اثربخشی بازی درمانی کودک محور بر حافظه فعال و سرعت پردازش کودکان مبتلا به اختلال یادگیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

2 استادیار گروه روانشناسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

3 دکتری روانشناسی، دانشگاه اصفهان

10.22098/jld.2020.858

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی بازی درمانی کودک محور بر حافظه فعال و سرعت پردازش کودکان پیش دبستانی واجد تشخیص اختلالات یادگیری بود. طرح پژوهش از نوع نیمه­آزمایشی به صورت پیش­آزمون- پس­آزمون همراه با گروه کنترل بوده و جامعه آماری آن را دانش­آموزان دختر پیش دبستانی شهر اصفهان سال تحصیلی 96-1397 تشکیل می­دادند. به منظور انتخاب نمونه از بین پیش­دبستانی‌های ناحیه 3، شش مدرسه انتخاب و 30 دانش آموز دختر- براساس نمره پرسشنامه عصب روان شناختی کانرز - در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. به منظور جمع‌آوری داده‌ها از خرده مقیاس‌های عامل‌های حافظه فعال و سرعت پردازش چهارمین ویرایش آزمون هوشی کودکان و نوجوانان وکسلر استفاده شد. آزمودنی‌های گروه آزمایش طی 12 جلسه 45 دقیقه‌ای آموزش بازی درمانی کودک محور دریافت کردند، ولی گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکرد. داده‌های جمع‌آوری شده با نرم‌افزار spss و تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که بازی درمانی کودک محور بر نمرات پس آزمون حافظه فعال و سرعت پردازش دانش‌آموزان گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل تأثیر معناداری داشته است (05/0P<). نتایج این پژوهش نشان داد که بازی درمانی کودک محور می­تواند در بهبود حافظه فعال و سرعت پردازش به عنوان دو عامل شناختی تأثیرگذار در اختلال یادگیری عصب روان شناختی مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of child-centered game therapy on working memory and processing speed of children with learning disabilities

نویسندگان [English]

  • M Karamalian 1
  • S.A Haghayegh 2
  • S Rahimi Pardanjani 3
1 MA of Clinical Psychology, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
2 Assistant Professor of Psychology, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
3 PhD of Psychology, Isfahan University
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the effectiveness of child-centered game therapy on working memory and processing speed of children with learning disabilities. This research was a semi-experimental design with pre-test/post-test and control group. The population of the study consisted of all preschool female students in Esfahan who studied in the academic year of 2017-2018. In order to select the sample, from preschool schools in District 3, six schools were selected and 30 female students through Canner’s neuropsychological test by availability sampling were selected and placed into an experimental group (15 participants) and a control (15 participants). In order to collect the data, the active memory and the processing speed subscales of the fourth edition of the Wechsler test for children and adolescents were used. The experimental group was trained through the child-centered game therapy for 12 sessions of 45 minutes (This intervention was applied for two months at the students' free time in the kindergarten game room), but the control group did not receive any intervention. The data was analyzed by SPSS software and covariance analysis. The results showed that child-centered game therapy had a significant effect on the active memory and processing speed of students in the experimental group compared with the control group (p < .05). It can be concluded that the CCPT can be effective in improving active memory and processing speed as two effective cognitive factors in children with neuropsychological/developmental learning disabilities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Child-centered game therapy
  • working memory
  • processing speed
  • learning disability

مراجع

آشتیانی فتحی، مینا؛ اخوان تفتی، مهناز و خادمی، ملوک (1395). اثربخشی آموزش شناختی بر سرعت پردازش و حافظه کاری کودکان مبتلا به ناتوانی های یادگیری. فصلنامه روان شناسی تربیتی، 12(41)، 125-141.
امیدوار، عظیم؛ دانا، امیر؛ حمزه سبزی، امیر و پورپناهی کل تپه، محمد. (1397). تأثیرآموزش براساس تربیت بدنی رشدی بر حافظه کاری دانش آموزان مقطع ابتدایی. مجله ی روان شناسی مدرسه، 7(1)، 83-101.
