اثربخشی آموزش یادگیری فراشناختی بر خودکارآمدی و کیفیت زندگی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی

2 مدرس دانشگاه غیرانتفاعی ناصرخسرو

3 دانشیار گروه مشاوره و روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمین

4 استادیار روان شناسی، دانشگاه پیام نور

چکیده

هدف این مطالعه تعیین اثربخشی آموزش یادگیری فراشناختی بر خودکارآمدی و کیفیت زندگی دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی بود. این مطالعه نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه پژوهش را دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه اول شهر تهران تشکیل دادند. نمونه 40 نفر(20نفر گروه آزمایش و 20نفر گروه کنترل) به صورت تصادفی از میان دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی شهرتهران انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها از آزمون تشخیصی ریاضی کی مت، پرسشنامه خودکارآمدی، پرسشنامه کیفیت زندگی استفاده شد. آموزش یادگیری فراشناختی برای گروه آزمایش در 8 جلسه به مدت 2 ماه ارائه گردید.  نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد آموزش یادگیری فراشناختی خودکارآمدی و کیفیت زندگی را در دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی به طور معنی داری افزایش می‌دهد. این نتایج تلویحات مهمی در زمینه آموزش و خدمات  مشاوره ای برای اینگونه دانش‌آموزان به عنوان بخش مهمی از درمان دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effectiveness of teaching metacognitive learning on the quality of life and self-efficacy of students with mathematics disorder

نویسندگان [English]

  • A Khaleghkhah 1
  • SH Alipour Katigari 2
  • H Heidari 3
  • R Mirmehdi 4
1 Associate Professor, University of Mohaghegh Ardabili
2 Corresponding Author: PhD student of educational Psychology, Khomein branch, Islamic Azad University
3 Associate Professor, Khomein branch, Islamic Azad University.
4 Assistant Professor, Payamenour university.
چکیده [English]

The purpose of the present research was to examine the effectiveness of Metacognitive learning training on the self-efficacy and the quality of life of students with dyscalculia. This is a quasi- experimental study with a pretest/post-test experimental and control group. The sample consisted of 40 students with dyscalculia selected among primary school students with learning disabilities in Tehran city. They were assigned into two experimental (n=20) and control groups (n=20). Eight one-hour sessions of life skills training were implemented for the experimental group. To collect data, The Key Math, Test Self-Efficacy Questionnaire for Children (SEQ-C) and the quality of life scale were used. Univariate analysis of covariance showed that self-regulated learning training significantly increased self-efficacy and the quality of life in the experimental group. The findings implied that self-regulated learning training should be an important part of treatment in the educational and counseling services provided for students with dyscalculia.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mental Disorders
  • metacognitive learning
  • self-efficacy
  • quality of life
ابولقاسمی، عباس (1386). مقایسه­ی راهبردهای انگیزش برای یادگیری و پیشرفت تحصیلی در دانش­آموزان مدارس طرح آموزشی رشد و عادی،. اندیشه های نوین تربیتی، 3 (1و2)، 86-73.
اورکی، محمد؛ امیرآبادی، مریم و حیدری، شیما (1394). بررسی رابطه بین کیفیت زندگی و شاخص­های خشم با سلامت روان در بیماران استومی تهران،  فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی سلامت،4 (1)، 42-31.
ایمانی، سعید؛ حبیبی، مجتبی؛ پاشایی، سودابه؛ ظهیری سروری، معصومه؛ میرزایی، جعفر و زارع، مریم (1392). اثربخشی درمان ذهن آگاهی بر ارتقاء کیفیت زندگی سوء­مصرف­کنندگان مواد مخدر (تریاک): بهبود سلامت جسمانی و روانشناختی. فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی سلامت،2 (1)، 81-63.
باباپور خیرالدین، جلیل؛ پورشریفی، حمید؛ هاشمی، تورج و احمدی، عزت اله (1391). رابطه‌ی مؤلفه‌های فراشناخت و ذهن آگاهی با باورهای وسواسی دانش‌آموزان. مجله‌ی روان‌شناسی مدرسه، 1(4)، 38-23.
توکلی زاده، جهانشیر (1387). بررسی اثر بخشی آموزش راهبرد های یادگیری خود تنظیمی بر وضعیت سلامت روانی، سبک اسناد و خود کار آمدی دانش‌آموزان پسر دوم راهنمایی مشهد، پایان نامه دکتری، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
حاجلو، نادر (1394). مدل‌یابی علی کیفیت زندگی معلمان براساس هوش هیجانی، خشم و احساس خودکارآمدی. مجله ی روان شناسی مدرسه، 4(4)، 59-37.
حشمتی، رسول و بهجت آوارسین، سعید (1396). نقش پیش‌بین سیستم‌های بازداری/ فعال‌ساز رفتاری (BIS/BAS) و بهوشیاری زمینه‌ای در کیفیت زندگی کودکان تیز هوش مقطع راهنمایی. مجله ی روان شناسی مدرسه، 6(2)، 43-26.
جوکار، زینب؛ محمدی، فرحناز؛ خانکه، حمیدرضا؛ فلاح تفتی، سعید و کوشش، فرامرز (1393). مقایسه تاثیر مراقبت پرستاری توانبخشی ریوی مبتنی بر منزل بر خستگی و کیفیت زندگی مبتلا به COPD. مجله دانشگاه علوم پزشکی فسا، 4 (2)، 179-168.
سلیکو، تیز (1384). اختلال در خواندن و سایر مشکلات یادگیری، (ترجمه علی اصغر احمدی، مسعود براتیان)، چاپ دوم، انتشارات انجمن اولیا و مربیان.
سیف، علی اکبر (1388). روانشناسی پرورشی نوین، تهران: انتشارات دوران.
شعاری نژاد، علی اکبر (1380). نگاهی نو به روانشناختی آموختن یا روانشناسی تغییر رفتار، ج 1، تهران: انتشارات چاپخش.
رمضانی، مژگان (1380). بررسی میزان شیوع حساب نارسایی در دانش‌آموزان پایه های چهارم و پنجم مدارس تهران، پژوهشکده کودکان استثنایی.
عرفانی، نصرالله (1387). اختلال یادگیری در ریاضیات (مروری بر مباحث و عملکرد کودکان در آزمونهای ریاضی). مجله تعلیم و تربیت استثنایی، 8(7)، 35-18.
کرمی، جهانگیر؛ زکی یی، علی و رستمی، سمیرا (1391). نقش باورهای فراشناخت و خود کارآمدی در پیش بینی هراس اجتماعی دانش‌آموزان پسر سال سوم متوسطه شهر کرمانشاه. مجله ی روان شناسی مدرسه، 1(1)، 75-62.
کریمی، یوسف (1383). اختلالات یادگیری، تهران: انتشارات ساوالان.
نصری، صادق؛ صالح صدق پور، بهرام و چراغیان راد، منوچهر (1393). مدل یابی ساختاری رابط هی خودکارآمدی، فراشناخت با ارزیابی حل مسأله ی دانش‌آموزان متوسطه. مجله ی روان شناسی مدرسه، 3(3)، 121-106.
مرادی، علیرضا؛ هاشمی، تورج؛ فرزاد، ولی الله؛ کرامتی، هادی؛ بیرامی، منصور؛ کاووسیان، جواد (1387). مقایسه اثربخشی آموزش خودتنظیمی رفتار توجهی، خودتنظیمی رفتار انگیزشی، خودتعلیمی کلامی بر عملکرد ریاضی و خودکارآمدی تحصیلی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه همراه با بیش فعالی، فصلنامه پژوهش در سلامت روانشناختی، 2 (1)، 15-5.
مصطفایی، علی (1387). بررسی اثربخشی آموزش مولفه های راهبردهای یادگیری خودتنظیمی مبتنی بر مدل پینتریچ، بر خودکارآمدی، منبع کنترل و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پسر پایه سوم دبیرستان، پایان نامه دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
مهدی زاده، زهرا؛ ابوالقاسمی، عباس و رستم اوغلی، زهرا (1393). نقش پردازش اطلاعات و سبک های اسناد در پیش بینی کیفیت زندگی دانش‌آموزان دارای بدشکلی بدن. مجله ی روان شناسی مدرسه، 3(3)، 127-111.
هادی، نگین؛ کرمی، دنیا و منتظری، علی (1388). کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در بیماران تالاسمی ماژور، فصلنامه پایش، 8 (4)، 393-387.
Abolghasemi, A. (2007). Comparison of motivational strategies for learning and academic achievement in students educational plan in shahed and aadi. Andishehaee Novine Tarbiti, 3 (1 and 2), 86-73. (Persian)  
Andrews, F. M, Withey, S. B. (1976). Social Indicators of well- being; America’s perception of life quality. New York: plenum,.
Aydin, B.; Yapark I.; Aarsu D. (1997). Psychosocial aspects and psychiatric disorders in children with β-thalassemia major. Acta Pediatr  Jpn, 39 (3), 354-357.
Babapour Kheiroddin, J., Poursharifi, H., Hashemi, T. & Ahmadi, E.(2012). The relationship of meta-cognition and mindfulness components with obsessive beliefs in students. Journal of school psychology, 1(4), 23-38. (Persian).
Bandura, A.(2005). The primacy of self-regulation in health promotion. Appl Psychol An Int Rev, 54(2): 245-54
Breuer, k. Eugster, B.(2006). Effects of training and assessment in vocation aducation and trining(VET): reflections on the methology of assessing the development of traits of self-regulation. Educational evaluation.32(3), 243-261.
Cleary, J. C. & Zimmerman, B. J. (2004). Self-regulation empowerment program: A school based program to enhance self-regulated and selfmotivation cycles of student learning. Psychology in the Schools.41(5),527-550.
Chi,G (1998). The role of metacognition in problem solving.Paper presented at the 1999 annual . American Educational Research Association.
Dowker, A.(2005). Eerly identification and intervention for students With mathematics Difficulties. Journal of Learning Disabilities ,38, 328-331.
Erfani, N. (2008). Learning disability in mathematics (review of the issues and the performance of children in tests of mathematics). Journal of Special Education, 8 (7), 35-18.
Fordyce M. W.(1977). The happiness measures: A sixty second index of emotional well- being and mental health. Edison Community press. U.S.A.
Gartland, D., & Strosnider. R.(2007). Learning disabilities and young children Identification and intervention. Learning Disability Quarterly, 30(1), 63-72.
Gersten, R., Jordan, N., & Flojo, J. R. (2005). Early identification and interventions for students with mathematics Difficulties. Journal of Learning Disabilities, 38,293-304.
Hajloo, N. (2016). Causal modeling of teacher’s life quality based on emotional intelligence, anger and feelings of self-efficacy. Journal of school psychology, 4(4), 37-59. (Persian).
Heshmati, R. & Behjat Avarsin,S. (2017). Investigating the predictive role of behavioral inhibition/ activation system (BIS/BAS) and dispositional mindfulness on the quality of life of middle school talented children. Journal of school psychology, 6(2), 26-43. (Persian).
Hadi, N, karami, D, Montazeri, A. (1388). Health-related quality of life in patients with thalassemia major.Quarterly monitoring, 8 (4), 393-387. (Persian)
Imani, S., Habibi, M., Pashaii, S., Zahiri sarvari, M., Mirzaee, J. & Zare, M. (2013). Effectiveness of mindfulness treatment on improving the quality of life of drug addicts (opiates): improving physical and psychological well-being. Journal - Research Health Psychology, 2 (1), 81-63. (Persian).
Jokar, Z, Mohammaedi, F., Khankeh, HR., Falah tafti, S. & Koshesh, F. (2014). Comparison of the effect of home-based pulmonary rehabilitation nursing care on fatigue and quality of life in patients withCOPD . Fasa University of Medical Sciences, 4 (2), 179-168. (Persian).
Karami, J., Zakiei, A. & Rostami, S.(2012). The role of meta-cognitive beliefs and self-efficacy in predicting social phobia in third grade boy students in Kermanshah. Journal of school psychology, 1(1), 62-75. (Persian).
Karimi, Y (2004).Learning disorders. Tehran: Savalan publications. (Persian).
Linnenbrink, E. A., & Pintrich, P. R. (2002). Motivation as an enabler for academic success. School Psychology.
Maag, J. W., Reid, R. & Digangi, S. A. (1993). Differential effects of self-monitoring, attention, accuracy, and productivity. Journal of Applied Behavior Analysis, 26(3):329-344.
Maltaby, J., Day, L., Mccutcheon, L. E., Gillett, R., Houran, J. & Ashe, D. D.(2004). Personality and coping: A context for examining celebrity worship and mental health. British Journal of Psychology, 95 , 411-428.
Mahdizadeh, Z., Abolghasemi, A. & Rostamoghli, Z.(2014). The role of cognitive processing and attribution styles in predicting quality of life in the students with dysmorphic disorder . Journal of school psychology, 3(3), 111-127. (Persian).
Moradi, A; Hashemi, T, Farzad,V,Karamati, H; Bayrami M; Kavosyan, J. (2008). Compare the effectiveness of attention behavior self-regulation, self-regulation of motivational behavior, Verbal self-efficacy on the performance of math and academic self-efficacy in children with attention deficit disorder with hyperactivity. Journal of Research in Psychological Health, 2 (1), 15-5. (Persian).
Mostafaei, A. (2008). Review the effectiveness of the components of self-regulated learning strategies Pintrich model based on self-efficacy, locus of control and academic progress of students in grade junior high school. PhD thesis, Allameh Tabatabai University, Faculty of Psychology and Educational Sciences (Persian)
Nasri, S., Saleh Sedghpour, B. & Cheraghian Radi, M. (2014). Structural equation of modeling the relationship between self-efficacy and metacognition with problem solving appraisal. Journal of school psychology, 3(3), 106-121. (Persian).
Oraki, m. ; Amirabadi, m. And Haider, sh. (2015). The Relationship Between Quality of Life and Anger Indices With Mental Health in Tehran Patients. Journal - Research Health Psychology,4 (1), 42-31. (Persian).
Ramezani, M (2001).  Prevalence of failure accounts in the fourth and fifth grade students in Tehran Primary Schools. Exceptional Children Research Center.  (Persian)   
Saif, A. A (2008). Modern educational psychology. Tehran: Doran publications. (Persian).   
Shoarinejad, Ak. (2001). A new approach to learning psychology or psychology of behavior change. Vol. 1, Tehran: Chapakhsh publication. (Persian).  
Sliko, T. (2006) Disordered reading and other learning problems, (translated by Ali Asghar Ahmadi, Masoud Baratian). Second Edition. Anjomane Olia va Morabian publications. (Persian). 
Tavakkolizadeh, J. (2008). The Effectiveness of Self-Regulatory Learning Strategies Training on Mental Health Status, Documentary Styles and Self-efficacy of Mashhad Secondary School Students. PhD thesis, Allameh Tabatabaei University, Faculty of Education and Psychology(Persian).
Vecchio, G, M, Maria, M, Pastorelli, C Del Bove, G & Caprara, G, V, (2007). Multi-faceted self-efficacy beliefs as predictors of life satisfaction in late adolescence, Personality and Individual Differences, 43(7). 1807-1818.
Wood, D. A., Rosenberg, M.S., & Carran, D.T. (1993). The effects of tape- recorded self instruction cues on the mathematics performance of student with learning disabilities. MathEduc database, 26(4): 250-258.
Pavot, W., Dienner, E. (1993). The affective and congnitive context of self- reported measure of subjective well- being. Social Indicators Research, , 28, 1-20.
Pavot, W., Dienner, . & Suh, E. (1998). The temporal satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, , 70, 340- 354.
Schoenfeld, A. H.(1985). Mathematical problem solving: Harcourt Brace Jovanovich.
Shunk, D. H.(1995). Self- monitoring of skill a question through selfevaluation of capabilities. paper presented at the annual meet in of the American Educational Research Association, San Francisco.
Sins, P. H. M, Van Joolingen, W. R., Savelsbergh, E. R & Hout- Wolters,B. V, (2008). Motivation and performance within a collaborative computer- based modeling task: Relation between students achievement goal orientation, self-efficacy, cognitive processing, and achievement, Contemporary Educational Psychology, 33, 58-77.
Zimmerman, B. J.(2000). Attaining self-regulation: A social-cognitive perspective. In BOKAERTS, m., Pintrich, P., & Zeidner.