اثربخشی بازی‌های توجهی بر توانایی خواندن کودکان مبتلا به نارساخوانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 استادیار، گروه زبان‌شناسی و زبان‌های خارجی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 استادیار روان‌شناسی، گروه علوم اجتماعی و روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

4 دکترای مشاوره، معلم آموزش و پرورش، بوکان، ایران

5 دکترای فلسفه تعلیم و تربیت، مدرس دانشگاه فرهنگیان، سنندج، ایران

چکیده

هدف نارساخوانی یکی از مشکلات دانش‌آموزان در دوران تحصیل است. این اختلال در زمینه‌های مختلف، تأثیرات منفی بر جای می‌گذارد و مانع پیشرفت تحصیلی می‌شود. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان اثربخشی بازی‌های توجهی بر توانایی خواندن کودکان مبتلا به نارساخوانی بود.
روش‌ها روش پژوهش حاضر، آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری شامل کلیه دانش-آموزان مبتلا به اختلال نارساخوانی مدارس ابتدایی شهرستان سقز در سال تحصیلی 95-94 بود که از میان آنها تعداد 30 نفر به صورت نمونه‌گیری هدفمند انتخاب پس از جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل آزمون اختلال خواندن و نارساخوانی بود. گروه آزمایش به مدت 10جلسۀ 45 دقیقه‌ای طی یک ماه تحت آموزش بازی توجهی قرارگرفت و گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد.
یافته‌ها نتایج با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره تجزیه و تحلیل شد. با کنترل اثرات پیش آزمون نتایج تحلیل کوورایانس نشان داد که آموزش بازی‌های توجهی به تفاوت معنادار بین خرده مقیاس‌های گروه آزمایش و کنترل منجر شده است (001/0=P ). یعنی آموزش بازی‌های توجهی بر بهبود توانایی خواندن کودکان مبتلا به نارساخوانی تأثیر داشته است.
نتیجه‌گیری می‌توان گفت بازی درمانی می‌تواند عامل مؤثری در کاهش اختلال خواندن باشد. بر این اساس توجه ویژه معلمان و دست اندرکاران امر آموزش را می‌طلبد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Attention Games on Reading Ability of Dyslexic Children

نویسندگان [English]

  • Hassan Gharibi 1
  • Behzad Ahmadi 2
  • Hiva Mahmoodi 3
  • Edalat Karimian 4
  • Jalal Gharibi 5
1 Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Humanities, Payame Noor University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Linguistics and Foreign Languages, Faculty of Humanities, Payame Noor University (PNU), Tehran, Iran
3 Assistant Professor of Psychology, Department of Social Sciences and Psychology, Faculty of Humanities, Golestan University, Gorgan, Iran
4 PhD in counseling, Teacher, Organization of education, Boukan, Iran
5 PhD in Philosophy of Education, Lecturer at Farhangian University, Sanandaj, Iran
چکیده [English]

Objective: Dyslexia is one of the problems facing students at school. This type of disorder has adverse effects on various areas, hindering academic achievement. This study aimed to evaluate the effectiveness of attention games on the reading ability of dyslexic children.
Methods: The research method used for the present study was experimental with pretest-posttest control group design. The statistical population included all dyslexic students at elementary schools in Saqqez in the academic year 2015-2016. 30 students were selected by simple random sampling and were studied after they were randomly allocated to experimental and control groups (15 subjects in each group). The data were collected using a reading disorder test and dyslexia test. The experimental group underwent attention training for 10 sessions (45 minutes each) for one month and the control group did not receive any training.
Results: The results were analyzed using multivariate analysis of covariance (MANCOVA). By controlling the pre-test effects, the results of the analysis of covariance showed that teaching attention games led to a significant difference between the subscales of the experimental group and those of the control group (P = 0.001). That is, attention game training has improved the reading ability of dyslexic children.
Conclusion: It can be concluded that play therapy can be an effective factor in reducing reading disorders. Therefore, it requires the special attention of teachers and practitioners of education.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Attention Game Training
  • Reading Ability
  • Dyslexia

مراجع

احدی، ح و کاکاوند، ع. (1389). اختلال های یادگیری (از نظریه تا عمل). تهران: ارسباران. https://www.gisoom.com/book/1982368
احمدزاده، م. (1392). اثربخشی بازی­های توجهی بر کاهش نقایص عصب روان­شناختی دانش آموزان دبستانی پسر دارای اختلال نقص توجه/ بیش­فعالی شهر اصفهان، پایان نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان. https://www.sid.ir/en/Journal/ViewPaper.aspx?ID=735344
اصغری نکاح، م. (1391). چرایی و چگونگی پیشگیری از اختلالات یادگیری خاص به مثابۀ معلولیتی پنهان (با تمرکز بر رویکرد زبانشناختی به اختلال ویژه خواندن). دومین همایش پیشگیری از از معلولیت­ها، تهران: انتشارات سازمان آموزش و پرورش استثنایی. https://profdoc.um.ac.ir/paper-abstract-1038619.html
اصغری نکاح، م.، کلانی، س و غنایی چمن آیاد، ع. (1394). اثربخشی برنامه ی مبتنی بر بازی های نرم افزاری با رویکرد زبان شناختی بر دقت خواندن و درک مطلب دانش آموزان با اختلال خواندن، فصلنامه ناتوانی های یادگیری، 4(15)، 66-84. http://jld.uma.ac.ir/article_317.html
اهرمی، ر.، شوشتری، م.، گلشنی منزه، ف و کمرزرین، ح. (1390). اثربخشی آموزش دقت بر توانایی خواندن دانش آموزان نارساخوان دختر پایۀ سوم ابتدایی شهر اصفهان، فصلنامۀ روان‌شناسی افراد استثنایی، 3(1)، 152-140. https://jpe.atu.ac.ir/article_2043.html
شوشتری، م.، ملک پور، م.، عابدی، ا و اهرمی، ر. (1390). اثربخشی مداخلات زودهنگام مبتنی بر بازی­های توجهی بر میزان توجه کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی، مجلۀ پژوهشی روان شناسی بالینی، 3(3)، 27-17. https://jcp.semnan.ac.ir/article_2059.html
عابدی، ا.، پیروز زیجردی، م.، یارمحمدیان، ا. (1391). اثربخشی آموزش توجه بر عملکرد ریاضی دانش آموزان با اختلال یادگیری ریاضی، مجلۀ ناتوانی­های یادگیری، 2(1)، 106-92. http://jld.uma.ac.ir/article_113.html
علی نژاد، ا و صفرپور، س. ن. (1395) تأثیر بازی های پرورشی بر بهبود اختلال خواندن و نوشتن در کودکان ابتدایی، همایش بین المللی افق های نوین در علوم تربیتی، روان‌شناسی و آسیب های اجتماعی، تهران.  https://civilica.com/doc/610002
کرمی نوری، ر و مرادی، ع. (1384). آزمون خواندن و نارساخوانی، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تربیت معلم.
 https://www.gisoom.com/book/1603636/
نریمانی، م.، سلیمانی، ا و تبریزچی، ن. (1394). بررسی تأثیر توانبخشی شناختی بر بهبود نگهداری توجه و پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش­آموزان دارای اختلال ADHD روانشناسی مدرسه، 4(2)، 118-134. http://jsp.uma.ac.ir/article_329_e416b164ac114de38b31b80483b9cfc1.pdf
Abedi, A., Pirooz Zijardi, M., & Yarmohammadian, A. (2012). The effectiveness of attention training on math performance of students with math learning disabilities, Journal of Learning Disabilities, 2 (1), 106-92. https://www.sid.ir/Fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=173786
Ahadi, H., & Kakavand, A. (2011). Learning disorders (from theory to practice). Tehran: Arasbaran. https://www.gisoom.com/book/1982368
Ahmadzadeh, M. (2013). The effectiveness of attention games on reducing neuropsychological deficits in male primary school students with attention deficit/ hyperactivity disorder in Isfahan, M.Sc. Thesis. University of Isfahan. https://www.sid.ir/en/Journal/ViewPaper.aspx?ID=735344
Ahromi, R., Shoushtari, M., Golshani Manzeh, F., & Kamarzarin, H. (2011). The effectiveness of accuracy training on the reading ability of dyslexic female students in the third grade of elementary school in Isfahan, Quarterly Journal of Psychology of Exceptional People, 3(1), 152-140. [Persian].  https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=174655
Ali Nejad, A., & Safarour, S. N. (2016). Influence of playing games on improving reading and writing disorder in primary children. International Conference on New Horizons in Educational Sciences, Psychology and social harm, Society of Modern Horizons of Science and Technology, Tehran, https://civilica.com/doc/610002
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. 5th edition. American Psychiatric Pub. https://www.psychiatry.org/psychiatrists/practice/dsm
Asghari Nikah, M. (2012). Why and how to prevent specific learning disabilities as a hidden disability (focusing on the linguistic approach to reading disabilities). The second conference on the prevention of disabilities, Tehran: Publications of the Exceptional Education Organization. http://jld.uma.ac.ir/article_317.html
Asghari Nikah, M., Kalani, S., & Ghanaie Chaman Ayad, A. (2013). The effectiveness of a program based on software games with a linguistic approach on reading accuracy and comprehension of students with reading disorders, Quarterly Journal of Learning Disabilities, 4(15), 66-84. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=276523
Bosse, M. L., & Valdois, S. (2009). Influence of the visual attention span on child reading performance: A cross‐ sectional study. Journal of Research in Reading, 32(2), 230-253.  [DOI:10.1111/j.1467-9817.2008.01387.x]
Bosse, M. L., Tainturier, M. J., & Valdois, S. (2007). Developmental dyslexia: The visual attention span deficit hypothesis. Cognition, 104(2), 198-230. [DOI: 10.1016/j.cognition.2006.05.009]
Chen, Y., & Lio, H. (2014). Novel-word learning deficits in mandarin-speaking preschool children with specific language impairments. Research in Developmental Disabilities, 35(1), 10-20. [DOI: 10.1016/j.ridd.2013.10.010]
Faramarzi, S., Shamsi, A., Samadi, M., & Ahmadzade, M. (2015). Meta-analysis of the efficacy of psychological and educational interventions to improve academic performance of students with learning disabilities in Iran. Journal of education and health promotion, 4(3), 58-64. [DOI: 10.4103/2277-9531.162372]
Fletcher, J. M., Lyon, G. R., Fuchs, L. S., & Barnes, M. A. (2006). Learning disabilities: From identification to intervention. New York: Guilford press. [Doi:10.1177%2F1087054707305354]
Fletcher, J. M., Lyon, G. R., Fuchs, L. S., & Barnes, M. A. (2018). Learning disabilities: From identification to intervention. Guilford Publications. https://www.guilford.com/books/Learning-Disabilities/Fletcher-Lyon-Fuchs-Barnes/9781462536375
Goswami, U. (2011). A temporal sampling framework for developmental dyslexia. Trends in cognitive sciences, 15(1), 3-10. [DOI: 10.1016/j.tics.2010.10.001]
Gray, S. A., Chaban, P., Martinussen, R., Goldberg, R., Gotlieb, H., Kronitz, R., & Tannock, R. (2012). Effects of a computerized working memory training program on working memory, attention, and academics in adolescents with severe LD and comorbid ADHD: a randomized controlled trial. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 53(12), 1277 -1284.  [Doi:10.1111/j.1469-7610.2012.02592.x]
Hallahan, D. P., Pullen, P. C., Kauffman, J. M., & Badar, J. (2020). Exceptional learners. In Oxford Research Encyclopedia of Education. [Doi:10.1093/acrefore/9780190264093.013.926]
Hutzler, F., Kronbichler, M., Jacobs, A. M., & Wimmer, H. (2012). Perhaps correlational but not causal: No effect of dyslexic readers’ magnocellular system on their eye movements during reading. Neuropsychological, 44(4), 637–648. [DOI: 10.1016/j.neuropsychologia.2005.06.006]
Karami Nouri, R., & Moradi, A. (2004). Reading and dyslexia test, Tehran: Jihad Daneshgahi Publications, Teacher Training Unit. https://www.gisoom.com/book/1603636/
Khaledi, S., Validi, Pak, A., Mirkhan, I., & Atai, M. (2014). The positive impact of play therapy on writing performance of students with dysgraphia. International Journal of School Health. 1(2), e22655. https://www.sid.ir/en/journal/ViewPaper.aspx?id=512453
Khalili, M., Emadian, S. O., & Hassanzadeh, R. (2021). Effectiveness of attention training based on Fletcher’s program, Delacato’s neuropsychological treatment, and computerized cognitive rehabilitation on executive functions in children with special learning disability. International Clinical Neuroscience Journal, 8(1), 30 -36. https://www.magiran.com/paper/2223641
Lallier, M., Tainturier, M. J., Dering, B., Donnadieu, S., Valdois, S., & Thierry, G. (2010). Behavioral and ERP evidence for amodal sluggish attentional shifting in developmental dyslexia. Neuropsychologia, 48(14), 4125 -4135. [DOI:10.1016/j.neuropsychologia.2010.09.027]
Landreth, G. L., Ray, D. C., & Bratton, S. C. (2009). Play therapy in elementary schools. Psychology in the Schools, 46(3), 281 -289. [DOI: 10.1037/14730-004]
 Matthews, A. J., & Martin, F. H. (2015). Spatial attention and reading ability: ERP correlates of flanker and cue -size effects in good and poor adult phonological decoders. Brain and language, 151 (4), 1 -11. [Doi:10.1016/j.bandl.2015.10.008]
McNamara, J. K. (2010). A longitudinal study of risk -taking behavior in adolescents with learning disabilities. Learning Disabilities Research & Practice, 25(1), 11-24. [Doi:10.1111/j.1540-5826.2009.00297.x]
Narimani, M., Soleimani, A. & Tabrizchi, N. (1394). The effect of cognitive rehabilitation on attention maintance and math achievement in ADHD students. Journal of school psychology and institutions, 4 (2), 118-134. http://jsp.uma.ac.ir/article_329_e416b164ac114de38b31b80483b9cfc1.pdf
Reynolds, C., & Fletcher-Janzen, E. (2013). Handbook of clinical child neuropsychology. Springer. https://link.springer.com/book/10.1007/978-0-387-78867-8
Sarpoulaki, B., & Kolahi, P. (2016). Role of play therapy on aggression and learning disabilities in students: a quasi-experimental design. In: IJIP.In. The International Journal of Indian Psychology, 3(4), 12-22. https://ijip.in/articles/role-of-play-therapy-on-aggression-and-learning-disabilities-in-students-a-quasi-experimental-design/#:~:text=DIP%3A%2018.01.021/20160304-,DOI%3A%2010.25215/0304.021,-ABSTRACT
Seidman, L. J. (2006). Neuropsychological functioning in people with ADHD across the life span. Clinical Psychology Review, 26(4), 466-485. [DOI: 10.1016/j.cpr.2006.01.004]
Shoushtari, M., Malekpour, M., Abedi, A., & Ahrami, R. (2011). The effectiveness of early interventions based on attention games on the level of attention of children with attention deficit / hyperactivity disorder, Journal of Clinical Psychology, 3(3), 17-27. [Persian].  https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=144919
Sterr, A. M. (2004). Attention performance in young adults with learning disabilities. Learning and individual differences, 14(2), 125-133. [Doi:10.1016/j.lindif.2003.10.001]
Van den Boer, M., van Bergen, E., & de Jong, P. F. (2015). The specific relation of visual attention span with reading and spelling in Dutch. Learning and Individual Differences, 39, 141-149. [DOI:10.1016/j.lindif.2015.03.017
ناتوانی های یادگیری
دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 3
اردیبهشت 1401
صفحه 90-102

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار