تأثیر برنامه یکپارچگی حسی بر هوش غیرکلامی، توجه و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

2 استادیار گروه روان شناسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

3 دانشیار گروه روان شناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی

10.22098/jld.2019.835

چکیده

برنامه یکپارچگی حسی به عنوان یک روش جایگزین دارویی، تلاشی برای بهبود ظرفیت­های حسی، حرکتی و شناختی افراد، توسط تمرینات و ارائه­ محرکهای هدفمند در جهت ارتقاء کارکردهای عالی ذهن می­باشد.هدف از پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش یکپارچگی حسی بر میزان مهارت­های هوش غیرکلامی، توجه وعملکرد ریاضی دانش­آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی می­باشد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و طرح پژوهش از نوع پیش­آزمون، پس­آزمون با گروه کنترل بود. نمونه مورد مطالعه شامل 40 نفر دانش­آموز دختر و پسر دارای اختلال یادگیری ریاضی مقطع ابتدایی در دامنه سنی 11-9 شهرستان میانه در سال تحصیلی 97-96 بود که به شیوه نمونه­گیری در­ دسترس انتخاب و با انتصاب تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل آزمون توجه و تمرکزd2 ، آزمون هوش غیر­کلامی وکسلرکودکان، آزمون ریاضی ایران کی مت  بوده است. نتایج بدست آمده نشان داد که استفاده از روش درمانی یکپارچگی حسی در شرکت کنندگان گروه آزمایش به نسبت گروه کنترل، تاثیر بیشتری بر میزان مهارت­های هوش غیرکلامی، توجه تمرکز و عملکرد تحصیلی (05/0>P) دانش­آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی داشته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of sensory integration program on non-verbal intelligence, focus attention and academic performance of students with mathematical learning disorder

نویسندگان [English]

  • M shahmohamadi 1
  • Gh Entesar Fomani Fomani 2
  • M Hejazi 2
  • H Asadzade 3
1 PhD Student of Educational Psychology, Islamic Azad University, Zanjan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran Iran
3 Associate Professor, Department of Educational Psychology, Allameh Tabataba'i University
چکیده [English]

The Sensory Integration Program as an alternative drug approach is an attempt to improve individuals' sensory, motor and cognitive capacities by practicing and providing targeted stimuli to enhance minds' excellent functions. The purpose of the current research is to determine the effect of sensory integration program on non-verbal intelligence, focus attention and academic performance of students with mathematical learning disorder.  The research method was experimental and the research design was pre-test, post-test with a control group. The study sample consisted of 40 male and female students with dyscalculia at the age range of 9-11 in Mianeh city in the academic year of 2017-2018. They were selected through available sampling. The participants were randomly divided into experimental and control groups. The instruments used in this study included d2 attention and concentration test, Wechsler's non-verbal intelligence test, and Iran Key math Test. The results showed that the use of sensory integration therapy in experimental group had more effect on non-verbal intelligence skills, focus attention academic performance (P<0.05) students with dyscalculia.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sensory integration
  • dyscalculia
  • focus attention attention
  • non-verbal intelligence
  • academic achievement

مراجع

آقابابایی، سارا و امیری، شعله (1393). بررسی مولفه دیداری- فضایی حافظه فعال و کوتاه مدت در دانش‌آموزان با اختلالات یادگیری و مقایسه با دانش‌آموزان عادی. مجله روان‌شناسی شناختی، ۲ (۴)، ۹-۱
آقایی ثابت، سیده سارا؛ بنی جمالی، شکوه السادات و دهشیری، غلامرضا (1397). اثربخشی‌ دو روش توانبخشی شناختی حافظه کاری کلامی و دیداری-فضایی بر بهبود عملکرد ریاضی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی. فصلنامه کودکان استثنایی،  ۱۸ (۲)، ۲۲-۵.
افروز, غلامعلی؛ قاسمزاده، سوگند؛ تازیکی، طیبه؛ مهاجری، محمد و دالوند، مریم. (1393). اثربخشی مداخلات حسی‌ـ‌حرکتی بر افزایش دامنه‌ی توجه دانش‌آموزان با ناتوانی‌های یادگیری. مجله ی ناتوانی های یادگیری، 4(1)، ۳۷-۲۳.
اخوست، آسیه (1388). بازی های آموزشی و تأثیرآن بر فرایند یاددهی- یادگیری دانش‌آموزان کم توان ذهنی آموزش پذیر. مجله تعلیم وتربیت استثنایی، 4(5)، 102-91.
توکلی، زهره؛ جمهری، فرهاد و کراسکیان موجمباری، آدیس. (1394). بررسی اثر یکپارچگی حسی و تمرینات تفکر فضایی در بهبود هوش غیر کلامی کودکان مبتلابه اختلال یادگیری. مطالعات روان شناسی بالینی، 5(19)، ۳۳-۱۹.
تقی زاده، سارا؛ نریمانی، محمد؛ صادقی هشجین، گودرز و بشرپور، سجاد. (1397). اثر بخشی آموزش ادراک دیداری بر بهبود توجه دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی. مجله­ی روان شناسی مدرسه، 7(1)، 1۲۰-1۰۲.
سورتجی، حسین؛ سازمند، علی‌حسین؛ کربلایی‌نوری، اشرف و جدیدی، حبیب الله (1387). تأثیر درمان یکپارچگی حسی بر مهارت‌های حرکتی درشت و ظریف کودکان ۵ تا ۷ ساله با نشانگان داون. مجله توانبخشی، ۹ (۲)، ۴۸-۴۱.
صادقی، احمد؛ ربیعی، محمد و عابدی، محمدرضا. (1390). رواسازی و اعتباریابی چهارمین ویرایش مقیاس هوش وکسلر کودکان. روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 7(28)، 3۸۶-3۷۷.
فرهبد، مژگان؛ هداوندخانی، فاطمه و مهشیدی، شهداد (1396). راهنمای معلم، تقویت مهارت‌های حسی- حرکتی. معاونت برنامه ریزی آموزشی و توان بخشی گروه برنامه ریزی آموزشی و درسی دوره اول و دوم متوسطه حرفه ای.
فریار، اکبر و رخشان، فریدون. (1387). مشکلات یادگیری، مفاهیم و ویژگی ها. مشهد، آستان قدس رضوی.
عبدالحسین زاده، عباس (1382). بررسی و مقایسه ی الگوی پاسخ دهی دانش‌آموزان دختر دارای اختلالات یادگیری ویژه در ریاضیات و دان شآموزان عادی به آزمون بندرگشتالت. آموزش و پرورش استان خراسان رضوی.
مسعودنیا، لیلی (1387). تأثیر بازی در درمان اختلالات ریاضی کودکان دارای اختلالات ریاضی پایه اول تا پنجم مقطع ابتدایی شهرستان میبد. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته تربیت بدنی. دانشگاه اهواز
محمد اسماعیل، الهه و هومن، حیدر علی. (1381). انطباق و هنجاریابی آزمون ریاضیات ایران کی‌مت. فصلنامه کودکان استثنایی، ۲ (۴) ، ۳۳۲-۳۲۲.
نریمانی، محمد؛ سلیمانی، اسماعیل و تبریزچی،  نرگس. (1394). بررسی تأثیر توانبخشی شناختی بر بهبود نگهداری توجه و پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش‌آموزان دارای اختلال ADHD. مجله­ی روان­شناسی مدرسه، 4(2)، 1۳۴-1۱۸.
Aghaei Sabet, S. S., Banijamali, S. A. & Dehshiri, G. (2018). Effectiveness of Cognitive Rehabilitation of Verbal and Visuospatial Working Memory in Improving the Mathematical Performance of Students with Dyscalculia. JOEC, 18 (2), 5-22. (Persian).
AbdulHusseinzadeh, A. (2003). Investigation and comparison of the response pattern of female students with discalculia and normal students to Bandar Gostatal test. Master thesis. University of Tehran. (Persian).
Afrooz, Gh., Ghasemzadeh, S., Taziki T. Mohajerani., M. Dalvand, M (2014). Effectiveness of sensorimotor interventions to increase the attention span of students with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, Autumn, 4(1), 119-135. (Persian).
Akhavast, A., (2007). Educational games and its impact on teaching- learning educable mentally retarded. Journal of Exceptional Education, 91, 40-8. (Persian).
Alizadeh, Z. (2012). Effect of sensory integrity approach and perception-movement test on motor skills, motor planning and academic achievement in elementary school students, Master's thesis, University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences. (Persian).
Asadidost, N., Malekpour, M. & Molavi, H. (2010). Effects of Sensory Integration and perceptual-Motor Training on Motor problems Dyslexic Children from first to Third Grade Elementary School. [Master Thesis], Faculty of Psychological & Education Science University of Isfahan.
Ayres, A. J. (1989). Sensory integration and praxis test (SIPT). Los Angel West Psychol Serv, 3250-70.
Bagheri, F. (2012). Test of Attention & Cncentration.d2. one edition, Tehran: arjmandpub, 5-130.
Smith, J. & Obrien,C. (2010). Occupational therapy for children. Sixth edition, USA: Mosby
Dadsetan P. (2016). Language disorders: diagnosis and rehabilitation (SDA developmental psychology 3). Nine edition. Tehran, Samt publisher. (Persian).
Elise, k., Korbinian. & Stefan, H. (2018). International age modulates neural correlates of international but not automatic number magnitude processing inchildren born preterm. research in developmental disabilities, International Journal of Developmental Neuroscience, 65, 38-44.
Farahbod, M., Hadavandkhani, F. & Mahshidi, Sh. (2017). Teacher's Guide to Strengthening Sensory-Motor Skills. . Tehran: Offset. (Persian).
Farid, M (2007). The effectiveness of Practice perceptual  motor on Treatment of Reading and Writing Disorders in students. Journal of Exceptional Education, 20(73), 30-73. (Persian).
Faryar, A. & Rakhshan, F. (2013). Learning disability,fifteen edition. Tabriz; Nia, pub; 380-398. (Persian).
Geary, D. (2010). Mathematical disabilities: Reflections on cognitive, neuropsychological, and genetic components. Learning and Individual Differences, 20, 130–133.
Hartshorn, K., Olds, L., Field,T., Delage, J. & Cullen, C. (2001). A Creative Movement therapy benefits children with autism. Early Childhood Development and Care., 166(1), 24-63.
Hazeri, R. (2006). Frnald multi-sensory effect on the reduction of dyslexia in the third grade in. MS Thesis, Faculty of Psychology and Educational Sciences. Tehran, Allameh Tabatabai. (Persian).
Hornis, L. (2013). Assistance to overactive children, sensory integrity approach, translation: Fatemeh Behnia, Roghieh Hatami. Tehran: University of Social Welfare and Rehabilitation.
Katz, l., Goldstein, G. & Beers, S.R (2010). Learning disabilities in older adolescents and Adults; Clinical Utility of the Neuropsychological perspective. Kluwer Academic Publishers: New York, 43-50.
Landerl,K., Willburger, E.(2010). Temporal processing, attention, and learning disorders. Learning and Individual Defrence. 20 (5): 393–401.
Marnat, G. G. (2014). Psychological Assessment Guide. Translated by Hasan Pasha Sharifi and Mohammad Reza Nikkho:. The first volume. Publications about. Tehran; risgdpress, 265-364. (Persian).
Masoudnia, L. (2008). The effect of the game on the treatment of math disorders in children with discalculia from the first to the fifth grade of the primary school of Meyb. Master of Science (MSc) in Physical Education. University of Ahvaz.
Metsala, J., Golway, T. & Ishaik, G. (2017). Emotion knowledge emotion regulation and pcychosocial adjustment in childrren with nonverbal learning disabilities. A Journal on Normal and Abnormal Development in childhood and Adolscence, 23( 5), 609-629.
Mohammadesmaeil, E. & Hooman, H. A. (2003). Adaptation and Standardization of the IRAN KEY-MATH Test of Mathematics. JOEC. 2 (4): 323-332.
Narimani, M., Soleymani, E. & Tabrizchi, N. (2015). The effect of cognitive rehabilitation on attention maintenance and math achievement in ADHD students. Journal of School Psychology, 4(2), 118-134. (Persian).
Nejati,V., Shahidi,S. & Helmi, S. (2017). Enhancement of Executive Functions with Cognitive Rehabilitation in Older Adults. Journal of Modern Rehabilitation. 10(3), 120-7.
Owens, A (2008). Supporting children's development. Extract from putting children first. The Magazine of the national childcare accreditation council (NCAC), 28, 3-5.
Parham, L., Mailloux, Z. (2002).  Sensory integration. In: Smith, J. Occupational therapy for children. U.S.A, Mosby Inc.
Rosenkranz, K., Rothwell, J. C. (2012). Modulation of proprioceptive integration in the motor cortex shapes human motor learning. Journal of Neuroscience, 32, 9000–9006
Semrud, M., Clikeman.(2015).Neuropsychological Aspects for Evaluating Disabilities Learning Disabilites. Neuropsychological Aspects for Evaluating Learning Disabilities. Journal of Learning Disabilities, 38(6), 563-8.
ShomwayCook, A. & Woollacott, M. H. (2001) Motor control (2 Ed). Lipincoot Williams & Wilkins. U.S.A
Shorki, K., Malekpour, G., Ahmadi, M. (2010) The Effectiveness of Elemental Motor Skills Training on Learning Math Concepts in Children with Maths Differences in the Third to the Fifth Level of Meybod. Quarterly Journal of Management and Leadership. 4 (3), 105-126. (Persian).
Sooratchi, H., Sazmand, A., KarbalaeiNoori., A., Jadidi, H. (2010). Effect of Sensory Integration Therapy on Gross and Fine Motor Skills of 5-7 Years Old Children with Down Syndrome. Rehabilitation, 9 (34), 35-40.
Tabriz, Mostafa (2011). Treatment of math disordersTehran: Faravaran Publication. (Persian).
Taghizadeh, S., Narimani, M., Sadeghi Hashjin, G., Basharpoor, S. (2018). The effectiveness of visual perception training on improving attention in students with ADHD. Journal of School Psychology, 7(1), 102-120. (Persian).
Tavakoli, Z., Jomehri, F., Kraskian Mojambari, A. (2015). The Impact of Sensory Integration and Spatial Thinking Exercises on Improved Non-verbal Intelligence in the Children with Learning Disorder. Allameh Tabataba'i Clinical Psychology Studies, 5 (19), 19-33. (Persian).
Vahdat, S., Darainy, M., Ostry, D.J. (2014).Structure of Plasticity in Human Sensory and Motor Networks Due to Perceptual learning. Journal of Neuroscience.32, 24-51. (Persian).
Wong, J. D., Kistemaker, D. A., Chin, A., Gribble, P. L. (2012).Can proprioceptive training improve motor learning? Journal of Neuroscience, 108, 3313–3321.
 
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار