تأثیر رویکرد راه‌حل محور بر انگیزش تحصیلی در بین کودکان دارای اختلال یادگیری ویژه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تبریز

2 استاد روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه تبریز

3 کارشناس ارشد روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه تبریز

10.22098/jld.2019.824

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تأثیر رویکرد راه‌حل محور بر انگیزش تحصیلی در بین کودکان دارای اختلال یادگیری ویژه شهر تهران در سال تحصیلی 96-1395 انجام شد. روش این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی بود و با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه‌ی آماری شامل دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه موسسه توان‌بخشی ولیعصر شهر تهران بودند که با علائم مشکلات ویژه یادگیری در این مرکز مشغول گذراندن خدمات آموزشی و درمانی بودند. حجم کلی تحقیق تعداد 150 نفر از کودکان دارای ناتوانی یادگیری­ویژه  بودند که از بین آن‌ها در این تحقیق 30 نفر از دانش‌آموزان پایه‌ پنجم ابتدایی با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌تصادف در 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. برای تجزیه ‌وتحلیل داده­ها از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که میانگین گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در متغیر انگیزش تحصیلی رشد معناداری داشته‌اند و نتایج آماری حاصل از تحلیل کوواریانس در سطح (05/0α=) معنادار شده است؛ بنابراین رویکرد راه‌حل محور توانست انگیزش­تحصیلی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص را بهبود بخشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effectiveness of solution-focused approach on the educational motivation among children with specific learning disabilities

نویسندگان [English]

  • SH Nemati 1
  • R Badri gargari 2
  • H Afshin 3
1 Associate Professor of psychology and education of exceptional children, University of Tabriz
2 Professor of Psychology, University of Tabriz
3 M.A Educational Psychology, University of Tabriz
چکیده [English]

