فراتحلیل روش های اصلاحی بر اختلالات یادگیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

2 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تبریز

چکیده

اختلالات یادگیری ، یا ناتوانی های یادگیری ، اصطلاحی مادر برای طیف گسترده ای از مشکلات یادگیری است که ارتباطی با هوش یا انگیزه تحصیلی ندارد. به جهت شیوع بالای این مشکل بین کودکان و مشکلاتی که به دنبال آن ظاهر می شود پژوهش های بسیاری در خصوص اثربخشی روش ها و مداخلات مختلف برانواع آن انجام شده است. پژوهش حاضر با روش فراتحلیل و با هدف ترکیب پژوهش های انجام شده در زمینه ی روش های اصلاحی بر انواع اختلالات یادگیری انجام شده است. جامعه آماری فراتحلیل حاضر پژوهش های در دسترس مرتبط با روش های اصلاحی بر اختلالات یادگیری بود که در بین سالهای 1385تا1401 در بانک های اطلاعاتی رایانه ای در دسترس موجود در ایران، از قبیل پایگاه علمی جهاد دانشگاهی(SID)، پایگاه مجلات تخصصی نور(نورمگز)، بانک اطلاعات نشریات کشور(مگیران)، پرتال جامع علوم انسانی و پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران(ایرانداک) منتشر شده اند. در این پژوهش از شاخص اندازه اثرg هجز به عنوان یک مقیاس مشترک استفاده شد. نتایج تحلیل که توسط ورژن دوم نرم افزار CMA انجام گرفت نشان داد که مقدار اندازه اثر ترکیبی اثربخشی روش های اصلاحی بر اختلالات یادگیری80/1 و پس از تفکیک به متغیرهای پیشایند و پیامد چندگانه، مقدار این اندازه اثر ترکیبی بر اختلال یادگیری خواندن به ترتیب17/1، بر اختلال نوشتن 26/1 و بر اختلال ریاضی به ترتیب 19/1 بود که همگی از نظر آماری معنادار بودند(001/0p≤). بنابراین براساس اندازه اثرهای به دست آمده می توان اظهار داشت که روش های اصلاحی بر انواع طبقات اختلالات یادگیری تاثیر مثبت دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Meta-analysis of corrective methods on learning disorders

نویسندگان [English]

  • Negin Kazemzadeh 1
  • Negar Ostovar 2
1 PhD Student in Educational Psychology Department of Educational Sciences, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Payam Noor University
چکیده [English]

Learning disabilities, is a generic term for a wide range of learning difficulties unrelated to intelligence or academic motivation. The present research was conducted with the meta-analysis method and with the aim of combining the researches conducted in the field of corrective methods on various learning disorders. The statistical population of the present meta-analysis was the available researches related to corrective methods on learning disorders that were found in the computer databases available in Iran between 1385 and 1401, such as the Academic Jihad Scientific Database , Noor Specialized Journals Database,the information bank of the country's publications, the comprehensive portal of humanities, and the Research Institute of Information Science and Technology of Iran have been published. In this research, Hedges g effect size index was used as a common scale. The results of the analysis conducted by the second version of CMA software showed that the combined effect size of the effectiveness of corrective methods on learning disorders was 1.80 and after separating into multiple antecedent and outcome variables, the combined effect size on reading learning disorder was 17. 1, it was 1.26 on writing disorder and 1.19 on math disorder respectively, all of which were statistically significant (p≤0.001). Therefore, based on the size of the obtained effects, it can be stated that corrective methods have a positive effect on all types of classes of learning disorders.

