group received sensory integration intervention program (with the emphasis on Proprioceptive and Vestibular senses) consisting of 12 two-hour sessions, two times a week. Nonparametric statistical analyses were conducted to compare the control and experimental groups.The analysis of data showed that the experimental group, compared to baseline, improved in The scores. Consequently, these findings suggest that the sensory-motor integration with emphasis on proprioceptive and vestibular senses improved the symptoms of with non-verbal learning disorders.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sensory- motor integration
  • proprioceptive and vestibular senses
  • non- verbal learning disorders

مراجع

ابراهیمی، مجتبی (1392). اثربخشی فعالیت‌های یکپارچگی حسی- حرکتی بر نشانه‌های اختلال نقص توجه- بیش فعالی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی.
 ثقفی، مجید؛ استکی، مهناز و عشایری، حسن (1391). مقایسه انواع کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان با ناتوانی‌های یادگیری غیرکلامی و نارساخوان. فصلنامه ایرانی کودکان استثنایی، 12(2)، 52-35.
زیدآبادی، فاطمه؛ ملک پور، مختار؛ فرامرزی، سالار وچوپان زیده، رویا (1392). اثربخشی آموزش مهارت‌های روانی- حرکتی بر کارکردهای اجرایی کودکان پیش‌دبستانی دارای اختلال های یادگیری غیرکلامی. فصلنامه تازه‌های علوم شناختی 15(3)، 39-32.
شهیم، سیما (1385). مقیاس تجدیدنظر شده‌ی هوشی وکسلر برای کودکان. دستور کار و هنجاریابی. چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه شیراز.
صالحی، حمید؛ زارع زاده، مهشید و سالک، بابک (1391). روایی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه مشاهده حرکتی برای آموزگاران. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، 18(3)، 215-211.
علیزاده، حمید (1389). اختلال‌های یادگیری غیرکلامی: چشم‌انداز بالینی. فصلنامه پژوهش در حیطه کودکان استثنایی. 10(20)، 199-192.
کاوه، مقدم؛ استکی، مهناز؛ سعادت، مهرناز و کوشکی، شیرین (1390). تأثیر آموزش نقاشی و سفالگری بر بهبود مهارت‌های ادراک دیداری- فضایی و حافظه دیداری دانش‌آموزان با مشکل‌های حساب. فصلنامه‌ی ایرانی کودکان استثنایی- 11 (2)، 150-141
کوهی، مهدی (1392). بررسی میزان شیوع اختلال های یادگیری (کلامی و غیرکلامی) در دانش‌آموزان پایه دوم تاپنجم مقطع ابتدایی پایان‌نامه کارشناسی ارشد: دانشگاه آزاد اسلامی
گیلانی جویباری، زهرا (1390). بررسی و مقایسه عملکرد عصب روان‌شناختی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری غیرکلامی و دانش‌آموزان آسپرگر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد: دانشگاه علامه طباطبایی.
هارون رشیدی، همایون و شهیم، سیما. (1386) مقایسه عملکرد کودکان دارای اختلال های یادگیری کلامی و غیرکلامی در مقیاس تجدیدنظر شده هوشی وکسلر، آزمون دیداری حرکتی بندرگشتالت و مقیاس ریاضیات ایران کی مت. فصلنامه دانش و پژوهش،2(3)، 90-61.
AsadolahSanandaj, H. (2009). he impact of exercise on reducing the symptoms of dyslexia, sensory integration school students 7 years in Tehran. (MA thesis), Islamic Azad University Central Tehran Branch, tehran.
Dyeni, M, Aghdasi, A. N, & Bahrami Nejad G.h. (2014). Study the effects of exercise have sensory integration and sensory profile of school age children with dyslexia Dysgraphia. Journal of Educational Research and Evaluation, 7(28), 9-20.
Ayers, A, S. (1989). Sensory integration and praxis tests manual. Los Angeles: CA: Western Psychological Services.