The present study was conducted with the aim of investigating the effect of solution-focused approach on the educational motivation among children with special learning disabilities in the Vali Asr institute of rehabilitation in Tehran, in 2016-2017. The Method of this research was semi-experimental and it was conducted with the pre-test and post-test design with a control group. The researched population included students with special learning disability from Vali Asr rehabilitation institute in Tehran who had symptoms of special learning disabilities and were under treatment and educational programs. The whole population of the research included 150 children with special learning disability. From these 150 students, 30 students from fifth grade of elementary school were selected using convenience sampling method. From the selected 30 students, 15 students were randomly assigned to experimental group and 15 students to control group. For data analysis the method of covariance analysis of single variable was used. The result of research showed that the average of experimental group compared to the control group in the educational motivation variable had a significant growth, and statistical result from multivariate covariance analysis in the level of (α =/5) became significant. Therefore the solution-focused approach could improve the educational motivation of the students with special learning disabilities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • solution-focused approach- educational motivation- specific learning disabilities
بحری، سیده لیلا و یوسفی، فریده. (1392). نقش پیش­بینی­کنندگی ویژگی­های شخصیتی در مهارت­های اجتماعی، روابط با همسالان و مشارکت رفتاری - عاطفی دانش‌آموزان. مجله علوم رفتاری، 7  (3)، 288.
تقی‌پور، ابراهیم؛ خوش­کنش، ابوالقاسم و صالحی، فاطمه. (1394). اثربخشی مشاوره گروهی راه‌حل محور برافزایش تحصیلی و خودکارآمدپنداری دانش‌آموزان مقطع متوسطه. مجله مشاوره شغلی ـ سازمانی،1(6)،08-62.
آذر هوش، زهره. (1391). اثربخشی مشاوره راه‌حل محور به شیوه گروهی در افزایش کیفیت رابطه­ی والد - فرزندی دختران دبیرستان شهرستان دزفول. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و رو­ان­شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی.
 سانقی، عطیه و احمدی، خدابخش (1395). اثربخشی آموزش اهداف زندگی (مبتنی بر مدل سبک زندگی) بر انگیزش تحصیلی و خودکارآمدی دانش‌آموزان. مجله ی روان شناسی مدرسه، 5(3)، 99-78.
شاهی، زهرا و اوجی نژاد، احمدرضا. (1393). اثربخشی آموزش به شیوه رویکرد راه‌حل محور برافزایش میزان سازگاری اجتماعی و حل بحران هویت نوجوانان دختر. فصلنامه علمی - پژوهشی زن و جامعه (جامعه شناسی زنان)، 1 (17)، 40 – 21.
شهیدی فرد، فاطمه. (1392). بررسی عوامل فردی مرتبط با انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت‌معلم شهید رجایی.
درتاج، فریبرز (1392). مقایسه ی تأثیر دو روش آموزش به شیوه ی بازی و سنتی بر انگیزه و پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش‌آموزان . مجله ی روان شناسی مدرسه، 2(4)، 80-62.
رادمنش، عصمت وسعدی پور، اسماعیل (1396). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی در انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه شهر تهران. مجله ی روان شناسی مدرسه، 6(2)، 63-44.
عزیزی، زینب. (1392). اثربخشی رویکرد راه‌حل محور بر خودکشی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روان­شناسی علوم تربیتی، دانشگاه تربیت‌معلم تهران.
فرضی، مرجان. (1392). مقایسه اثربخشی مشاوره گروهی راه‌حل محور و روایت درمانی بر سازگاری و خودکارآمدی دانش‌آموزان پایه اول دبیرستان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی.
کخا، مرضیه. (1394). نقش انگیزش تحصیلی و خودکارآمدی در پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان.
مجدآبادی فراهانی، زهره. (1389). روابط عوامل بافتی (خانواده، همسالان و گروه همسالان) و هویت با رفتار مشکل‌آفرین در دانش‌آموزان پایه دوم راهنمایی شهر تهران. رساله دکترا، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تربیت‌معلم تهران.
میرجلیلی، بی‌بی فاطمه. (1388). اثربخشی مشاوره گروهی با رویکرد راه‌حل محور بر بهبود خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان دختر پایه دوم مقطع متوسطه شهر یزد. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
یوسفی، یوسف. (1391). فراتحلیلی برای تعیین عوامل مؤثر برانگیزش تحصیلی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
Abesha, A. G. (2012). Effects of Parenting Styles, Academic Self-Efficacy, and Achievement Motivation on the Academic Achievement of University Students in Ethiopia By.
Azizi, Z. (2012). The Effectiveness of a Solution-Based Approach on Suicide. Faculty of Psychology of Educational Sciences, Tehran University of Teacher Education. (Persian).
Azar Housh, Z. (2011). The Effectiveness of Group-Based Solution Counseling in Enhancing Relationship Quality but Relationship of High School Girls in Dezful City in the Academic Year of 92-92. Faculty of Educational Sciences and Psychology, Allameh Tabatabai University. (Persian).
 Brouwer, K. L. (2012). Writing motivation of students with language impairments. Child Language Teaching and Therapy, 28 (2), 189-210.
Brunstein, J. C; Mayer, G. W. (2005). Implicit and selfattributed motives to achieve Separate but interacting needs. Journal of personality and social psychology, 89, 205-217.
Boivin, M. & Begin, G. (1989). Peer status and self-pereception among early elementary sehool children: the case of rejected children. Child development, 60, 591-569.
Bahri, S, L. & Yousefi, F. (2012). The Role of Predictors of Personality Traits in Social Skills, Peer Relationships, and Students' Behavioral-Emotional Participation. Journal of Behavioral Sciences, 7 (3), 288. (Persian).
Clark, M. H. & Schroth, C. A. (2010). Examining relationships between academic motivation and personality among college students. Journal of Learning and Individual Differences, 20, 19-24.
Davis, t. sborn, c. (2007). Counseling school with solution_ focused approach to translating nastarnadib rad.
Deci, E. L. & Ryan, R. M. (2012). Motivation, personality, and development within embedded social contexts: An overview of self-determi- nation theory. In R. M. Ryan (Ed.), Oxford handbook of human motivation (pp. 85-107). Oxford, UK: Oxford University Press.
Dev, P.C. (1996). Intrinsic Motivation and the Student with Learning Disabilities. N.A. Research Report. Department of Educational Studies, LAEB, Purdue University, West Lafayette, Indiana 47907. Purdue University. 
De sharez, & berg. (1993). A part is not a part. Working with only one of the partners present. German casebook of marital therapy. New York: Guilford press.
De shazer, s (2000). Putting defference to work. New York: Norton.
Dortaj, F. (2014). Comparing the effects of game-based and traditional teaching methods on students’ learning motivation and math progress. Journal of school psychology, 2(4), 62-80. (Persian).
Eron, L. (1987). The development of aggressive behaviour from the perspective of a development behaviorism, American psychologist, 42, 435-442.
Farzi, M. (2012). Comparison of the Effectiveness of Solution-Based Group Counseling and Narrative Therapy on Adaptation and Self-efficacy in High School Students. M.Sc., University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences. (Persian).
Gans, A. M., Kenny, M. C. & Ghany, D. L. (2003). Comparing the self-concept of students with and without learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 36(3), 287–295.
Gingerich, Wallace j. wabeke, (2001). A solition focused approach to mental health intervention in school children & school, 723 n1. P33-47, Jan.
Huebner, es. (2001). Manual for the munltidimensional student’s life satisfaction scal. University of suthe caroilna.
Kakha, M. (2014). The Role of Academic Motivation and Self-Efficacy in Predicting Students' Academic Achievement in the Academic Year 95 - 94. MSc Thesis, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Semnan University. (Persian).
Kusurkar, R. A. Ten Cate, T. J. Vos, C. M. P. Westers, P. & Croiset, G. (2013). How motivation affects academic performance: A structural equation modeling analysis. Advances in Health Science Education, 18, 57-69.
Lerner. (2008). Learning disabilities: theoaries. Disgnosis and theaching strategies. Boston: huoghtom miffin.
Lynch, A. D. Lerner, R. M. & Leventhal, T. (2013). Adolescent academic achievement and school engagement: An examination of the role of school- wide peer culture. Journal of Young Adolescence, 42, 6-12.
Majdabadi Farahani, Z. (2009). The Relationship between Tissue Factors (Family, Peers, and Peer Group) and Identity with Problematic Behavior in Secondary School Students in Tehran in the Academic Year 90-89. (Persian).
Mir Jalili, F. (2008). The Effectiveness of a Solution-Based Group Counseling Approach on Improving Academic Self-efficacy in Yazd Secondary School Students. M.Sc., Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University. (Persian).
Osonwa, O. K. Adejob, A. O. Iyam, M. A.& Osonwa, R. H. (2013). Economic status of parents: A determinant on academic performance of senior secondary schools students in Ibadan, Nigeria. Journal of Educational and Social Research, 3 (1), 115-122.
Radmanesh, E. & Saadi pour, E. (2017). The influence of social skills training on motivation and educational progress of female high school students of Tehran. Journal of school psychology, 6 (2), 44-63. (Persian). 
Saneghi, A. & Ahmady, Kh. (2016). The impact of life - goals training (based on life style) on educational motivation and, self - efficacy among secondary school students. Journal of school psychology, 5(3), 78-99. (Persian).  
Slavin, R. E., & Davis, N. (2006). Educational psychology: Theory and practice.
Shahi, Z & Ojinezhad, A, R. (2013). The Effectiveness of a Solution-Based Education Approach to Increasing Social Cohesion and Solving the Identity Crisis of Female Adolescents. Journal of Women and Society, 5 (3), 55-73. (Persian).
Sideridis, G.D., Mouzaki, A., Simos, P. & Protopapas, A. (2006). Comprehension Difficulties: The Roles of Motivation, affect, and Psychopathology. Learning Disability Quarterly, 29 (3), 159-180.
Shahidi  Fard, F. (2012). Investigating Individual Factors Related to Academic Motivation in High School Students in the Academic Year 93-92. MSc Thesis, Faculty of Humanities, Shahid Rajaee Teacher Training University. (Persian).
Taghipour, I, KHushkonesh, A & Salehi, F. (2014). The Effectiveness of Solution-Based Group Counseling on Academic Increase and Self-Efficacy in High School Students. Journal of Occupational Counseling, 1 (6), 08-62. (Persian).
Taroyan, N. A., Nicolson, R. I., & Fawcett, A. J. (2007). Behavioural and neurophysiological correlates of dyslexia in the continuous performance task. Clinical Neurophysiology118(4), 845-855.
Tucker, C. M., Zayco, R. A., & Herman, K. C. (2002). Teacher and child variables as predictors of academic engagement among low-income African American children. Psychology in the Schools, 39(4), 477-488.
Wiener, J. (2004). Do peer relationships foster behavioral adjustment in children with learning disabilities?. Learning Disability Quarterly27(1), 21-30.
Yusufi, Y. (2011). A meta-analytic to determine the factors influencing academic motivation. M.Sc., Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University. (Persian).
Zyngier, D. (2008). (Re) conceptualising student engagement: Doing education not doing time. Teaching and Teacher Education24(7), 1765-1776.