 ارجمندنیا، علی اکبر و سیف نراقی، مریم (1388). تأثیر راهبرد مرور ذهنی بر عملکرد حافظه فعال دانش آموزان نارساخوان. مجله علوم رفتاری، 3(3)، 173-178.
احدی، حسین و کاکاوند، علیرضا (1383). مقایسه حافظه آشکار و نهان کودکان مبتلا به نارسایی ویژه در یادگیری و کودکان عادی از طریق آزمون های تصویری. فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی، 21، 168-155.
برزگر بفروئی، فاضل؛ صالح پور، مصطفی و امام جمعه، سید محمدرضا. (1393). بررسی رابطه‌ی منبع کنترل و عزت نفس با خلاقیت در دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهر اردکان. مجله­ی روان شناسی مدرسه، 3(4)، 6-21.
دهقانی، مصطفی؛ کریمی، نرگس؛ تقی‌پورجوان، عباسعلی؛ نتاج‌جلودار، حسن و زیدآبادی، فاطمه (1391). اثربخشی بازی های حرکتی ریتمیک (موزون) بر میزان کارکردهای اجرایی کودکان با ناتوانی های یادگیری عصب روان شناختی تحولی پیش از دبستان.مجله­ی ناتوانی های یادگیری، 2(1)،53-77.
درتاج، فریبرز. (1392). مقایسه ی تأثیر دو روش آموزش به شیوه ی بازی و سنتی بر انگیزه و پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش آموزان. مجله­ی روان شناسی مدرسه، 2(4)، 62-80.
زمانی، اصغر و پور آتشی، مهتاب. (1396). رابطه حافظه کاری، باورهای خودکارآمدی تحصیلی و اضطراب آزمون با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان. مجله ی روان شناسی مدرسه، 6(4)، 25-44.
 زینی، مرضیه؛ بلوچی انارکی، محمد؛ رضایی، سمیه و ملاجعفری، عاطفه (1394). اثربخشی بازی درمانی بر کاهش مشکلات عصب روانشناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری املا. مجله مطالعات ناتوانی. 6، 80-86...
سلیمانی، اسماعیل؛ سپهریان آذر و ایماندوست، هاله  (1395). اثربخشی راهبردهای شناختی-فراشناختی بر سرعت پردازش اطلاعات براساس آزمون استروپ در دانش‌آموزان مبتلا به اختلال یادگیری. فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی بالینی و شخصیت،16، 31-21.
سیف درخشنده، سعید و نریمانی، محمد. (1398). فراتحلیل عوامل و موانع مرتبط با افزایش خلاقیت دانش‌آموزان. مجله­ی روان شناسی مدرسه، 8(3)، 109-126
شوشتری، مژگان؛ عابدی، احمد؛ گلشنی منزه، فرشته و اهرمی، راضیه (1390). اثربخشی مداخلات زودهنگام مبتنی بر بازی های کودک محور بر میزان بیش فعالی تکانشگری کودکان پیش دبستانی. روانشناسی افراد استثنایی، 1(2)، 118-103.
عبدی، اکبر؛ کرمی، مهدی و حاتمی، جواد (1391). اثربخشی تقویت حافظه دیداری به طریق بازی درمانی بر کاهش خطاهای املایی دانش‌آموزان دارای اختلال نوشتن. مجله پژوهش در علوم توانبخشی. 1(1)، 648-658.
عابدی، احمد (1389). اثر مداخلات عصب روان شناختی تحصیلی کودکان دچار ناتوانی یادگیری ریاضی.  تازه های علوم شناختی. 12، 16-1.
عابدی، احمد و ملک پور، مختار (1389). اثربخشی مداخلات زودهنگام آموزشی روانشناختی بر بهبود کارکردهای اجرایی و توجه کودکان با ناتوانی یادگیری عصب روان شناختی. رویکردهای نوین آموزشی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان، 5، 86-65.
قلمرن، شیما؛ مرادی، محمدرضا و عابدی، احمد (1393). مقایسه نیم رخ کارکردهای اجرایی و توجه کودکان عادی و کودکان دچار ناتوانی های یادگیری. مجله­ی ناتوانی های یادگیری، 3(4)، 111-99.