کلیدواژه‌ها [English]

  • learning disorders
  • reading disorder
  • writing disorder
  • mathematical disorder
  • meta-analysis
حجابی دخت ایمن، م.، حسینی نسب، س و آزموده، م. (1401).  اختلال یادگیری پیش زمینه اختلال اجتماعی : مطالعه اثر بخشی تمرینات ادراکی- حرکتی بر پردازش دیداری - فضایی و عملکرد دیکته در دانش ­آموزان دختر پایه دوم ابتدایی دارای اختلال یادگیری شهر تبریز. مطالعات جامعه شناسی، 15(54)، 234-219.  https://jss.tabriz.iau.ir/article_684679.html
سیف نراقی، م و نادری، ع. (1390). نارسایی های ویژه در یادگیری. چاپ سوم، تهران: ارسباران.
سیف نراقی، م و نادری، ع. (1396). اختلالات یادگیری. تهران: انتشارات امیرکبیر.
سیما ﺷﻴﺮﺍﺯﻱ، ﻁ و ﻧﻴﻠﻲ پور. (1383). طراحی ﻭ ﻣﻌﻴﺎﺭﻳﺎﺑﻲ ﺁﺯﻣﻮﻥ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ. توان­بخشی، 12، 7-11. http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-136-fa.html
شیدایی فیروزآبادی، ط.، تجربه کار، م.، و توحیدی، ا. (1397). تاثیر روش آموزش دیویس بر مهارت ­های خواندن و خلاقیت دانش ­آموزان نارساخوان. سلامت روان کودک (روان کودک)، 5(3 )، 170-180. http://childmentalhealth.ir/article-1-329-fa.html
شمسی، ع.، عابدی، ا.، صمدی، م و احمدزاده، م. (1392). فراتحلیل اثربخشی مداخلات روان شناختی و آموزشی بر بهبود عملکرد تحصیلی دانش ­آموزان با ناتوانی­ های یادگیری ریاضی. ناتوانی های یادگیری، 2(4 (پیاپی 7))، 61-81. https://jld.uma.ac.ir/article_134.html
کامیاب، ع. ا. (1394). تاثیر وسیله آموزشی سینا بر بهبود اختلالات خواندن دانش آموزان نارساخوان پایه اول. همایش ملی آموزش ابتدایی.
محمدی مولود، س.، مصرآبادی، ج.، حبیبی کلیبر، ر. (1397). فراتحلیل نقش جنسیت و سن آزمودنی‌ها بر اثربخشی مداخلات آموزشی و درمانی اختلال‌های یادگیریی. روانشناسی افراد استثنایی، 8(31)، 101-194. https://jpe.atu.ac.ir/article_9585.html
محمدی، ش.، باصری، ا و محمدی آریا، ع. ر. (1400). اثربخشی روش تلفیقی اورتون-دیویس به صورت آموزش از راه دور بر نارساخوانی دانش‌آموزان دختر نارساخوان دوره ابتدایی شهر تهران در دوران پاندمی کرونا. خانواده درمانی کاربردی، 2(5)، 432-447. https://www.aftj.ir/article_160824.html
منصوری، ل.، حاجی یخچالی، ع. ر.،  شهنی ییلاق، م.، مکتبی، غ. (1401). مقایسه اثربخشی آموزش راهبردهای برنامه ریزی عصب-زبان شناختی و آموزش ذهن آگاهی بر خودپنداره تحصیلی دانش آموزان دختر مبتلا به ناتوانی های یادگیری. ناتوانی های یادگیری، 11(4)، 91-103. https://jld.uma.ac.ir/article_1659.html
معنوی شاد، م.، مصرآبادی، ج.، حبیبی کلیبر، ر، و فرید، ا. (1399). فراتحلیل اثربخشی مداخلات درمانی-آموزشی بر بهبود اختلال یادگیری خاص. سلامت روان کودک (روان کودک)، 7(3 )، 264-277. http://childmentalhealth.ir/article-1-667-fa.html
نصری، ص.، و کریمی لیچاهی، ر. (1395). مقایسه اثربخشی آموزش به روش چند حسی و ادراکی - حرکتی در بهبود مهارت خواندن دانش­آموزان نارساخوان. ناتوانی های یادگیری، 5(4 (پیاپی 19))، 123-140. https://jld.uma.ac.ir/article_436.html
References
Afshari, A. (2022). The Effectiveness of Role-Playing Training on Academic Self-efficacy, Social Adjustment and Academic Motivation in Elementary School Students. Journal of Learning Disabilities, 11(3), 15-29. https://jld.uma.ac.ir/article_1562.html?lang=en
Algrni, N.S. (2020). The Effectiveness of Using Multisensory Approach in Enhancing Achievement and Retention of English Vocabulary among Intermediate Female Students with EFL Learning Disabilities. Journal of Education and Practice, 11, 148-159.
Bahari, A., & Hashemi, T. (2013). The evaluation of specific learning difficulties prevalence in the East Azerbaijan province primary school students. Journal of Learning Disabilities, 3(1), 28-43. https://jld.uma.ac.ir/article_141.html?lang=en
Changizi, T., Naderi, F., Homaei, R., & Bavi, S. (2022). Effectiveness of Balance Enhancement Exercises in Improving Dyscalculia and Dysgraphia among Students with Specific Learning Disorder. International Journal of School Health, 9(4), 257-263. [DOI.org/10.30476/intjsh.2022.97016.1264]
Cohen J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. New York: Academic Press
Devi, A., & Kvya, G. (2022). Dysgraphia disorder forecasting and classification technique using intelligent deep learning approaches. Prog Neuropsycho pharmacol Biol Psychiatry. 10:120:110647. [DOI.org/10.1016/j.pnpbp.2022.110647]
Faramarzi, S. (2020). The effect of sensory integration on dysorthographia of students with specific learning disability. Journal of Learning Disabilities, 9(4), 89-113. https://jld.uma.ac.ir/article_956.html?lang=en
Fenald, G. M., & Keller, H. (1921). The effect of Kinaesthetic factors in the development of word recognition in the case of non-readers. Journal of Educatinal Research, 4(5), 355-377.[DOI.org/10.1080/00220671.1921.10879216]  
Ferreira, Fábio Miguel, and Clara Vasconcelos. (2020). The Impact of Multisensory Instruction on Geosciences Learning and Students’ Motivation" Geosciences 10(11), 467. [DOI.org/10.3390/geosciences10110467]
Gabriely, R., Tarrasch, R., Velicki, M., & Ovadia-Blechman, Z. (2020). The influence of mindfulness meditation on inattention and physiological markers of stress on students with learning disabilities and/or attention deficit hyperactivity disorder. Research in Developmental Disabilities, 100:103630. [DOI.org/10.1016/j.ridd.2020.103630]
Heidari T, Shahmive Esfahani A, Abedi A, Bahramipoor M (2012). The comparison of Fernald and Davis method on reading performance in the dyslexic student. Knowledge & Research in Applied Psychology, 13(48), 34- 42. https://jsr-p.isfahan.iau.ir/article_533824.html?lang=en
Hewapathirana, C., Abeysinghe, K., Maheshani, P., Liyanage, P., Krishara, J., & Thelijjagoda, S. (2021). A Mobile-Based Screening and Refinement System to Identify the Risk of Dyscalculia and Dysgraphia Learning Disabilities in Primary School Students. 2021 10th International Conference on Information and Automation for Sustainability (ICIAfS), 287-292. [DOI.org/10.1109/ICIAfS52090.2021.9605998]
Jafari, L., Mehradsadr, M., Dehghani Ahmadabad, Z. (2019). The comparison of effectiveness of Sina educational and phonemics combination methods in dysgraphia correction in children with learning disabilities in primary and secondary grade in Tabriz city. JOEC, 19 (3), 93-104. http://joec.ir/article-1-1013-en.html
Janghoo, E., Hemmati, B., & Jafarzadeh Dashbolagh Dashbolagh, H. (2019). The effectiveness of play therapy on improving the speed of information processing and social / emotional processing in students with dyslexia. Journal of Learning Disabilities, 9(1), 72-92. https://jld.uma.ac.ir/article_834.html?lang=en
Karimi Thani, P., Koohzad, N., & Ahmadi, Farideh. (2022). Comparison of the Effectiveness of Fernald’s Sensory Method and Educational Games on Writing Disorder in Elementary School Students. Advances in Bioscience and Clinical Medicine, 10(1), 1-6. https://journals.aiac.org.au/index.php/ABCMED/article/view/7205
Kamala, R. (2014). Multisensory approach to reading skills of dyslexic students. IOSR Journal of Humanities and Social Science, 19(5), 32-34. [DOI.org/10.9790/0837-19523234]
Kirk, S., & Chalfant, J. (1988). Developmental and educational learning disorders. Translated by Ronaghi, S., Khanjani, Z., & Vosughi Rahbari, M. (1998). Tehran: Exceptional Education. (Persian).
Lerner, J. (2003). Learning disabilities: theories, diagnosis and teaching strategies. Boston: Houghton Mifflin.
MacDonald, M., Lord, C., & Ulrinh, D. (2012). The relationship of motor skills and adaptive behavior skills in young children with autism spectrum disorders, Research in Autism Spectrum Disorders, 7(11), 1383-1390. [DOI.org/10.1016%2Fj.rasd.2013.07.020]
Marinelli, C.V., Nardacchione, G., Trotta, E., Di Fuccio, R., Palladino, P., Traetta, L., Limone, P. (203). The Effectiveness of Serious Games for Enhancing Literacy Skills in Children with Learning Disabilities or Difficulties: A Systematic Review. Appl. Sci, 13(7), 4512. [DOI.org/10.1016%2Fj.rasd.2013.07.020]  
Mohamed Amr., M. A., Tahany S. K. Shaaban. (2021). The Effects of Educational Games on EFL Vocabulary Learning of Early Childhood Students with Learning Disabilities: A Systematic Review and Meta-analysis." International Journal of Linguistics, Literature and Translation, 4(3), 159-167. [DOI.org/10.32996/ijllt.2021.4.3.18]
Mohammadi molod, S., Mesrabadi, J., & Habibi kaleybar, R. (2020). Effectiveness of Educational and Therapeutic Interventions on Specific Learning Disorder: A meta-analysis study. JOEC, 20 (2), 115-130. http://joec.ir/article-1-733-fa.html
Mesrabadi, J., Mohammadi Moulod, S. (2018). Meta-analysis of the Effectiveness of Educational and Therapeutic Interventions on the Four Classes of Learning Disorders. J Arak Uni Med Sci, 21 (1), 91-104. http://jams.arakmu.ac.ir/article-1-5474-en.html
Moloudi, A., Karimi, B., & Khorramabadi, Y. (2013). Comparison of the effectiveness of Fernald's educational methods and computer-based education on reducing spelling problems of third and fourth grade students in Saqez primary schools. Iranian Quarterly of Exceptional Children, Year 12, 4 (46). http://joec.ir/article-1-169-en.html
Mohammadyfar, M., Mahdinejad Gorji, G., Jenaabadi, H., & Zarei Matekolaee, A. (2016). The effectiveness of remedial treatment on the basis of davis’s method on improving of dyslexia. Journal of Learning Disabilities, 5(2), 92-105. https://jld.uma.ac.ir/?_action=articleInfo&article=394&lang=en
Narimani, M., Taghizadeh Hir, S., Sadeghi, G., Basharpoor, S. (2020). Effectiveness of Visual Perception Training in the Improvement of the Working Memory of Students with Attention-Deficit Hyperactivity Disorder. Journal of Research in Psychopathology, 1(1), 4-10. [DOI.org/10.22098/jrp.2020.1082]
Nunez, J. C., Rodríguez, C., Tuero, E., Fernández, E., & Cerezo, R. (2020). Prior academic achievement as a predictor of non-cognitive variables and teacher and parent expectations in students with learning disabilities. Learning Disability Quarterly, 1-13. [DOI.org/10.1177/0731948720925402]
Obaid, M. A. S. (2013). The impact of using multi- sensory approach for teaching students with learning disabilities. Journal of International Education Research (JIER), 9(1), 75-82. https://clutejournals.com/index.php/JIER/article/view/7502
Parham, L. D., Roley, S. S., May-Benson, T. A., Koomar, J., Brett-Green, B., Burke, J. P.,& Schaaf, R. C. (2011). Development of a fidelity measure for research on the effectiveness of the Ayres Sensory integration intervention. American Journal of Occupational Therapy, 65, 133–142. [DOI.org/10.5014/ajot.2011.000745]
Puspitaloka, N., & Syarif, H. (2021, March). Teacher’s Perception on How Multisensory Approach in Teaching Reading for EYL with Dyslexia. In Ninth International Conference on Language and Arts (ICLA 2020), 179-183. [DOI.org/10.2991/assehr.k.210325.033]
Sadati Firoozabadi, S., & Abaci, S. (2019). The Effectiveness of Sensory- Motor Integration on Reading Problems in Students with Learning Disabilities. Journal of Learning Disabilities, 8(2), 26-37. https://jld.uma.ac.ir/article_755_en.html
Saleki, S., Tajeri, B., Ahadi, H. (2020). The effectiveness of different types of skill and intellectual games separately on improving the reading skills of children with reading disorders. Journal of Psychological Sciences, 18(83), 2175-2183. https://psychologicalscience.ir/article-1-255-fa.html
Soltani, M., Narimani, M., & Mousazadeh, T. (2023). Effectiveness of Teaching Self-regulation Strategies on Social Adaptation and Visual-Motor Coordination of Students with Learning Disabilities. Journal of Learning Disabilities, 12(2), 34-45. https://jld.uma.ac.ir/article_1981.html?lang=en
Shayan, N., Akhavan Tafti, M., & Ashaeari, H. (2010). Impact of Davis method on the dyslexic improvement. Journal of Educational Psychology Studies, 7(12): 23-46. http://childmentalhealth.ir/article-1-329-fa.html
Soares, N., Evans, T. & Patel, D. R. (2018). Specific learning disability in mathematics: a comprehensive review. Translational pediatrics, 7(1), 48-62. [DOI.org/10.21037%2Ftp.2017.08.03]
Teodorescu, S., & Popescu, O. (2014). Options to Educate the Intersegmental Coordination and Balance of Children with Intellectual Disabilities by Multi-sensory Stimulation Programmes. Procedia - Social and Behavioral, 117, 581 – 587. [DOI.org/10.1016/j.sbspro.2014.02.266]
Wang, Z., Gui, Y., & Nie, W. (2022). Sensory Integration Training and Social Sports Games Integrated Intervention for the Occupational Therapy of Children with Autism. Occup Ther Int, 30; 2022:9693648. [DOI.org/10.1155/2022/9693648]
Westendorp, M., Hartman, E., Houwen, S., Huijgen, B., Smith, J., & Visscher, C. (2014). A longitudinal study on gross motor development in children with learning disorders. Research in Developmental Disabilities, 35, 357–363. [DOI.org/10.1016/j.ridd.2013.11.018]
Zamani Behbahani, E., Asgari, P., Heydari, A., Marashian, F. S. (2021). Comparison of the Effectiveness of Fernald's Multisensory Training and Computer Game Training on Dyslexia in Elementary Students with learning Disabilities. Iranian Journal of Educational Sociology. 4(1), 58- 67. http://dorl.net/dor/20.1001.1.26453460.2021.4.1.10.1
Zimmer, M., & Desch, L. (2012). Sensory Integration Therapies for Children with Developmental and Behavioral Disorders. Pediatrics, 129(6), 1186-1189. [DOI.org/10.1542/peds.2012-0876]