اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی یادگیری بر درک خواندن دانش آموزان دارای اختلال خواندن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی و اموزش کودکان استثنایی،دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی،دانشگاه تهران،تهران،ایران

2 استاد گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 دانشیار گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

10.22098/jld.2025.18450.2289

چکیده

هدف: این پژوهش کاربردی باهدف بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی یادگیری بر درک خواندن دانش‌آموزان پسر دارای اختلال خواندن انجام شد. مداخله آموزشی بر پایه مدل چرخه‌ای خودتنظیمی زیمرمن (۲۰۰۰) طراحی‌شده بود و بر مؤلفه‌های شناختی، فراشناختی و انگیزشی تمرکز داشت.
روش: مطالعه حاضر با رویکرد نیمه آزمایشی و با استفاده از طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری انجام شد. جامعه آماری شامل حدود ۲۰۰ نفر از دانش‌آموزان پسر مقطع ابتدایی (پایه‌های چهارم تا ششم) بود که در سال تحصیلی ۱۴۰۰–۱۴۰۱ به مراکز اختلالات یادگیری شهر مشهد مراجعه کرده و توسط متخصصین، مبتلابه اختلال یادگیری خاص تشخیص داده‌شده بودند. از میان این دانش‌آموزان، ۳۰ نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و پس از بررسی ملاک‌های ورود، به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه ۱۵ نفر) گمارده شدند. ابزار اصلی سنجش، آزمون تشخیص خواندن شیرازی و نیلی پور (۱۳۸۳) بود که ابعاد مختلف درک خواندن و مهارت‌های مرتبط را در سه مرحله پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری ارزیابی می‌کرد.
یافته‌ها: نتایج تحلیل واریانس با اندازه‌های مکرر نشان داد که اثر اصلی گروه (۱۲/۵, F= ۰۳۸/۰, p= ۳۰۱/۰η2=) و اثر اصلی زمان (۷۵/۳۳, F=۰۰۱/۰, p= ۷۶۸/۰η2= ) بر درک خواندن معنادار بودند. از همه مهم‌تر، اثر تعاملی گروه در زمان ۰۹/۶, F=۰۲۱/۰, p= ۴۱۲/۰η2=) نیز ازلحاظ آماری معنادار بود که نشان‌دهنده اثربخشی مداخله بر تغییرات درک خواندن در گروه

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The effectiveness of teaching self-regulated learning strategies on reading comprehension of students with reading disorders.

نویسندگان [English]

  • saeed yousefi 1
  • parviz Sharifi daramadi 2
  • mahdi Dastjerdi Kazemi 3
1 PhD student in Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Professor, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Objective: This applied research was conducted to investigate the effectiveness of teaching self-regulated learning strategies on reading comprehension of male students with reading disorders. The educational intervention was designed based on Zimmerman's (2000) self-regulation cycle model and focused on cognitive, metacognitive, and motivational components.
Method: The present study was conducted with a quasi-experimental approach using a pretest-posttest design with a control group and a follow-up phase. The statistical population consisted of about 200 male elementary school students (grades 4-6) who referred to learning disorder centers in Mashhad in the academic year 1400-1401 and were diagnosed with specific learning disorders by specialists. Among these students, 30 were selected using convenience sampling and, after reviewing the inclusion criteria, were randomly assigned to two experimental and control groups (15 students in each group). The main measurement tool was the Shirazi and Nilipour Reading Recognition Test (2004), which assessed different dimensions of reading comprehension and related skills in three stages: pretest, posttest, and follow-up. Findings: The results of repeated measures analysis of variance showed that the main effect of group (5.12, F=0.038, p=0.η2=301) and the main effect of time (33.75, F=0.001, p=0.η2=768) on reading comprehension were significant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self-regulated learning
  • reading comprehension
  • reading disorder
  • students
  • educational intervention