کرک، ساموئل و چالفات، جیمز (1986). ناتوانی های یادگیری تحولی وتحصیلی. ترجمه رونقی، سیمین؛ خانجانی، زینب؛ وثوقی، مهین. تهران: انتشارات سازمان آموزش وپرورش استثنایی کشور.
لندرث، گری (1390). بازی درمانی: هنر برقراری ارتباط. ترجمه: فروزنده داورپناه، انتشارات رشد.
نریمانی، محمد؛ سلیمانی، اسماعیل؛ زاهد بابلان، عادل و ابوالقاسمی، عباس (1392). مقایسه اثربخشی آموزش کنش های اجرایی و بازی درمانی در بهبود حافظه کاری، نگهداری توجه و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مبتلا به نارسایی در حساب. نشریه روانشناسی بالینی، (4).16-1.
نظری، محمدعلی؛ واحدی، شهرام؛ روشندل راد، محبوبه و کافی، موسی. (1395). نقش حافظه ی کاری بر روند تحولی ادراک زمان در کودکان دبستانی. مجله ی روان شناسی مدرسه، 5(1)، 101-117.
یارمحمدیان، احمد؛ قمرانی، امیر؛ سیفی، زهرا و ارفع، مریم (1394). اثربخشی راهبردهای شناختی بر حافظه، عملکرد خواندن و سرعت پردازش اطلاعات دانش آموزان نارساخوان. مجله­ی ناتوانی های یادگیری. 4(4)، 101-117.
Abdi, A. Karami, M. & Hatami, J. (2012). The effectiveness of visual memory enhancement through play therapy on reducing the spelling mistakes of students with writing disorder. Journal of Research in Rehabilitation Sciences, 1 (1), 648-658. (Persian).
Abedi, A. (2010). The effect of educational neuropsychological interventions in children with learning disabilities. New cognitive science, 12, 1, 1-16. (Persian).
Abedi, A. & Malekpour, M. (2010). The Effectiveness of Early Psychological Educational Interventions on Improving Executive Functions and the Attention of Children with neuroPsychological Learning Disabilities, Modern Educational Approaches in School of Education Sciences and Psychology, University of Isfahan, 5, 11, 86-65. (Persian).
Ahadi, H. & Kakavand, A. (2004). Comparison of explicit and tactile memory of children with special disabilities in learning and normal children through visual tests. Journal of Knowledge and Research in Psychology, 21, 155-168. (Persian).
Arjmandnia, A. & Seif Naraghi, M. (2009). Influence of mental review strategy on working memory performance of dyslexic students. Journal of Behavioral Sciences, 3 (3), 173-178. (Persian).
Althy, A.L. (2005). Effects of a trained therapy dog in child- centered play therapy on children’s bio behavioral measures of anxiety. Dissertation of University of North Texas.
Anderson, V. (2015). Learning Difficulties: Neuropsychological Interpretations and Interventions, Department of Psychology. 9, 1, 21-16.
Ashtiani Fathi, M. Akhavan Tafti, M. & Khademi, M. (2015). Effectiveness of cognitive training on the processing speed and working memory of children with learning disabilities. Quarterly Journal of Educational Psychology, 12 (41), 125-141. (Persian).
Auerbach, J. Gross-Tsur, V.  Manor, O. & Shalev, R. (2008). Emotional and behavioral characteristics over a six-year period in youths with persistent and nonpersistent dyscalculia. Journal of learning disabilities, 41(3), 263-273.
Baddeley, A. (2000). The episodic buffer: a new component of working memory? Trend in Cognitive Sciences, 4(11), 417-423.
Baltruschat, L. (2011). Addressing working memory in children with autism through behavioral intervention. Research in Autism Spectrum Disorders, 5(1), 267-276.           
Barker, L. A. (2016). Working Memory in the Classroom: An Inside Look at the Central Executive. Applied Neuropsychology Child, 5(3), 180-193.
Blanco, P. J. and Ray, D. C.  (2011). Play therapy in elementary schools: A best practice for improving academic achievement. Journal of Counseling & Development, 89(2), 235-243.
Bratton, S. and Dafoe, E. (2016). Play Therapy.New York:Taylor&Francis.
Brooks, B. L. (2010). Seeing the forest for the trees: Prevalence of low scores on the Wechsler Intelligence Scale for Children, (WISC-IV). Psychological assessment, 22(3), 650.
Brosnan, M., Demetre, J., Hamill, S., Robson, K., Shepherd, H. & Cody, G. (2002). Executive functioning in adults and children with developmental dyslexia. Neuropsychologia, 40(12), 2144-2155.
Barzegar, F., Salehpoor, M. & EmamJomeh, M. (2015). The relationship between locus of control and Self-Esteem with creativity in Ardekan city high schools studenst. Journal of School Psychology, 3(4), 6-21. (Persian).
Bull, R. Espy, K. A. Wiebe, S. A. Sheffield, T. D. & Nelson, J. M. (2011). Using confirmatory factor analysis to understand executive control in preschool children: Sources of variation in emergent mathematic achievement. Developmental science, 14(4), 679-692.
Coleman, M. R. Buysse, V. & Neitzel, J. (2006). Recognition and response. An early intervening system for young children at risk for learning disabilities. Full report. Chapel Hill: The University of North Carolina at Chapel Hill, FPG Child Development Institute.
Chiappe, P. Hasher, L. & Siegel, L. S. (2000). Working memory, inhibitory control,and reading disability. Memory & cognition.28(1), 8-17.
Dehghani, M., Karimi, N., Taghipour J., Abbasali, H., Nastaj, J. & Zeidabadi, F. (2012). The Effectiveness of Rhythmic (Rhythmic) Motion Games on the Executive Function of Children with Disabilities in Pre-primary Psychological Neuropsychological Learning. Learning Disabilities. 2 (1): 53-77. (Persian).
De Wilde, A., Koot, H. M. & van Lier, P. A. (2016). Developmental links between children’s working memory and their social relations with teachers and peers in the early school years. Journal of abnormal child psychology, 44(1), 19-30.
Dowker, A. (2005). Early identification and intervention for students with mathematics difficulties. Journal of learning disabilities, 38(4), 324-332.
Fall, M., Navelski, L. F. & Welch, K. K. (2002). Outcomes of a play intervention for children identified for special education services. International Journal of Play Therapy, 11(2), 91-106.
Ghalamzan, S., Moradi, M. R. & Abedi, A. (2013). Comparison of the role of executive functions and the attention of ordinary children and children with learning disabilities, Journal of Learning Disabilities, 3 (4), 99-111. (Persian).
Gartland, D. & Strosnider, R. (2007). Learning disabilities and young children: Identification and intervention. Learning Disability Quarterly, 30(1), 63-72.
Gersten, R., Jordan, N. C. & Flojo, J. R. (2005). Early identification and interventions for students with mathematics difficulties. Journal of learning disabilities, 38(4), 293-304.
Jeffries, S. & Everatt, J. (2004). Working memory: Its role in dyslexia and other specific learning difficulties. Dyslexia, 10(3), 196-214.
Jenks, K., M. De Moor, J. & Van Lieshout, E. C. (2009). Arithmetic difficulties in children with cerebral palsy are related to executive function and working memory. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 50(7), 824-833.
Kirk, S., Gallagher, J. & Anastasiow, N. J. (2006). Educating exceptional children. Boston: Houghton Mifflin.
kirk, S. & Chalafat, J. (1986). Evolutionary Learning Disabilities. Ronaghi, Simin, Khanjani, Zeinab, Vosoughi, Mahin. Tehran Publications of the Exceptional Education Organization of Iran. (Persian).
Laasonen, M., Salomaa, J., Cousineau, D., Leppämäki, S., Tani, P., Hokkanen, L. & Dye, M. (2012). Project DyAdd: visual attention in adult dyslexia and ADHD. Brain and cognition, 80(3), 311-327.
Landrace, G. (2011). Play therapy: art of communication. Translated by: Foruzandeh Davarpanah, Rush Publishing. (Persian).
Lerner, J. W., Lowenthal, B. & Egan, R. (2003). Preschool children with special needs: Children at risk and children with disabilities: Pearson College Division.
Lerner, J. (2003). Children whit Learning Disabilities: Theories, diagnosis & teaching strategies. Boston: Hoghton Millfflin: Boston: Allyn and Bacon.
Maehler, C. & Schuchardt, K. (2016). Working memory in children with specific learning disorders and/or attention deficits. Learning and individual differences, 49, 341-347.
Meltzer, L. & Krishnan, K. (2007). Executive function difficulties and learning disabilities. Executive function in education: From theory to practice. Guilford Press, 77-105.
Moreno, J. & D. Saldana (2005). Use of a computer-assisted program to improve metacognition in persons with severe intellectual disabilities. Research in developmental disabilities, 26(4), 341-357.
Nazari, M., Vahedi, S., Roshandel Rad, M., Kafi, M. (2016). The role of working memory in the process of transformation time perception in school-age children. Journal of School Psychology, 5(1), 101-117. (Persian).
Narimani, M., Soleimani, I., Zahed Babelan, A. & Abolghasemi, A. (2014). Comparison of Effectiveness of Teaching Exercise and Game Therapy Training on Improving Work Memory, Attention and Academic Achievement in Students with Failure in Account, Journal of Clinical Psychology, 4,1-16. (Persian).
Omidvar, A., Dana, A., Hamzeh Sabzi, A., Pourpanahi Koltapeh, M. (2018). The effect of education based on developmental physical education on working memory of elementary school students. Journal of School Psychology, 7(1), 83-101. (Persian).
Owens, M., Stevenson, J., Norgate, R. & Hadwin, J. A. (2008). Processing efficiency theory in children: Working memory as a mediator between trait anxiety and academic performance. Anxiety, Stress, & Coping, 21(4), 417-430.
Peng, P., Congying, S., Beilei, L. & Sha, T. (2012). Phonological storage and executive function deficits in children with mathematics difficulties. Journal of Experimental Child Psychology, 112(4), 452-466.
Raghubar, K. P., Barnes, M. A. & Hecht, S. A. (2010). Working memory and mathematics: A review of developmental, individual difference, and cognitive approaches. Learning and individual differences, 20(2), 110-122.
Shooshtari, M., Abedi, A., Golshani, M. & Arami, R. (2011). The Effectiveness of Early Childhood-Based Interventions on Pre-School Children's Hyperactivity-Impulsivity, Exceptional Psychology, 1 (2), 103-118. (Persian).
Schneider, W. X. (2015). Introduction to competitive visual processing across space and time: Attention, memory, and prediction. Annals of the New York Academy of Sciences, 1339,V-VIII.
Shanahan, M. A., Pennington, B. F., Yerys, B. E., Scott, A., Boada, R. Willcutt, E. G. & DeFries, J. C. (2006). Processing speed deficits in attention deficit/hyperactivity disorder and reading disability. Journal of abnormal child psychology, 34(5), 585-602.
Shiran, A. & Z. Breznitz. (2011). The effect of cognitive training on recall range and speed of information processing in the working memory of dyslexic and skilled readers. Journal of Neurolinguistics, 24(5), 524-537.
Seif, S. & Narimani, M. (2019). A meta-analysis of factors increasing and decreasing students' creativity. Journal of School Psychology, 8(3), 109-126. (Persian).
Soleymani, E., Sepehrian, A. & Imandoost, H. (2016).The Effect of Cognitive-Metacognitive Strategies on Speed of Information Processing Based on Stroop Test in Students with Learning Disabilities, Quarterly Journal of Clinical Psychology and Personality, 16,21-31. (Persian).
Steele, M. M. (2004). Making the case for early identification and intervention for young children at risk for learning disabilities. Early Childhood Education Journal, 32(2), 75-79.
Swanson, H. L. & Harris, K. R. (2013). Handbook of learning disabilities: Guilford Press.
Yarmohammadian, A., Qamarani, A., Seifi, Z. & Arfa, M. (2015). The Effectiveness of Cognitive Strategies on Memory, Reading Performance and Data Processing Speed for Dyslexic Students, Journal of Learning Disabilities, 4 (4), 101-117. (Persian).
Zeyni, M., Baluchi, A., Rezaie, S. & Mullajafari, A. (2016). The Effectiveness of play therapy on the Reduction of neuropsychological Problems in Students with Spelling Learning Disability, Journal of Disability Studies, 6, 80-86. (Persian).
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار