اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر تعامل والد-کودک مادران دارای فرزند با ناتوانی یادگیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، راهنمایی و مشاوره، دانشگاه پیام نور، قزوین، ایران

2 استادیارگروه مشاوره ، دانشگاه خوارزمی

10.22098/jld.2018.709

چکیده

پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر آموزش تنظیم هیجان بر تعامل والد–کودک مادران دارای فرزند با ناتوانی یادگیری انجام شد. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مادران دارای کودک با ناتوانی یادگیری شهر همدان بودند که از بین آن‌ها نمونه­ای به حجم 30 نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل قرار گرفتند. از هر دو گروه پیش­آزمون به عمل آمد و گروه آزمایش آموزش تنظیم هیجان را در 8 جلسه دریافت کردند، درحالی‌که به گروه کنترل این آموزش ارائه نشد و در پایان برای هر دو گروه پس­آزمون اجرا شد، ابزار استفاده ‌شده در این پژوهش، مقیاس رابطه­ی والد­_کودک پیانتا بود. اطلاعات جمع‌آوری‌شده با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری، با استفاده از نسخه 24 نرم‌افزار آماری SPSS تحلیل شد. نتایج تحلیل کو­واریانس چند متغیری نشان داد که آموزش تنظیم هیجان بر تعارض، نزدیکی، وابستگی و رابطه مثبت کلی اثر مثبت و معناداری داشت (001/0> p). نتایج حاکی از آن بود که آموزش تنظیم هیجان سبب بهبود تعامل مادر با کودک شده است. برنامه­ریزی جهت آموزش تنظیم هیجان به مادران دارای کودکان مبتلابه ناتوانی یادگیری اهمیت ویژه­ای دارد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effectiveness of emotion regulation teaching on the parent_child interaction and those mothers that have learning disabilities children

نویسندگان [English]

  • h Matin 1
  • M Akhavan Gholami 1
  • A Ahmadi 2
1 M.Sc, Cuodance and Counseling, Payame Noor University, Qazvin, Iran
2 Assistant Professor, Kharazmi University
چکیده [English]

The purpose of this study was investigate the effect of emotional regulation teaching on the parent_child interaction and those mothers that have learning disabilities children. The method of research was experimental that was designed by pretest and posttest with control group. The statistical population of this study included all mothers that have learning disabilities children in Hamadan city that were chosen a sample of 30 people among them by available sampling and randomly divided into two 15_member groups to do test and control. pretest was performed from both group and the experimental group received emotional regulation teaching in 8 sessions, while the control group did not receive this teaching, at the end, for both group a posttest was performed.The tool that used in this study was the relationship scale between the parent_child Pianta. Collected data with using multivariate convariance with using statistical software spss, version 24 was analayzed. The result of multivariate analysis of covariance showed that emotional regulation teaching on conflict, proximity, dependency and overall positive relationship had a positive and significant effect (p<0/001). The results indicate that emotional regulation teaching make a better interaction between mother and child. Planning for emotion regulation teaching give a special emphasis to mothers that have learning disabilities children

کلیدواژه‌ها [English]

  • emotional regulation
  • parent-child interaction
  • learning disabilities
اشکانی، فرخ و حیدری، حسن (1393). تأثیر آﻣﻮزش ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻫﻴﺠﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﺑﻬﺰﻳﺴﺘﻲ روان‌شناختی و سبک‌های اﺳﻨﺎدی داﻧﺶ دﺑﺴﺘﺎن آﻣﻮزان مبتلا به ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ ﻳﺎدﮔﻴﺮی ﻣﻘﻄﻊ دبستان. مجله ی ناتوانی­های یادگیری، 4(1)، 6-22.
ایزدی فرد، راضیه؛ صبحی قراملکی، ناصر و ارجمندنیا، علی اکبر. (1396). بررسی اثربخشی درمان تعامل والد-کودک در بهبود توجه پایدار دانش‌آموزان. مجله ی روان شناسی مدرسه، 6(1)، 7-25.
بشردوست، نرگس؛ زندی پور، طیبه و رضائیان، حمید (1393). تأثیر آموزش سبک­های فرزندپروری (مهارت‌های والدینی) بر تغییر نگرش مادران باردار نوبت اول به مقوله­ی فرزندپروری. فصل­نامه­ی مطالعات زن و خانواده. 2(2)،65-74.
تبریزچی، نرگس؛ وحیدی، زهره (1394). مقایسه‌ی ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻫﻴﺠﺎن، ذﻫﻦ آﮔﺎﻫﻲ و ﺑﻬﺰﻳﺴﺘﻲ روان‌شناختی در ﻣﺎدران دانش‌آموزان ﺑﺎ و ﺑﺪون ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ یادگیری. مجله ی ناتوانی های یادگیری، 4 (4)، 21-35.
ﮐﺮﻣﯽ‌زاده، ﺳﺎره؛ ﻧﻈﺎﻣﯽ، ﻣﺎﻧﺪاﻧﺎ؛ ﻃﺎﻫﺮی، اﻣﯿﻦ؛ ﻣﻨﻈﺮی ﺗﻮﮐﻠﯽ، وﺣﯿﺪ (1393). اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ آﻣﻮزش شیوه‌های ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری ﺑﺮ راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﺣﻞ ﺗﻌﺎرض واﻟﺪﯾﻦ و ﻓﺮزﻧﺪان. ﻣﺠﻠﻪ زن و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺧﺎﻧﻮاده، 6 (24)، 58-103.
 محرری، فاطمه، سلطانی فر، عاطفه، خالصی، حمید و اسلامی، نجمه (1391). بررسی تأثیر آموزش برنامه تربیت سازنده به مادران در بهبود روابط با فرزندان نوجوان، فصل­نامه­ی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 55(2)، 116-123.
تجریشی، معصومه، عاشوری، محمد، افروز، غلامعلی، ارجمندیان، علی‌اکبر، غباری بناب، باقر (1394). اثربخشی آموزش برنامه­ی والدگری مثبت بر تعامل مادر با کودک کم‌توان ذهنی، فصلنامه­ی توان‌بخشی. 2(16)، 129-131.
آبارشی، زهره؛ طهماسیان، کارینه؛ مظاهری، محمدعلی و پناغی، لیلی (1388). تأثیر آموزش برنامه­ی ارتقای روانی اجتماعی کودک از طریق بهبود تعامل مادر کودک بر خوداثرمندی والدگری و رابطه مادر و کودک زیر سه سال. فصل­نامه­ی علمی- پژوهشی پژوهش در سلامت روان‌شناختی.3(3)،50-52.
گلچین، رومینا؛ حسینی نسب، داور (1392). مقایسه مشکلات رفتاری فرزندان در مادران باهوش هیجانی بالا و پایین. فصل­نامه­ی علمی-پژوهشی آموزش و ارزشیابی.6(24)، 13-24.
سلیمانی، اسماعیل، حبیبی، یعقوب (1393). ارتباط تنظیم هیجان و تاب‌آوری با بهزیستی روان شناختی در دانش‌آموزان. مجله‌ی روان‌شناسی مدرسه، 3 (4)، 51-72.
ستاری، بهزاد؛ پورشهریار، حسین و شکری، امید. (1394). اثربخشی بسته‌ی مداخله‌ای تنظیم هیجان‌های پیشرفت بر کاهش هیجان های منفی دانش‌آموزان. مجله ی روان شناسی مدرسه، 4(4)، 76-93.
شکوهی نیا، محسن، پرند، اکرم، شهائیان، آمنه و متولی­پور، عباس (1387). تأثیر آموزش مهارت­های حل مسأله بر تعامل والد- کودک و بهبود رفتارهای چالش‌برانگیز کودکان، فصل­نامه­ی خانواده و پژوهش، 2(4)، 10-15.
صدری دمیرچی، اسماعیل، اسدی شیشه گران، سارا و فریبا، اسماعیلی قاضی ولویی (1395). اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر تنظیم شناختی هیجان، احساس تنهایی و صمیمیت اجتماعی زنان دارای همسر معتاد. فصل­نامه­ی مددکاری اجتماعی، 5 (2):37-46.
ریاحی، فروغ؛ خواجه الدین، نیلوفر؛ ایزدی مزیدی، سکینه (1392). بررسی تأثیر آموزش مدیریت خلق منفی بر سلامت روان و افسردگی مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال اوتیسم. فصل­نامه­ی علمی-پژوهشی جنتی شاپیر. 4(2). 91-99.
نریمانی، محمد (1391). اثر بخشی آموزش کنترل تکانه بر پردازش هیجانی، تکانشوری و حواس‌پرتی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال ریاضی. مجله­ی ناتوانی­های یادگیری، 2(2)، 122-101.
نریمانی، محمد؛ عالی­ساری نصیرلو، کریم و موسی زاده، توکل (1393). مقایسه­ی اثربخشی آموزش متمرکز بر هیجان و کنترل تکانه بر فرسودگی تحصیلی و عواطف مثبت و منفی دانش­آموزان مبتلا به ناتوانی­های یادگیری. مجله­ی ناتوانی­های یادگیری، 3(3)، 79 -99.
Abarshi, Z; Tahmasian, K; Mazaheri, M and Pennaghi, L. (2009). The effect of education on child psychosocial upgrading through improving mother-child interaction on parental self-efficacy and mother-child relationship under the age of three. Journal of Research in Psychological Health. 3(3), 50-52. (Persian).      
Ashkani, F and Heidari, H .(2014). Effects of emotional adjustment on psychological welfare and attributional styles of students with learning disabilities in primary school. Journal of Learning Disabilities, 4(1), 6-22. (Persian).
Bashardost, N, Zandipour, T and Rezaiyan, H .(2014). The Effect of Parenting Styles Training on Parent's Attitude Change in First Child Parenting. Journal of Women and Family Studies, 2(2), 65-74. (Persian).
Bagby, R. M. Taylor, G. J. (1997). Affect dysregulation and alexithymia. In: Taylor, G.J, Bagby, R. M, Parker, J. D. (editors). Disorders of affect regulation: Alexithymia in medical and psychiatric illness. Cambridge: University press,132(12), 26-45.
Dillen, D. G. Ritchey, M. Johnson, B. D. Dissociable effects of conscious emotion regulation strategies on explicit and implicit memory. Emotion. 2007; 7(2):345-62.
Driscoll, K. Pianta, R.C. (2011). Mother’s and father’s perceptions of conflict and closeness in parent- child relationships during early chilhood. Journal of early chilhood and infant psychology, 7, 1-18.
Garnefski, N. Koopman, H. Kraaij, V. & Cate, R.T. (2009). "Brief report: Cognitive emotion regulation strategies and psychological adjustment in adolescents with a and emotion regulation in depression". Current Directions in Psychological Science, 19(3), 161-166.
 Ginieri-Coccossis, M.Rotsika, V.Skevington, S.Papaevangelou, S.Malliori, M. Tomaras, V. &Kokkevi, A. (2012). Quality of life in newly diagnosed children with A specific learning disabilities (SLD) and differences from typically developing children: a study of child and parent reports. Child Care Health Dev, doi: 10.1111/j.1365- 2214.01369.x. [Epub ahead of print].
 Goldstein, S. Goldstein, M. Jones, C. B. Braswell, L. Sheridan, S. (1998). Managing ADHD in Children: A Guide for practitioners use. New York: John Wiley & sons, Inc.
Golchin, R; Hosseini Nasab, D. (2013). Comparison of children's behavioral problems in high and low emotional intelligent mothers. Journal of Educational Research and Evaluation. 6(24), 13-24. (Persian).
Gratz, K. L. & Gunderson, J. G. (2006). Preliminary data on an Acceptance-Based emotion regulation group intervention for deliberate Self-Harm among women with Borderline personality disorder. Behavior Therapy, 37, 25-35.
Gratz, K. L. & Tull, M. T. (2010). The Relationship Between Emotion Dysregulation and Deliberate Self-Harm Among Inpatients with Substance Use Disorders. Cognitive therapy and research, 34, 544–553.
Gross JJ. Emotion regulation in adulthood: Timing is everything. Current Directions in Psychological Science. 2001;10(6):214-19.
Gross, J. (2007). Handbook of emotion regu-lation, The Guilford Press.
Heiman,T.Berger,O(2008). Parents of children with asperger syndrome or with learning disabilities: family enviroment and social support. Research in development disabilities. 29, 289-300.
Haynos AF, Hill B, Fruzzetti AE. Emotion regulation training to reduce problematic dietary restriction: An experimental analysis. Appetite. 2016; 103: 265- 274.
Karamazadeh, S; Nezami, M; Taheri, A; Manzari Tavakoli, V. (2014). The Effectiveness of Teaching Parenting Parents on Parents and Children's Conflict Resolution Strategies. Journal Women's and Family Studies, Vol. 6, No. 24: 58-103. (Persian).
Khodabakhshi koolaee, A. Shahi, A. Navidian, A. & Mosalanejad, L. (2015). The effect of positive parenting program training in mother of children with attention deficit hyperactivity on reducing children's externalizing behavior problem. Journal of fundamentals of mental health, 3,135-141.
Linehan, M. (2000). Cognitive-behavioral Treatment of Borderline Personality Dosorder,New York: Guilford Press.
Lei H, Zhang X, Cai L, Wang Y, Bai M, Zhu X. Cognitive emotion regulation strategies in outpatients with major depressive disorder. Psychiatry Res. 2014; 218(1–2): 87– 92.
Meule A, Fath K, Real GL, Sütterlin S, Vögele C, Kübler A. Quality of life, emotion regulation, and heart rate variability in individuals with intellectual disabilities and concomitant impaired vision. Psychol Well Being. 2013; 3:1.
Moharari, F, Soltani Far, A, Khalesi, H and Eslami, N.(2012). The Effect of Teaching Educational Program on Mothers in Improving Relations with Adolescent Children. Journal of Mashhad University of Medical Sciences. 55 (2), 116-123. (Persian).
Narimani, M. (2012). The Effect of Impulse Control Training on Emotional Processing, Distraction and Distraction in Students with Mental Disorders. Journal of Learning Disabilities, 2 (2), 122-101. (Persian)
Narimani, M., Alyssari Nasirloo, K. & Musa Zadeh, T .(2014). The effect of excitement-focused therapy and impulse control on educational burnout and positive and negative training emotions in students with and without learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 3 (3), 79 -99. (Persian).
Olivari, G. M. (2015). Adolescent perceptions of parenting styles in Sweden Italy and Greece: an exploratory study. Europe's journal of psychology, 2,244-258.
Otto B, Misra S, Prasad A, McRae K. Functional overlap of top-down emotion regulation and generation: An fMRI study identifying common neural substrates between cognitive reappraisal and cognitively generated emotions. Cogn Affect Behav Neurosci. 2014.
 Riahi, F; Khajeedin, N; Izadi Mazidi, S.(2013). The effect of negative mood management education on mental health and depression in mothers with autistic children. Jundishapur Scientific Medical Journal. 4 (2). 91-99. (Persian)
Shokohi Nia, M, Parand, A, Shahian, A and Motavalipour, A. (2008). The Effect of Teaching Problem Skills Training on Parent-Child Interaction and Improving Children's Challenging Behaviors, Journal of Family and Research, 2 (4), 10-15. (Persian).
Sandler, I. N. Tein, J. Y. & West, S. G. (1994). Coping, stress, and the psychological symptoms of children of divorce: A crosssectional and longitudinal study. Child Devlopment, 65 (6) 1744-1763.
Sattari, B., Pour shahriar, H. & shokri, O. (2016). The effectiveness of intervention package of regulate achievement emotions on reduce students negative emotions. Journal of School Psychology, 4(4), 76-93. (Persian).
Sadri Damirchi E, Asadi Shishegaran S and Esmaili Ghazivaloii F. Effectiveness of emotion regulation training on cognitive emotional regulation, loneliness and social intimacy in women with addicted spouse. Quarterly journal of social work. 2016; 5 (2); 37-46. (Persian)
Soleimani,E. & Habibi, Y. (2014). The relationship between emotion regulation and resiliency with psychological well-being in students. Journal of school psychology, 3(4), 51-72. (Persian)
Sheperis, C. Sheperis, D. Monceaux, A. Davis, J. R. & Lopez. B. (2015). Parent- child interaction therapy for children with special needs. The professional counselor, 2, 248-260.
Tabrizchi, n. Vahidi, Z. (2015). Comparing emotional regulation, mindfulness and psychological well- being in mothers of students with and without learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 4(4), 21-35. (Persian).
Tajrishi, M, Ashouri, M, Afrouz, Gh, Arjmandiyan, A, Ghobari Bonab, B. (2015). Effectiveness of positive parenting education program on the interaction of mother with mentally retarded child, Journal of Rehabilitation. 2 (16), 129-131. (Persian).
Thompson, R. A. (1994). Emotionl regulation a theme in search for definition”In N. A. fox. The Developmental of Emotion Regulation Behavioral and Biological Considerations. Monographs of the society for research in chield Development, 59,25-52.
Winton, A. S. W. & Adkins, A. D. (2009). Mindfulness training for parents and their children with ADHD increases children’s compliance. Journal of Child and Family Studies (published online 26/03/09). doi: 10.1007/s10826-009-9272-z.
Yoo SH, Matsumoto D, LeRoux JA. (2006). The influence of emotion recognition and emotion regulation on intercultural adjustment. Int J Intercult Relat, 30(5), 345–363.