Breteler, Marinus H. M., Arns, Martijn, Peters, Sylvia, Giepmans, Ine, & Verhoeven, Ludo. (2010). Improvements in Spelling after QEEG-based Neurofeedback in Dyslexia: A Randomized Controlled Treatment Study. Applied Psychophysiology and Biofeedback, 35(1), 5-11. doi: 10.1007/s10484-009-9105-2
Clark, D. L., Arnold, L. E., Crowl, L., Bozzolo, H., Peruggia, M., Ramadan, Y., . . . Cook, A. (2008). Vestibular Stimulation for ADHD: randomized controlled trial of Comprehensive Motion Apparatus. J Atten Disord, 11(5), 599-611. doi: 10.1177/1087054707311042
Crollen, V, Vanderclausen, C, Allaire, F, Pollaris, A, & Noël, M-P. (2015). Spatial and numerical processing in children with non-verbal learning disabilities. Research in Developmental Disabilities, 47, 61-72. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.ridd.2015.08.013
Ferrel, C, Olivier, I, & Fleury M. ( (2005). Role of proprioceptive information in movement programming and control in 6-12 years old children. Human movement science, 24, 135-161.
Forrest, B. J. (2004). The utility of math difficulties, internalized psychopathology, and visual-spatial deficits to identify children with the nonverbal learning disability syndrome: evidence for a visualspatial disability. Child Neuropsychol, 10(2), 129-146. doi: 10.1080/09297040490911131
Garcia, R. B, Mammarella, I. C., Pancera, A, Galera, C, & Cornoldi, C. (2015). Deficits in visual short-term memory binding in children at risk of non-verbal learning disabilities. Research in Developmental Disabilities, 45–46, 365-372. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.ridd.2015.07.035
Gaynor, S.T, Baird, S.C, Rosemery, O, & Gray, N. (1999). Application of time-seties (single-subject) designs in clinical psychology. In P.Kendoll, J.Butcher, & G Holmebeck (Eds.). Handbook of research methods in clinical psychology. New York: John Wiley & Sons, Inc.
Harnadek, D., Michael, C. S., & Rourke, Byron, P. (1994). Principal Identifying Features of the Syndrome of Nonverbal Learning Disabilities in Children. Journal of Learning Disabilities, 27(3), 144-154. doi: 10.1177/002221949402700303
Hendriksen, Jos G. M., Keulers, Esther H. H., Feron, Frans J. M., Wassenberg, Renske, Jolles, Jelle, & Vles, Johan S. H. (2007). Subtypes of learning disabilities. European Child & Adolescent Psychiatry, 16(8), 517-524. doi: 10.1007/s00787-007-0630-3
Hersen M, & Barlow D, H. (1977). Single-case experimental design: Strategies for studying behavior change. New York: Pergamon Press.
Johnson D, & Myklebust H. (2011). Learning disabilities: Educational principles and practices. New York: Grune: Stratton.
Keller, W. D., Tillery, K. L., & McFadden, S. L. (2006). Auditory processing disorder in children diagnosed with nonverbal learning disability. Am J Audiol, 15(2), 108-113. doi: 10.1044/1059-0889(2006/014(
Lagae, L. (2008). Learning disabilities: definitions, epidemiology, diagnosis, and intervention strategies. Pediatr Clin North Am, 55(6), 1259-1268, vii. doi: 10.1016/j.pcl.2008.08.001
Molenaar-Klumper, M. (2002). Non-verbalLearning Disabilities: Characteristics, Diagnosis and Treatment within an Educational Setting. London: Jessica Kingsley.
Palombo, J. (2001). Learning Disorders and Disorders of the Self in Children & adolescents. NY: WW: Norton & Co.
Parker, R. I., & Hagan-Burke, S. (2007). Useful effect size interpretations for single case research. Behav Ther, 38(1), 95-105. doi: 10.1016/j.beth.2006.05.002
Rissman, B. (2015). Medical and Educational Perspectives on Nonverbal Learning Disability in children and young adults. Queensland University of Technology, Australia.
Rourke, B.P. (2009). Question and answers. Retrieved Feb 3, 2009, from: www.NLDB. P.Rourke.ac.
Schloerb, A. P. (2005). The impact of nonverbal learning disabilities on early development. 5, 53-60.
Scott T, Gaynor M, A, Susan C, Baird M, A, & Nelson-Gray R, O. (1999). Application of time-series (single-subject)  designs in clinical psychology. In: Kendall P, Butcher JN, Holmbeck GN. editors. Handbook of research methods in clinical psychology. New York: John Wiley & Sons, Inc.
Walker J, E, & Norman C, A. (2006). The neurophysiology of dyslexia: A selective review with implications for neurofeedback remediation and results of treatment in twelve consecutive patients. Journal of Neurotherapy, 10(1), 45-55.
Wilhelmsen J. (1996a). The effects of vestibular stimulation and cuing on attention in an autistic child .New York, NY: Touro College.
Wilhelmsen J. (1996b). The effects of vestibular stimulation and cuing on attention in an autistic child. New York: Touro College.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار